Karin is de jongste van drie zussen en vierenhalf jaar oud, als Ben Kuijt, dan 27, bij het gezin intrekt. Haar vader is anderhalf jaar daarvoor vertrokken en steeds verder uit beeld geraakt. Met Kuijt krijgt haar moeder nog twee kinderen: een meisje en een jongen.

Verkracht

Vlak na haar achtste verjaardag wordt Karin voor het eerst door hem verkracht. En dat blijft ruim zes jaar lang doorgaan, vaak meerdere keren per week. Thuis, voor school, na school. In de donkere kamer waar ze haar stiefvader, een kermisfotograaf, moet helpen rolletjes te ontwikkelen, achter in de winkel die haar moeder en hij hebben en waar ze na school en in de vakanties vaak moet helpen. Hij maakt kijkgaatjes in de slaapkamers en de douche, kent haar rooster. Overal is hij met die ‘ogen van ijs’ die geen tegenspraak dulden. Ook Karins’ twee oudere zussen worden door hem misbruikt. En ook haar moeder – zal later blijken. Ze beschrijft het allemaal in haar in 2019 verschenen boek: ‘Mijn ware verhaal’.

Je wil de mechanismes laten zien, hoe het in z’n werk gaat en waarom iedereen zwijgt, gaf je ooit als een van de redenen om het boek te schrijven. Wat zijn die mechanismes?

‘Het is een sluw spel van verleiden, omkopen, afhankelijk maken, manipuleren, bang maken, straffen, controleren. Na afloop legde hij vaak geld of snoep neer – zo corrumpeerde hij je. Hij zei ook altijd dingen als: “Je bent er aan toe”. En: “Iedereen doet dit”. Tegelijkertijd mocht je het absoluut aan niemand vetellen. Dus je voelde aan alle kanten dat het niet klopte. Maar je zei niks, uit angst: hij dreigde altijd met de gevangenis. Maar ook uit schaamte en onwetendheid. Als iemand mij op mijn achtste had gevraagd: heb je seks met papa, dan had ik gezegd: ik weet het niet. Het hele concept van seks is een kind totaal onbekend.’

Een keer gevraagd

In haar boek schrijft Karin dat haar moeder één keer vraagt of haar stiefvader ‘wel eens iets doet wat een grote man niet met een klein meisje zou moeten doen’. Karin is dan nog niet verkracht, maar wel betast. Ook heeft ze gezien, nauwelijks begrijpend wat ze zag, hoe haar stiefvader ‘steunend op zijn armen met een ontbloot onderlichaam tussen de benen van Annelies ritmisch op en neer bewoog’.

Je beschrijft hoe je nee zegt, terwijl je uit alle macht hoopt dat je moeder snapt dat het ‘ja’ is. Waarom zei je nee?

‘Je moet je die situatie voorstellen: mijn moeder stond met haar jas nog aan in hun slaapkamer, de kamer waar hij mij niet lang ervoor zijn lul had laten zien. Dat, en dat hoogteverschil van een volwassene die op je neerkijkt en je bevraagt en dan niet duidelijk zegt wat ze wil weten, wat ze vermoedt, waar ze zich zorgen om maakt. En als kind weet je ook niet: wat gaat ze met die informatie doen? Ik had al gezien hoe Annelies, mijn oudste zus, naar een kindertehuis was gestuurd. Daarom begon hij met mij. Ik dacht: als ik het vertel, stuurt ze mij ook weg. Of misschien gaat ze het wel aan hem vertellen, en dan? Al die factoren bij elkaar maken dat je denkt: ik ben niet veilig. Dus zeg je niks.’

Veiligheid

Veiligheid, daar begint het mee, zegt Karin als het gaat over de vraag hoe een hulpverlener een vermoeden van seksueel misbruik bespreekbaar kan maken. ‘Veiligheid is dat een kind naar huis kan en net kan doen alsof-ie niks heeft verteld. Dus niet: Als je het nu vertelt, stuur ik morgen de politie erop af. En ook niet: dan zorg ik dat je uit huis wordt geplaatst. Thuis is het enige dat kinderen kennen en hebben. De loyaliteit en opofferingsgezindheid is heel groot. Daar moet je rekening mee houden, dus ook niemand de schuld geven. Dan ben je klaar, dan is het gesprek weg.’

Hoe moet het wel?

‘Zorg eerst voor een veilige plek en zeg dan iets als: “Ik ga niets doen, zonder dat jij het wil”. En: “Je hoeft nu niets te beslissen, alleen te vertellen. Ik schrijf het op, zodat we het weten, maar dan doen we nog steeds niks.” Dan heb je misschien een begin.’