Vorige week trok een detacheringsbureau aan de bel bij de Justitiële Uitvoeringsdienst Toetsing, Integriteit en Screening (Justis), die verantwoordelijk is voor de screening en afgifte van Verklaringen omtrent Gedrag. Het bureau had negen vervalste VOG’s aangetroffen in de eigen administratie. Het gaat om zorgprofessionals die een pdf hadden aangeleverd van hun Verklaring Omtrent Gedrag, in plaats van een originele versie. De medewerkers zijn op non-actief gesteld en het detacheringsbureau heeft aangifte gedaan; ook Justis heeft volgens protocol aangifte gedaan. Hoe de medewerkers in dit geval aan een vals VOG zijn gekomen, is bij de Inspectie niet bekend. ‘Er zijn meer mogelijkheden. Soms betreft het mensen die zelf een document vervalsen voor eigen gebruik en het komt ook wel eens voor dat een persoon op bestelling en tegen betaling vervalste documenten levert’, zegt een woordvoerder van de IGJ.

Originele VOG

De Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd (IGJ) heeft via brancheverenigingen alle zorgorganisaties opgeroepen om te controleren of de VOG’s in personeelsdossiers origineel zijn, en om altijd om een originele VOG te vragen. Een origineel heeft een raster, een blauw Rijkslogo, een golvend watermerk en een hologram in het papier. Onder een UV-lamp blijft het papier donker en lichten kleine vezels en een beeldmerk rechtsonder op, en het blauwe nummer in de rechter bovenhoek verandert dan van kleur. Het is de verantwoordelijkheid van de organisatie of werkgever om te controleren of iemand een echte VOG heeft en geen vervalsing. Of de betreffende zorgorganisatie zelf nog gevolgen zal ervaren van de valse VOG’s in personeelsdossiers, weet de Inspectie niet: ‘Omdat het hier om een detacheringsbureau gaat; daar houden wij verder geen toezicht op.’ Inspecteurs van IGJ controleren steekproefsgewijs of instellingen originele VOG’s in de personeelsdossiers bewaren; de komende tijd zullen zij extra controles uitvoeren.

Wel of geen strafblad

Hoe zit het ook alweer met de Verklaringen Omtrent Gedrag: wanneer krijg je die bijvoorbeeld niet? Justis bepaalt namens de minister van Veiligheid en Justitie of iemand een VOG krijgt. Heeft een aanvrager geen strafblad? Dan kan hij altijd een VOG krijgen. Is er wel een strafblad? Dan kijkt Justis eerst naar de zogenaamde terugkijktermijn, die afhankelijk is van het doel van de VOG-aanvraag en de leeftijd van de aanvrager. De terugkijktermijn is in principe vier jaar, maar kan uitzonderingen tot dertig jaar bevatten. Voor zedendelinquenten geldt een oneindige terugkijktermijn. Ook bepaalt Justis de relatie tussen het gepleegde delict en de functie waarvoor de VOG is aangevraagd. Het kan dus zo zijn dat iemand voor de ene baan geen, en voor de andere baan wel een VOG krijgt. Ook de ernst van het delict, iemands leeftijd en frequenter contact met politie en justitie spelen mee in de beoordeling van de aanvraag.