Dit blijkt uit onderzoek van de Universiteit Utrecht en de Rutgers Nisso Groep dat dinsdag is gepresenteerd. Van de ondervraagde jonge vrouwen heeft 83 procent en van de jongens ruim 66 procent sinds hun veertiende verjaardag iets meegemaakt op seksueel gebied wat voor hen over een grens ging. ‘Schokkend hoog’, vindt De Wit. Ook opvallend: zo’n 76 procent van de jongens heeft wel eens een grens bij een ander overschreden. En bijna de helft van de meiden.
Gewoon vinden
De onderzoeksresultaten laten zien dat jongeren bepaalde typen overschrijdend gedrag veel meemaken. Voorbeelden zijn staren, het maken van opmerkingen en zeuren om en aandringen op seks. De Wit: ‘Je zou je kunnen afvragen: is dat nu zo erg? Maar de alledaagsheid ervan is opmerkelijk. Moeten we dat gewoon gaan vinden?’
Vieze plaatjes
Omdat een aantal ondervraagden aangeeft zelf ook over grenzen te gaan, wordt het een gedeeld fenomeen dat niet zo snel van tafel is te vegen, stelt De Wit. ‘Jongens en meiden zien zelf ook dat ze soms verkeerd bezig zijn.’ Boos worden als iemand geen seks wil, gebruikmaken van dronkenschap, seksuele opmerkingen maken of ‘vieze plaatjes’ sturen. Bijna de helft van de ondervraagde meiden en 76 procent van de jongens gaat ergens wel over de grens.
Signalen
‘Aangeven wat je wilt en ook signalen oppikken van een ander is moeilijk’, verklaart De Wit. ‘Vooral voor jongeren in de leeftijdscategorie 15 tot 25 jaar. Een afwijzing op die leeftijd maakt meer indruk dan wanneer je 30 bent. Als je als meisje zegt dat je wel wilt, dan word je snel als een sloerie gezien. Zeg je dat je niet wilt, dan is het ook niet goed.’ Vooral door symbolisch verzet – ‘nee’ zeggen en ‘ja’ bedoelen – ontstaat een grijs gebied, stelt de bijzonder hoogleraar. ‘Dat vertroebelt de grenzen.’
Slachtoffer
Maar niet alleen meiden zijn slachtoffer, zo blijkt. ‘Jongens vinden niet alles prima. Ondanks het beeld dat zij altijd op seksuele toespelingen zouden ingaan. Tweederde van de jongens maakt zelf ook mee dat iemand over hun grens gaat.’ Een belangrijke bevinding, vinden de onderzoekers, want uit eerder onderzoek kwamen deze resultaten niet of minder.
Signaal
Het onderzoek onder ruim 1300 seksueel actieve jongeren is niet representatief voor heel Nederland. Maar het geeft wel een duidelijk signaal, vindt De Wit. Grensoverschrijdend gedrag op deze leeftijd kan ook in de toekomst voor relationele problemen en scheve sociale verhoudingen zorgen. Vervolgonderzoek, waar de universiteit inmiddels mee is begonnen, moet uitwijzen wat ten grondslag ligt aan dit gedrag onder jongeren. Vervolgens is het zaak de juiste aanpak te bepalen. In ieder geval pleit De Wit voor seksuele voorlichting op (basis)scholen. ‘We leren kinderen van alles, waarom dan niet over relaties? Natuurlijk moet die voorlichting worden aangepast aan de leeftijd.’
Meer nieuws in uw inbox? Klik hier voor de gratis Zorg + Welzijn Nieuwsbrief. Voor meer achtergronden en opinies, neem hier een abonnement op Zorg + Welzijn Magazine.
