Door Alexandra Sweers – ‘Laat ik voorop stellen dat het overduidelijk is dat er repressieve maatregelen moeten komen tegen deze jongeren. Het kan niet zo zijn dat chauffeurs hun werk niet meer kunnen doen door agressie’, zegt Ralph du Long, programmaleider diversiteit bij het Centrum voor Maatschappelijke Ontwikkeling. ‘Maar je moet ontzettend uitkijken om jongerenwerkers hier op een repressieve manier in te zetten. Echt contact met probleemjeugd maken ze niet in die bus of tram.’
Zwartrijden
Sinds een week zijn er op de Rotterdamse tramlijn 23 twee jongerenwerkers actief. Ze moeten in kaart brengen welke jongeren verantwoordelijk zijn voor de overlast en hen aanspreken op hun gedrag. Het zijn vooral scholieren die volgens de openbaar vervoermaatschappij RET voor vernielingen zorgen. Ze vallen ook het personeel lastig en maken zich schuldig aan zwartrijden. Eerder reden er in Ede al jongerenwerkers mee met het het openbaar vervoer.
Rustig
De overlastgevers weten heel goed waarom zo’n jongerenwerker in die bus zit, meent Du Long. ‘Ze zijn er om de onruststokers rustig te houden. Hierdoor worden de jongeren minder benaderbaar om ze echt te helpen. Ik zou denken dat er hier geen hulpvraag is van die jongeren. Ze geven gewoon overlast. Er is wel een maatschappelijk belang om te zorgen dat dit ophoudt en dat doe je door preventieve maatregelen te nemen. Jongerenwerk moet daar zijn waar het fout dreigt te gaan. En bekijken wie die overlastgever nu eigenlijk is door thuis of in de buurt contact maken met bijvoorbeeld de ouders. Deze hulpverleners in een bus of tram zetten kost enorm veel geld dat beter besteed kan worden.’
Klappen
Volgens de programmaleider heeft een jongerenwerker bovendien niet het gezag van een ordebewaker. Er moet scherper gekeken worden naar wie precies waar wordt ingezet, vindt hij. ‘Een aantal jaren geleden was er op de Schiphollijn enorm veel diefstal en agressie. De NS heeft toen ordediensten ingeschakeld die met de conducteur meeliepen. Dat werkte.’ De spoorwegen hebben geïnvesteerd in de juiste maatregel bij het type gedrag, vindt Du Long. ‘Een jongere die klappen uitdeelt, vertoont immers crimineel gedrag en dat moet hard aangepakt worden.’
Celstraf
Op het moment loopt in Rotterdam een experiment met een ov-verbod voor overlastgevers op tramlijn 2. Reizigers die onrust stoken of vernielingen aanrichten, krijgen een reisverbod van maximaal twee maanden voor al het openbaar vervoer in de stad. Wanneer ze het verbod overtreden, krijgen ze een geldboete of celstraf. Rotterdam is de enige stad met zo’n verbod.
Meer weten? Lees dan ook de gratis Zorg + Welzijn Nieuwsbrief. Daarvoor kunt u zich hier aanmelden.
Helemaal eens met Lies Gouwke. Jongerenwerkers moeten zich langzamerhand brandweerman (alleen maar ‘brandjes blussen’ ) of politiagent gaan voelen. De kern van jongerenwerk is dat je op basis van vertrouwen en continuïteit met jongeren werkt aan hun oplossingen voor hun problemen. Agenten en ordediensten hebben machtsmiddelen en kunnen sancties opleggen.
Jongerenwerkers op de tram kunnen alleen maar hun eigen glazen ingooien. De basis voor vertouwen is weg als ze de rol van politieagent nemen. Juist de jongeren die de jongerenwerker hard nodig hebben zullen zich van hen afkeren. Dus niet doen en investeren in duurzaamheid van het jongerenwerk.
Ik ben het eens met de schrijver dat jongerenwerkers op zo’n wijze niet ingezet dient te worden. Echter wil ik hier uitdrukkelijk opmerken dat dit symtoombestrijding is: het resultaat van al jarenlange bezuinigingen op welzijn: jongeren-en ouderenwerk; sociaal cultureelwerk. Als men slechts alleen nog ingezet wordt bij calamiteiten, dan kunnen we geen alternatief bieden voor groepen van de bevolking om een divers aanbod van activiteiten aan te bieden op basis van vertrouwen (dit kost tijd) en inspraak van de doelgroepen zelf. Overheden hebben al jarenlang een ad hoc beleid m.b.t. welzijn. (d.w.z. wanneer ‘men’ ‘last’ heeft van bepaalde groepen pas dan wordt er iets, meestal repressief, gedaan. I.p.v. positief, structureel welzijn in te zetten, zodat zowel de doelgroepen als anderen dit als positief ervaren, c.q. een echt werkend, langdurig alternatief geboden wordt) Het is dan wel erg makkelijk de vinger naar welzijn/jongerenwerk te wijzen, dat het niet werkt. Nee natuurlijk werkt dit op deze wijze niet! Welzijn is geen luxe product, het is net zoals onderwijs en zorg een belangrijk en doelmatig product, mits op de juiste en mogelijk goed kunnen functioneren van de welzijnswerkers.
Goed dat het weer eens gezegd wordt, en dan niet door een jongerenwerker.