Door Carolien Stam – Ouders hebben niet het alleenrecht op opvoeding van hun kinderen. Volgens onderzoekster Annette Roest beïnvloeden kinderen en jongeren de maatschappelijke opvattingen van hun ouders. ‘Je kunt dus ook maatschappelijke opvattingen van ouders beïnvloeden via sociale waarden van kinderen. Ook via andere kanalen zoals school, media en jongerenwerk kunnen de opvattingen van jongeren bepaald worden.’

Eenrichtingsverkeer
Annette Roest volgde de opvattingen van gezinsleden via interviews, die tussen 1990 en 2000 bij ruim 600 tot zo’n 300 gezinnen per jaar werden afgenomen. Waardeoverdracht blijkt geen eenrichtingsverkeer te zijn van ouder naar kind. Het is onderhevig aan factoren zoals tijdsgeest, vrijheid van meningsuiting en opvattingen over zelfstandige ontplooiing. Roest promoveert vrijdag 13 maart aan de Radboud Universiteit Nijmegen.

Vaders
De onderzoekster keek naar de ontwikkeling van bepaalde waarden in het gezin. Het ging met name om arbeidsethos, hedonisme (gerichtheid op genot), mogelijkheid van kinderen zelf te bepalen wat ze doen en maatschappijkritische waarden zoals sociaaleconomische gelijkheid. Opmerkelijk is dat vooral vaders invloed hebben op de ideeën van hun kinderen over werk. Moeders hebben dat maar beperkt, voor zover ze meer dan 20 uur per week een betaalde baan hebben.

Arbeidsethos
Kinderen beïnvloeden echter ook hun ouders in hun opvattingen, zo constateert Roest. Vooral jongens blijken de waarden van hun vaders te beïnvloeden op het gebied van genieten van het leven en arbeidsethos. Invloed van dochters op dit gebied heeft Roest niet kunnen vaststellen.

Flexibel
Belangrijk blijkt ook de invloed van ander maatschappelijke kanalen – scholen, media en instellingen – voor de ontwikkeling van waarden en normen van kinderen. Annette Roest: ‘Aangezien ouders minder flexibel zijn in de verandering van hun opvattingen dan kinderen, is het effectiever maatschappelijke waarden te veranderen via jongeren.’ In ieder geval is het duidelijk dat ouders niet per se doorslaggevend zijn voor socialisatie van kinderen.

Meer weten? Lees dan ook de gratis Zorg + Welzijn Nieuwsbrief. Daarvoor kunt u zich hier aanmelden.