Tussen 2011 en 2015 is het percentage scholieren van 12 tot en met 16 jaar dat ooit alcohol of tabak heeft gebruikt fors gedaald. Waar in 2011 nog 33 procent van de scholieren ervaring had met roken, was dat in 2015 23 procent. Het aantal jongeren dat dagelijks rookt is gehalveerd: van 6 procent in 2011 naar 3 procent in 2015. Wat betreft alcoholgebruik daalde het aantal jongeren dat de maand voorafgaand aan het onderzoek alcohol had gedronken van 38 procent in 2011 naar 26 procent in 2015. ‘Voor het eerst is er ook bij zestienjarigen sprake van minder alcoholgebruik, dronkenschap en het drinken van grote hoeveelheden alcohol (binge drinken)’, aldus het Trimbos-instituut.

Alcohol

De wijze waarop jongeren aan alcohol komen is wel een punt van aandacht volgens het Trimbos-instituut. Uit het onderzoekt blijkt dat één op de tien jongeren de alcohol zelf koopt. Daarnaast laat zeventien procent het door iemand anders kopen en krijgt ruim twee derde het van vrienden, broers, zussen of ouders. ´Dit benadrukt het belang van goede voorlichting gericht op de sociale omgeving van jongeren.´

Het alcoholgebruik onder jongeren neemt af, maar alcoholverslaving is juist een groeiend probleem onder ouderen. ‘Inmiddels is een kwart van de alcoholhulpvragers ouder dan 55 jaar’, zegt verpleegkundig specialist Dik van Etten. Lees meer >>

E-sigaret en waterpijp

Ondanks dat het aantal jongeren dat rookt is afgenomen, hebben relatief veel jongeren wel ervaring met een e-sigaret, shisha pen of waterpijp. Het is zelfs zo dat in 2015 meer jongeren tussen de twaalf en vijftien jaar een e-sigaret of shisha pen hebben gebruikt (34 procent) dan een gewone sigaret (23 procent). Ook onder jonge kinderen worden deze middelen al gebruikt 21 procent van de twaalfjarigen heeft ervaring met de e-sigaret. Van alle gebruikers van de e-sigaret kiest ongeveer een kwart voor een variant met nicotine. Ook de waterpijp is populair Bijna een kwart van de jongeren tussen de twaalf en zestien heeft weleens een waterpijp gerookt, onder de vijftien- en zestienjarigen is dit zelfs een derde. ‘Het gebruik van de waterpijp wordt vaak gezien als een gezellige activiteit, maar hierbij komen dezelfde schadelijke stoffen vrij als bij het roken van gewone sigaretten’, zegt het Trimbos-instituut.

Drugs

Het gebruik van cannabis laat een dalende lijn zien. In 2011 gaf 14 procent van de jongeren aan ooit cannabis te hebben gebruikt, in 2015 is dit afgenomen tot 10 procent. Van de cannabis gebruikers rookt de helft minder dan één joint per keer, 20 procent rookt per keer meer dan twee joints. Het gebruik van harddrugs ligt laag. Al jarenlang is XTC de populairste harddrugs. Het gebruik daarvan is stabiel rond de 2 procent. Met andere harddrugs, zoals amfetamine en cocaïne, heeft 1 procent of minder  ervaring.

Lachgas

Lachgas lijkt de laatste jaren steeds populairder geworden. In eerdere onderzoeken heeft Trimbos het gebruik hiervan niet gemeten, in 2015 geeft 8 procent van de jongeren aan ooit lachgas te hebben gebruikt en 2 procent geeft aan het in de afgelopen maand gebruikt te hebben. ´Lachgas wordt door jongeren nauwelijks als drug gezien, maar eerder als een onschuldig middel. De kennis ontbreekt echter over de gevolgen van herhaaldelijk kortdurend zuurstofgebrek op jonge leeftijd, vandaar dat het toch om alertheid en meer onderzoek vraagt.´