Twee mannen in een Canadees WOII oorlogsuniform zetten met zelfgemaakte instrumenten letterlijk de toon in de activiteitenruimte van het Odensehuis. Kerstslingers en de onvermijdelijke versierde kerstboom geven sjeu aan de vrij kale ruimte. De pret druk het zeker niet; de deelnemers gaan uit hun dak; zingen mee, deinen mee en lachen mee op ouwe taaie jippie jippie jeehehe. De sfeer zit er goed in. De vuurkorf brandt buiten op het trottoir. De vers gebakken oliebollen vinden gretig aftrek bij de deelnemers en bij de meevierende naasten. Mensen uit de wijk wippen ook even binnen en nemen deel aan de feestvreugde.

blosjes

‘Die Sunshine Soldiers stralen warmte uit’, zegt Karin Meijer, 1 van de 2 betaalde beroepskrachten van het Odensehuis in Utrecht. ‘Als die mannen binnenstappen zie je iets veranderen in de ruimte. Herkenbare muziek, vrolijkheid en ook ontroering. De oorlog is een thema dat veel mensen op leeftijd aanspreekt, deze mannen maken er een licht onderwerp van.’ De wangen van de deelnemers beginnen rossig te kleuren. ‘Van de glühwein denk ik’, zegt deelnemer Ella, zelf geboren net na de oorlog.

Odensehuis Andante

Stichting Odensehuis is een burgerinitiatief voor mensen met beginnende dementie en hun naasten. Odensehuis Andante in Utrecht staat middenin de wijk in het centrum van de stad. Dat is ook precies de idee erachter: een inloophuis middenin de lokale samenleving. Andante werkt samen met buurtverenigingen, onderwijs, bedrijfsleven, het sociale domein en zorgorganisaties. Samen met dit netwerk en samen met de mensen met dementie organiseert het Odensehuis zinvolle (kunst)activiteiten en projecten.

Kerstgevoel

Kerst is een van de belangrijkste samenkomsten in het Odensehuis, zegt Karin Meijer. ‘Het samenzijn geeft de deelnemers en ons ook een gevoel van geborgenheid, noem het maar een extra Kerstgevoel. Iedereen praat met elkaar, ook mensen die je nog niet zo goed kent. We lunchen met z’n allen. Dat eten is heerlijk, maar die warme sfeer is intens. Zeer vermoeiend, voor iedereen, maar het geeft ook aan iedereen veel energie.’

Iedereen heeft een bultje

Ella woont ‘in de stad’ en komt sinds 1 jaar in het Odensehuis. 4 dagen in de week, als deelnemer, als vrijwilliger, als Ella. ‘Er is hier zoveel liefde en er zijn zo veel prachtige mensen. Iedereen kan zichzelf zijn. Dat is belangrijk, want iedereen die hier komt heeft wel een bultje, alleen allemaal op een andere plek. Mijn rol hier is niet belangrijk, ik ben Ella, ik krijg alle ruimte om te zijn wie ik ben. Het Odensehuis hier, dit is mijn alles.’

Gesprekken, activiteiten en sfeer

Odensehuis Andante heeft net een nieuwe ruimte gekregen in het buurtcentrum Podium Oost in hartje Utrecht. 50 unieke deelnemers en 75 naasten komen met enige regelmaat naar de activiteiten en bijeenkomsten. Andante werkt met 2 betaalde coördinatoren en 33 vrijwilligers. Deelnemers betalen – vrijwillig – een eigen bijdrage van 60 euro per maand. De basisfinanciering van het Odensehuis is aan de gemeente – huur en personeel. Verder heeft het Odensehuis bijdragen uit fondsen en werkt het met vrijwilligers. Zowel mensen met dementie als familie en andere naasten kunnen inlopen bij het Odensehuis. Voor gesprekken, activiteiten of voor de warme sfeer.

Doelgroep

Mensen met beginnende dementie kunnen bij het Odensehuis binnenlopen. ‘We weten dat in Utrecht 3000 mensen met dementie wonen’, vertelt Karin Meijer. ‘Een op de drie heeft beginnende dementie. Dat betekent dat wij een doelgroep hebben van zo’n 1000- 1200 mensen met dementie. Zo gezien bereiken we eigenlijk niet alle mensen met de 50 deelnemers die we hebben. We hebben dus nog voldoende ruimte voor nieuwe deelnemers.’

Buurtteam

Deelnemers voor het Odensehuis komen binnen via het buurtteam, via de huisarts, de casemanager dementie of via de poh ggz. Veiligheid is het uitgangspunt voor deelnemers om in het Odensehuis mee te werken, zegt Meijer. ‘Mensen moeten zelfstandig hiernaartoe kunnen komen of gebracht worden. We kunnen geen fysieke zorg bieden en deelnemers moeten niet dermate ver zijn in hun gedragsverandering door dementie dat hun aanwezigheid een onveilige sfeer met zich meebrengt.’

Gedachtenkamer

Harry is zzp’er bij het Odensehuis. Hij begeleidt elke week “De Gedachtenkamer” in het Odensehuis Andante. 4 tot 8 mensen praten over een thema dat ze zelf aangeven. ‘Dat kan echt alles zijn; van de invulling van de Kerst tot eenzaamheid of hoe je omgaat met het verlies van autonomie als je dementie krijgt. Waar het hier in het Odensehuis om draait is de verbinding, dat komt bij elke activiteit en bij de meeste mensen steeds terug. Als mensen hier de deur uit gaan weten ze soms niet meer waar het over is gegaan. Maar ze voélen hoe fijn het was om samen te zijn en te praten. Het is dat gevoel van geborgenheid en verbinding dat mensen meenemen en ze weer terug laat komen.’

Ontroering

Het Odensekoor treedt op na de Kerstlunch. Een van de deelnemers neemt plaats achter de piano en speelt foutloos enkele bekende kerstliedjes. Iedereen zingt mee. Je ziet de ontroering op de gezichten van de mensen, zeker ook bij de vrijwilligers. ‘Wat is dit bijzonder’, zegt een van hen, ‘ik zing nooit maar nu moet ik met iedereen gewoon meezingen.’

Link naar het Odensehuis Andante in Utrecht>>

Meer info over Odensehuizen in Nederland>>