Door Carolien Stam – Driekwart van de ondervraagden die te maken hebben met de zorgzwaartebekostiging vinden dat het nieuwe systeem van zorgfinanciering niet voldoet aan de behoeften van de cliënt, noch aan de mogelijkheden van de zorgverlener. Dat blijkt uit een enquête die de SP heeft uitgevoerd onder ruim 5000 zorgaanbieders.

Zorgzwaartepakket
De zorgzwaartepakketten (ZZP) moeten in 2009 ingevoerd worden in de GGZ, evenals in de andere zorgsectoren verpleging en verzorging en gehandicaptenzorg. Een zorgzwaartepakket geeft globaal aan op welke zorg de patiënten recht hebben en voor hoeveel uur. De uren zijn een gemiddelde. Het is een patiëntvolgend systeem; niet de instelling ontvangt een budget (instellingsfinanciering) voor de te leveren zorg, maar het ZZP-budget volgt de patiënt naar de instelling.

Schaduwregistratie
In 2008 hebben de sectoren een schaduwregistratie bijgehouden van de ZZP’s om zich voor te bereiden op de financiële wijzigingen. Daarbij is al duidelijk geworden dat het budget voor zorg onvoldoende is, omdat de tarieven voor de te leveren zorg te laag zijn. Staatssecretaris Bussemaker van VWS wil de zorgzwaartebekostiging budgettair neutraal invoeren.

Ontevreden
Uit de SP-enquête onder zorgaanbieders in de GGZ blijkt dat ruim de helft van de ondervraagde zorgverleners denkt dat de ZZP negatief zal uitpakken. Driekwart denkt dat met de toegekende ZZP niet de zorg kan worden gegeven die de patiënt nodig heeft. 85 Procent is ontevreden over het werken met het Centrum Indicatiestelling Zorg (CIZ) als het gaat om de ZZP’s.

Ongewenste effecten
De ongewenste effecten van de invoering van de ZZP, die de SP optekent uit de enquête, zijn onder meer bureaucratie, minder inkomsten en patiënten die niet meer geplaatst kunnen worden omdat ze te zwaar of te licht worden bevonden voor het betreffende zorgzwaartepakket. Een groot probleem is ook de noodzaak van herindicatie bij elke wijziging in de zorgvraag. Heeft een patiënt tijdelijk extra zorg nodig (breekt bijvoorbeeld een been), dan moet er een nieuwe indicatie worden gedaan.

Indicatie
De SP concludeert uit de enquête dat er grote bezwaren zijn tegen de ZZP. Het zorgbudget wordt niet verhoogd. Er is sprake van een van te voren afgesproken volume – productieafspraken – wat kan leiden tot wachtlijsten of patiëntenstops. ZZP gaat niet uit van preventie, wat niet wordt geïndiceerd wordt ook niet vergoed. De indicaties worden gedaan voor de zorg en niet voor begeleiding. Volgens MEE, vereniging voor ondersteuning bij leven met een beperking, zijn er al zorgaanbieders die patiënten niet aannemen omdat ze een te lage ZZP-indicatie hebben.

Stop invoering
De invoering van ZZP in de GGZ moet dan ook onmiddellijk gestopt worden, vindt de SP. Eerst moet onderzocht worden of invoering wel mogelijk en gewenst is. Met GGZ Nederland vindt de SP dat herallocatie (verschuiving van oud naar nieuw) niet wenselijk is omdat de prijzen en pakketten onvoldoende stabiel zijn om daarop de overgang naar ZZP te baseren.