In het regeerakkoord is afgesproken dat aan bijstandsontvangers een tegenprestatie gevraagd kan worden. Volgens de VVD vullen gemeenten dat op hun eigen manier in en is er sprake van willekeur. VVD-Kamerlid Sjoerd Potters wil dat iedereen met bijstand daar iets voor gaat terugdoen, bijvoorbeeld koffie zetten in een verzorgingshuis of klaar-over zijn voor schoolkinderen (zie foto).
Banen verdringen
Anderzijds zijn er signalen dat sommige gemeenten bijstandsgerechtigden met behoud van uitkering werk laten doen waarmee ze reguliere banen verdringen. Onderzoek van de FNV duidt daar op.
Willekeur
Klijnsma wil met criteria komen die de gemeenten meer houvast bieden. De term ‘willekeur’ vindt zij overigens te zwaar. VVD’er Potters kreeg van onder meer D66 en CDA de kritiek dat hij beleid dat al in gang is gezet, presenteert als een koerswijziging. Ze verweten hem de gemeenten te weinig beleidsruimte te willen geven. Ook Klijnsma onderstreepte dat ze niet alles van bovenaf wil opleggen.
Bijstandsonderzoek
Klijnsma laat de Kamer voor de zomer weten wie het bijstandsonderzoek gaat verrichten. Ze neigt er niet toe dit door de Inspectie SZW (de vroegere Arbeidsinspectie) te laten doen, zoals een aantal Kamerfracties wil. De Inspectie kijkt volgens haar vooral naar dingen die misgaan, terwijl Klijnsma ook in kaart wil laten brengen welke gemeenten het goed doen.
Suggesties
De staatssecretaris wil in het onderzoek ook laten nagaan of bijstandsgerechtigden zelf suggesties kunnen gaan doen over de tegenprestaties die zij in ruil voor hun uitkering willen leveren.
Bij een tegenprestatie gaat het dus om werk, dus dient dat ook gewoon zo genoemd en beloond te worden, zeker als het van maatschappelijk belang is. Noem het een flexbaan, en bepaal de marktconforme (dat willen ze toch altijd zo graag, ook bij hun eigen salaris) tijd die voor die arbeid staat. Dan is er ook geen stigma meer op die mensen die een uitkering krijgen/verdienen. Dat moet toch niet zo moeilijk zijn?