Jo Hermanns vertelde over zijn methode tijdens het Zorg + Welzijncongres Begeleiding aan Multiprobleemgezinnen in Ede (14 maart). ‘Wij denken vaak in termen van problemen. De keten signaleren-doorverwijzen-diagnosticeren-behandelen domineert ons denken. Zo zijn wij opgeleid. Maar op deze manier kan hulpverlenen maanden in beslag nemen.’

Enkelvoudig probleem
Op zich vindt de hoogleraar deze benadering geen slecht model. ‘Wanneer je een blinde darmontsteking hebt, werkt dit prima. De huisarts signaleert en verwijst door, de arts diagnosticeert en misschien weer een andere arts doet de operatie. Bij enkelvoudige problemen werkt dit prima.’

Multiproblematiek
Echter, bij opgroei- en opvoedprobleem werkt dit denkmodel niet, stelt Hermanns. ‘In een gezin met multiproblematiek maak je zo van mensen probleemgevallen. Dit is er mis met het kind en zo gaan we het aanpakken. Voor je het weet gaat iedereen het kind behandelen als een probleemgeval. We hebben last van een doosjessyndroom; we zijn voortdurend bezig om gezinnen in het juiste doosje te stoppen. Ze in het juiste programma te krijgen.’

Problemen
Het kenmerk van het multiprobleem gezin is dat ze fundamenteel ontregeld is, legt de hoogleraar uit. ‘Het gezin is langdurig blootgesteld aan verschillende stressfactoren en de problemen hebben zich opgestapeld. Zij kunnen niet meer zelf hun problemen aanpakken en vaak niet meer de stap naar zorg zetten.’ Het model van Hermanns richt zich niet op het oplossen van deze problemen, maar het herstel van zelfregulatie. ‘Het gaat om het herstel van het gewone leven. Niet genezing, dus de verbeteringen zijn relatief, maar wel waarneembaar.’

Normaal leven
Het WAC-model systematiseert het proces van herstel van zelfregulatie. En daarbij zijn vijf vragen belangrijk. Wat wilt u veranderen in uw leven, wat moet u veranderen in uw leven, hoe gaat u dat doen, hoe kan ik u daarbij helpen en wie hebben we daarbij nodig? ‘Op deze manier laat je het gezin zelf haar problemen aanpakken en naar een situatie werken die zij als normaal leven zien. Als begeleider moet je daarom een expert zijn in het gewone leven’, aldus Hermanns.

Caseload
Een belangrijke voorwaarde om de WAC-methode te laten werken is ‘veel tijd’ te nemen voor het gezin, waarschuwt Hermanns. ‘Een caseload van 1 op 5 tot 8 moet mogelijk zijn. Het geld is er. Zeker met de herverdeling van gelden, wat nu gebeurt bij gemeenten, moet dat kunnen. ‘ Dat kan volgens de hoogleraar betekenen dat je als organisatie je ogen open moet houden en je aan moet sluiten bij projecten en initiatieven waar het geld naartoe gaat. Daarbij moeten de organisaties volgens de hoogleraar met elkaar afspraken maken om zo te gaan werken.

Bekijk hier een video over het Wrap Around Care-model.

Het congres Begeleiding Multiprobleem Gezinnen op 14 maart 2013 is zo populair dat we tientallen hulpverleners op de wachtlijst hebben moeten plaatsen. Heeft ook u nog meer behoefte aan kennis over wat wel en niet werkt in de begeleiding van multiprobleem gezinnen? Op 7 oktober 2013 organiseren we een tweede editie van het congres.