Kader Abdolah is in 1954 geboren in Iran. In 1985 moest hij vluchten uit zijn vaderland en een paar jaar later belandde hij in Nederland. Hier is hij inmiddels een succesvol auteur. Zijn boeken werden vertaald en hij reisde de wereld over. Maar naar één land kon hij nooit meer terug: zijn vaderland. En dat terwijl zijn moeder intussen in de winter van haar leven belandde. ‘Ik was bezig met een nieuwe roman toen ik gebeld werd door mijn zus. Ze gaf aan dat als ik mijn moeder nog wilde zien, er nu nog tijd zou zijn. Als ik te lang zou wachten, zou ze me misschien niet meer herkennen.’

De fictieve wereld van dementie

Omdat Abdolah niet terug kon naar zijn vaderland en het voor zijn moeder niet meer haalbaar was naar Nederland te komen, spraken ze af elkaar te ontmoeten in Dubai. ‘Ik dacht, ik ga mijn moeder ontmoeten en heb dan meteen een soort vakantie. Maar zonder dat ik er goed op voorbereid was, werd ik getroffen door een moeder die ik niet meer kende. Zodra ze me zag, herkende ze me, maar ze begreep niet waar ze was. Ze zei dingen als “Amsterdam heeft toch niet van die hoge gebouwen? Wanneer hebben die Hollanders dat gebouwd?” Mijn zus probeerde mijn moeder te helpen door haar telkens te corrigeren. Ik heb haar gewaarschuwd dat niet te doen en het gewoon te laten gebeuren. Ik leerde hier een waardevolle les. Doordat ik mijn moeder liet doen wat ze wilde, nam ze mij, als haar vertrouwde zoon, mee naar een fictieve wereld die ik niet kende, de wereld van dementie.’

Alleen thuis en dementerend is niet zielig. Dat is de kop van een artikel uit Zorg+Welzijn magazine. Van alle mensen die dementie hebben en nog thuis zijn, woont ruim 40 procent alleen. ‘Sommigen alleenstaanden met dementie nemen meer initiatief dan degenen met partner.’ Lees meer >>

Wees niet bang

Nu zijn eigen moeder is getroffen door dementie, is de auteur zich in het thema gaan verdiepen. Wat hem vooral opvalt, is het verschil waarop de westerse en de oosterse wereld met dementie omgaan. ‘Dementie kun je zien als het proces van oud worden. Wanneer je leven begint, kom je uit het niets. Wanneer je leven eindigt, ga je daar weer naar terug. In het westen wordt het als een drama of een probleem gezien als iemand dementie heeft. Ik wil mensen er bewust van maken dat dementie iets is waar je ook van kunt genieten. Natuurlijk is het laatste stadium soms verschrikkelijk, mensen kunnen in een hele nare situatie terecht komen. Maar zelfs dan moet je het niet beschouwen als een last of als ellende. Probeer je manier van kijken te veranderen. Dementie kan ouderen juist helpen om dingen te vergeten en de aftakeling van hun lichaam en leven gemakkelijker te ondergaan. Dit is de puurste, mooiste manier van de natuur om de pijn van ouderdom te verminderen. Je moet er niet bang voor zijn en er bewust naar kijken. En geniet er ook van als het één van je ouders overkomt, het is je moeder of je vader en je hebt hem of haar nog even.’

Vergeet de familie niet

Een ander verschil tussen de westerse en oosterse samenleving, is de rol die de familie invult. Waar het in de oosterse wereld gebruikelijk is dat een ouder met dementie bij familie gaat wonen, is het in de westerse samenleving gebruikelijker dat een oudere naar een zorginstelling verhuist. Abdolah: ‘Het is van belang dat hulpverleners die betrokken zijn bij mensen met dementie de familie niet vergeten. De familie moet eigenlijk altijd aanwezig zijn in het proces. Niet als bange mensen die op bezoek komen, maar als mensen die echt méédoen aan het proces. Wees je als hulpverlener bewust van de familie en vraag ze bewust aanwezig te zijn. Het is niet het proces van de oudere en de hulpverlener, het is een proces van hen allemaal. Als ze niet schrikken, met plezier komen eten en tijd met de demente oudere doorbrengen, is dat de beste hulp voor degene met dementie, voor de familie én voor de hulpverlener. In de oosterse wereld wordt dat gedaan. Daar is eigenlijk alleen de familie aanwezig. Met liefde en warmte. Dat ontbreekt soms in de Nederlandse samenleving.’

Kader Adbolah schreef een boek over de laatste ontmoeting met zijn moeder. Hier is meer informatie over het boek te vinden.