Mag je bijvoorbeeld een cliënt met zachte dwang stimuleren om iets te doen? En is dat omdat jij als professional denkt dat dit goed voor hem is? Of moet je juist je cliënt ondersteunen een leven te leiden dat bij hem past? Dit zijn typisch ethische vragen.

Impact

‘Ethische vragen zijn vragen waarin een afweging wordt gemaakt. Niet over hoe we zaken zo effectief mogelijk kunnen organiseren of wat het goedkoopste is. Het zijn momenten waarin we ons afvragen wat we moeten doen in het licht van goed of kwaad en waarvan de uitkomst (grote) impact kan hebben op het leven van een ander; de cliënt’, zeggen Marie-Josée Smits (gepromoveerd op zorgethisch onderzoek) en Patricia van den Brink (ontwikkelaar van interactieve programma’s in zorg en welzijn) in het novembernummer van maandblad voor de Activiteitensector (AS).

Belang van cliënt

Daarom is het belangrijk dat je ethische vragen herkent en er iets mee doet, zeggen Smits en Van den Brink. ‘Je moet jezelf steeds opnieuw afvragen of je handelt vanuit eigen waarden en normen, vanuit een gewoonte of werkelijk in het belang van de cliënt. Met andere woorden: past wat jij doet bij wat voor de cliënt zinvol en waardevol is? Doe je het goede voor deze cliënt? Vooral omdat een cliënt misschien niet zelf kan of durft aan te geven wat hij of zij nodig heeft voor een zinvol bestaan.’

Gevoeligheid

Veel medewerkers in de zorg worstelen dagelijks met beslissingen die impact hebben op de kwaliteit van leven van cliënten. Het helpt om deze vragen te bespreken met de cliënt. Maar ook met collega’s onder elkaar. ‘Dat helpt om de gevoeligheid voor ethische vraagstukken te vergroten, ze te herkennen en ermee om te gaan’, aldus Smits en Van den Brink.  Al is daar tijd en moed voor nodig.

Er zijn verschillende redenen waarom het belangrijk is om met elkaar van gedachten te wisselen over ethische kwesties:

Je staat er niet alleen voor

Je bent vaak niet de enige die zich afvraagt of je wel juist hebt gehandeld of dat je ergens moeite mee hebt. Het bespreken van elkaars ervaringen voorkomt dat je thuis gaat piekeren en niet verder komt.

Stilstaan om vooruit te komen

Werken in de zorg is hectisch. Een beslissing is genomen voor je er erg in hebt. Stilstaan bij gezette stappen scherpt je bewustzijn en helpt bij het maken van nieuwe keuzes.

Meer begrip

Je leert de keuzes van collega’s beter begrijpen. Grote kans dat hierdoor de samenwerking verbetert.

Betere communicatie met cliënten

Je leert onder woorden te brengen waarom je bepaalde keuzes maakt. Dat helpt in het gesprek met cliënten en familie.

Lees het hele artikel ‘Stilstaan bij alledaagse keuzes en dilemma’s’ in het novembernummer van maandblad voor de Activiteitensector (AS).