De peiling werd ingevuld door 240 leden van de afdeling Kinder- en Jeugdpsychiatrie (KJP). Hun conclusie: ‘Door de afbraak en verzwakte positie van de kinder- en jeugdpsychiatrie komt de kwaliteit onder druk te staan en komen de grenzen van verantwoorde zorg in zicht.’
Minder voorzieningen
Ruim twee derde (68 procent) van de respondenten geeft aan afdelingen of functies te kennen die recentelijk zijn gestopt of zijn gekrompen. De belangrijkste reden voor de krimp zijn volgens hen ‘de fors opgelegde bezuinigingen door gemeenten, de gehanteerde tarieven en volumes en het versnipperd beleid’. Voorbeelden van afnemende voorzieningen en functies zijn volgens de NVvP logeerhuizen die gesloten worden, een afgenomen aantal crisisplekken voor kinderen onder de twaalf jaar, ontmantelde jeugdteams en een afnemend behandelaanbod in onder meer thuisbehandeling en de behandeling van eetstoornissen. ‘Ook is er sprake van onderbezetting of het vervangen van de inzet van de hooggekwalificeerde kinder‐ en jeugdpsychiaters door die van minder specialistische en gekwalificeerde krachten.’
Administratielast
Meer dan drie vijfde van de kinder‐ en jeugdpsychiaters (146) geeft aan iemand te kennen die dan wel zelf is gestopt met de praktijk of die KJP in zijn praktijk heeft afgebouwd. De belangrijkste redenen om te stoppen zijn volgens de respondenten de hoge administratielast, de bureaucratie en de moeizame onderhandelingen met de gemeente. ‘De toegepaste regels verschillen per gemeente. Ook hebben gemeenten allemaal hun eigen wensen qua samenwerking. Tussen gemeenten ontstaan steeds grotere verschillen in toegankelijkheid van zorg en is sprake van rechtsongelijkheid. Eén van de respondenten gaf aan: “Het is op dit moment een chaos met elke gemeente die zelf weer bedenkt wat er moet gebeuren. Ouders begrijpen er niks meer van … Daarnaast heeft de administratie fors moeten uitbreiden ten koste van hulpverlening”.’ Ook beperkte budgetten en zeer marginale vergoedingen voor complexe kinder‐ en jeugdpsychiatrie worden genoemd als redenen om te stoppen.
De administratie tussen gemeenten en jeugdhulpaanbieders moet echt verminderen, schrijft staatssecretaris Van Rijn in zijn brief aan de Tweede Kamer. Jeugdhulpverleners moeten hun tijd kunnen besteden aan hulp voor kinderen. Toch blijft wachten op jeugdhulp ‘onvermijdelijk’. Lees meer >>
Wachtlijsten
Al langere tijd is bekend dat de wachtlijsten voor jeugd-ggz toegenomen. Ook de ledenpeiling van de NVvP bevestigt dit. ‘Het is zeer moeilijk om kinderen klinisch geplaatst te krijgen en om een crisisplek te regelen. Ook verwijzen lukt niet meer vanwege lange wachttijden elders.’ Het ziet er ook niet naar uit dat dit probleem snel wordt opgelost. ‘Wanneer kinder‐ en jeugdpsychiaters de organisatie vrijwillig of gedwongen verlaten, ontstaat er voor de overblijvers een enorme caseload. Er zijn overspannen kinder‐ en jeugdpsychiaters waar te nemen en het ziekteverzuim neemt toe. Er ontstaat bij sommige kinder‐ en jeugdpsychiaters een grote weerzin om nog langer te werken in de kinder‐ en jeugdpsychiatrie. Collega’s in opleiding kiezen niet meer voor de kinder‐ en jeugdpsychiatrie en bestaande psychiaters willen niet meer werken in de kinder‐ en jeugdpsychiatrie. Hierdoor zijn ontstane vacatures moeilijk in te vullen.’
Gebrek aan deskundigheid
De respondenten zijn ook niet te spreken over de gemeentelijke indicatiestellers, doorverwijzers en sociale wijkteams. Zij zouden een gebrek aan deskundigheid en zorgvuldigheid hebben ernstige complexe problematiek tijdig te signaleren. ‘Zij kennen de expertise van de kinder‐ en jeugdpsychiatrie onvoldoende en wat zij laten liggen, moet de kinder‐ en jeugdpsychiatrie later weer oppakken.’ Daardoor krijgen kinderen nu vaak pas te laat de specialistische zorg die ze nodig hebben. ‘Er is dringende behoefte aan vroegtijdige diagnostiek kinder‐ en jeugdpsychiatrie. De gemeenten zijn geneigd op de stoel van de behandelaar te gaan zitten en zich – vanuit kostenoverwegingen ‐ met de inhoud van de zorg te gaan bemoeien.’ Tot slot stelt de NVvP dat er soms is ook sprake is van uitstelgedrag tot na het 18e levensjaar zodat de gemeente niet meer hoeft te betalen en zou het voorkomen dat een doorverwijzing niet plaatsvindt omdat het budget op is.
