Bescherming van de persoonlijke levenssfeer van de kinderen in een gezin waar moeder slachtoffer is van huiselijk geweld, is noodzaak. In zo’n situatie is het delen van informatie over het gezin met andere professionals ook een wettelijke noodzaak. Met dat voorbeeld licht juriste Jolanda van Boven de mogelijkheden van de nieuwe privacy verordening AVG (Algemene Verordening Gegevensbescherming) toe, die 25 mei 2018 werd ingevoerd. ‘Geen enkele professional in het sociale domein kan nu nog zeggen dat hij of zij de informatie over zijn cliënt niet mag delen.’

Verwerking persoonsgegevens

Jolanda van Boven is directeur van Van Boven Juridisch Adviesbureau en gespecialiseerd in de privacywet. De verordening maakt de mogelijkheden voor professionals om informatie over cliënten te delen groter, zegt Van Boven. ‘Immers, de AVG zegt letterlijk dat verwerken van gegevens ten dienste van de mens moet staan.’

Informatie delen

Delen van informatie is voor professional een middel voor goede hulpverlening, zo is de overtuiging van Van Boven. ‘Maar je moet het wel heel zorgvuldig doen’, benadrukt ze. Dat begint met goed en duidelijk overleg met de cliënt over wat je wil doen, waarom en met wie je informatie wilt delen. ‘Als de cliënt het eens is om informatie met andere professionals te delen, dan is dat duidelijk, er is consensus. Maar soms gaan cliënten niet akkoord. ‘En dan kan je, aan de hand van zorgvuldig uitgevoerde stappen, uiteindelijk toch informatie delen, ook als daarover  geen consensus is bereikt met de cliënt. Je moet goed luisteren naar zijn bezwaren hebt die heb je gewogen ten opzichte van jouw eigen argumenten.’

Stappen

Als de cliënt niet meewerkt is een aantal stappen nodig die de professional moet nemen. Van Boven: ‘In principe is de professional voortdurend in gesprek met zichzelf over de afwegingen die hij of zij maakt. Die voortdurende check op je afwegingen moet een tweede natuur van elke professional worden. Zodanig, dat je de stappen die je neemt aan het einde van de rit goed kunt uitleggen. Daar hoort bij dat je het hele afwegingstraject opschrijft in het dossier.’

Tandje minder

Hoe ziet dat zorgvuldig gelopen traject eruit? Juriste Van Boven geeft een duidelijke leidraad: Delen van informatie vraagt dat je de volgende stappen doorloopt; 1. Vraag je af: “wat is het doel”. 2. Is de informatie die je deelt “need to know”? 3. Kan de actie die je wil nemen ’n tandje minder of absoluut niet? 4. Is de te delen informatie over de cliënt in proportie met het doel? 5. Is het doelmatig om de informatie met collega’s te delen? ‘Ik ben ervan overtuigd’, zegt Van Boven, ‘dat de professional de burger kan laten toekomen aan zijn burgerrechten, juist door informatie te delen.’

Acute situatie

En als er een acute situatie ontstaat voor de cliënt? ‘Dan moet je direct handelen, zoals bij verward gedrag’, zegt Van Boven resoluut. ‘Je moet snel schakelen met relevante partners om te beslissen wie wat doet en wie waarvoor verantwoordelijk is. Dan kun je je handeling altijd verantwoorden. Dan heb je wel een goede professionele structuur nodig om elkaar direct te vinden. Die heb je als het goed is al eerder opgebouwd.’