Door Marcel de Korte – De bezoekers van het Dagactiviteiten Centrum in
Zoetermeer zijn lekker bezig. Koffie, kletsen, kaarten en tafeltennis. Maar deze
mensen met een psychiatrisch verleden, willen ook wel eens iets buiten de muren
van het centrum doen. Bijvoorbeeld samen met iemand naar Diergaarde Blijdorp,
zoals Kees. (Tekening door Berend Vonk)
‘Dan kan ik in de dierentuin ijsberen in plaats van thuis’, zegt de
veertiger. Alleen er op uit trekken is geen optie. Kees schiet al in de stress
bij de gedachte alleen en dan durft hij niet eens meer naar buiten. In het
dagcentrum in Zoetermeer leidde de wensen van Kees en andere bezoekers van het
centrum tot het project ‘Kwartiermaken’.
De projectleiders gingen voor Kees op zoek naar een geschikte vrijwilliger
die met hem mee kon gaan. De kennismaking tussen de twee verloopt goed. Het
blijkt te klikken tussen Kees en de vrijwilliger en samen gaan ze gezellig een
dagje naar de dierentuin. De ‘vriendendienst’ van zijn maatje doorbreekt het
isolement van Kees.
Barrières Gerda Scholtens is schrijfster van het boek
‘8 x Kwartiermaken’. Hierin wordt met acht voorbeelden uit het hele land
aangetoond dat de methode werkt. De aanpak die is toegepast in Zoetermeer krijgt
de naam ‘Bijzondere Bemiddeling’ mee en fungeert volgens projectleider Scholtens
als brug naar de buitenwereld.
‘Veel patiënten kennen de codes niet die gebruikelijk zijn in de
samenleving of missen de energie om de juiste vragen te stellen. Ze hebben door
hun psychische problemen last van mentale drempels en wij ruimen deze barrières
op.’
Dat lukt ook bij cliënten die zélf als vrijwilliger aan de slag willen. Els
bijvoorbeeld wil ‘iets met dieren’ doen. De projectleider van ‘Bijzondere
Bemiddeling’ belt namens Els met het asiel om te vragen of zij willen meewerken
aan het project en er een gastheer of -vrouw beschikbaar is om Els te
begeleiden.
‘Haar maatje fungeert als achtervang en maakt Els wegwijs in haar nieuwe
omgeving’, aldus Scholtens. ‘De houding van de gastheer of -vrouw is ook heel
belangrijk. Hij of zij moet openstaan voor een ander en mag ook best
nieuwsgierig zijn. Door bijvoorbeeld te vragen hoe het is om met schizofrenie te
leven.’
Goede antenneHet project ‘Bijzondere Bemiddeling’ liep
van 2000 tot 2005. De kwartiermakers, medewerkers van REAKT (organisatie voor
dagbesteding en arbeid) en welzijnsorganisatie MOOI Zoetermeer, zochten voor de
cliënt een passende organisatie. Kwartiermakers moesten daarvoor over een goede
antenne beschikken. Want hoewel de meeste deelnemers wel over levens- en
werkervaring beschikken, hebben zij ook hun beperkingen in de vorm van angst,
neuroses, onzekerheid en stress.
‘Als je daar rekening mee houdt en deze mensen fatsoenlijk benadert en
helpt, kan dat tot mooie resultaten leiden’, vertelt Scholtens. ‘Een groot
aantal van onze deelnemers is prima terechtgekomen. Zo werkt Mia samen met haar
gastvrouw in de kantine van een groot kringloopcentrum in Zoetermeer. Daar lopen
heel veel medewerkers rond die koffie of iets te eten willen. Bij Mia zijn ze
hiervoor aan het juiste adres.’
Volgens Gerda Scholtens zijn momenteel overal in het land initiatieven
gaande die met kwartiermakers werken. En ook daar is het een succes. ‘Maar’,
stelt de onderzoeker, ‘het is wel een tijdrovende aanpak. Daarom is het
belangrijk dat kwartiermaken een plek krijgt binnen de WMO. En eerlijk gezegd
hoort het daar ook helemaal thuis. Want kwartiermaken betekent natuurlijk ook
maatschappelijk ondersteunen.’
Het gehele artikel is te lezen in Zorg + Welzijn Magazine 5, mei 2007.
Drie maanden na publicatie wordt het op de website geplaatst.
Meer weten? Op dinsdag 22 mei vindt het landelijk congres over
‘Kwartiermaken in de WMO’ plaats in het ‘Theater aan het Spui’ in Den Haag. Zie:
href=”http://www.kwartiermaken.nl”>www.kwartiermaken.nl