Op het eerste gezicht zijn het hele normale kinderen. De engeltjes in de klas. Ze gedragen zich meestal voorbeeldig en vallen daardoor niet op, vertelt Carlijn Lensink, consulent jonge mantelzorgers bij Stichting Informele Zorg Twente. Omdat ze het gewend zijn om zich weg te cijferen en dat er veel zorg en aandacht uitgaat naar hun broertje met autisme, hun vader met een psychische aandoening, hun moeder in een rolstoel. Je ziet het niet meteen, maar de jonge mantelzorger heeft juist ondersteuning en erkenning nodig.

Zelfvertrouwen

‘Jonge mantelzorgers, de term werkt eigenlijk voor geen meter’, geeft Lensink toe. ‘Deze kinderen en jongeren willen helemaal geen mantelzorger genoemd worden.’ Lensink organiseert bij Stichting Informele Zorg Twente daarom geen hulpverlening, maar leuke activiteiten. En de cursussen die ze geven om het zelfvertrouwen van de jongeren op te vijzelen en waar de jongeren kunnen praten over wat het voor hen betekent en hoe zij zich voelen gaan gepaard met leuke spelletjes.

Ondersteuning

‘Deze kinderen hebben behoefte aan ondersteuning’, vertelt Lensink, ‘Want ze vinden het fijn om over hun situatie te praten. Over wat het met hen doet. Ze geven lang niet altijd zorg, maar hébben wel veel zorgen. Veel kinderen weten soms niet eens wat de beperking van hun broer, zus of ouder inhoudt. Ik sprak ooit een meisje dat dacht dat haar broertje aan zijn autisme kon overlijden.’

Ervaringsmaatje

Het idee voor een ervaringsmaatje werd aangedragen door een van de jongeren. ‘Zij gaf aan dat het haar fijn leek om iemand te hebben om mee te praten. Iemand die je begrijpt en weet wat het is om mantelzorger te zijn. Want met vriendinnen kon ze er lang niet altijd over praten’, vertelt Lensink. Uit een peiling bij ex-jonge mantelzorgers blijkt dat zij graag willen helpen. ‘Dit zijn vaak 20-plussers, die uit eigen ervaring weten hoe het is om in een gezin te leven waarin iemand een beperking heeft. Inmiddels zitten zij, omdat ze wat ouder zijn, in een stabielere situatie en willen en kunnen ze helpen.’

Met het plan voor een ervaringsmaatje heeft SIZ Twente de Nationale Zorgvernieuwingsprijs 2014 in de wacht gesleept, een initiatief van VSBfonds en ZonMW. De prijs van 75.000 euro moet voorkomen dat goede en vernieuwende ideeën op de plank blijven liggen vanwege het gebrek aan tijd, geld of deskundigheid om het plan uit te voeren. Lees hier meer over de prijs en andere vernieuwende ideeën die genomineerd zijn >>

Mantelzorg

Om jonge ex-mantelzorgers om hulp te vragen is best spannend, vindt Lensink. ‘Toch doen wij dit al wel bij volwassen mantelzorgers. Zo blijkt dat bijvoorbeeld een mantelzorger wiens demente partner is overleden, zich juist graag wil inzetten om andere mantelzorgers te helpen.’ Het prijzengeld helpt de consulent om het project ‘Ervaringsmaatje’ goed op te zetten. ‘We willen daarvoor maatjes gaan trainen, anders blijf je maar ad hoc mensen aanspreken. Met dit geld  kunnen we het echt goed aanpakken.’

Transitie

‘De gemeenten in onze regio willen steeds vaker weten wat we precies bereiken’, zegt Lensink als haar gevraagd wordt naar de gevolgen van de transitie voor haar organisatie. ‘We willen daarom steeds beter wetenschappelijk onderbouwen wat we doen en welk effect het heeft. Zo werken we met de Mantelscan en instrumenten om het effect van ons werk aan te tonen.’

Subsidie

Gelukkig past het thema mantelzorg goed in de toekomstplannen van de overheid, weet de consulent. ‘Dat we al tien jaar jonge mantelzorgers ondersteunen en omdat er 900 jonge mantelzorgers bij ons staan ingeschreven, helpt ook mee.’ Toch vindt Lensink dat je als organisatie ook verder moet kijken dan overheidssubsidie. ‘Je moet je kansen benutten. De winst van de Zorgvernieuwingsprijs heeft goede reacties opgeleverd en we gaan ons ook oriënteren op crowdfunding en andere fondsen aanschrijven. Je moet denk ik niet altijd blijven afwachten of je wel subsidie krijgt, want dan loop je achter de feiten aan.’