Kinderen en volwassenen kunnen hun problemen oplossen door een bestaande vaardigheid te verbeteren of door een nieuwe te leren, meent Van de Vegte. De trainer die jarenlang werkzaam is geweest in het schoolmaatschappelijk werk ziet veel heil in de oplossingsgerichte een positieve aanpak. ‘Wanneer een kind bijvoorbeeld aansluiting mist, geen vriendjes heeft of gepest wordt, moet je juist focussen op wat hij kan leren om de situatie te veranderen.’
Motivatie
De kans op succes wordt groter als het kind of het gezin zelf bepaalt wat die vaardigheden zijn. Dat verhoogt de motivatie van het kind, weet Van de Vegte. ‘Bij veel methoden komt de motivatie van buitenaf. De hulpverleners zijn geneigd om vanuit hun deskundigheid adviezen en tips aan te reiken die vaak niet aansluiten bij de oplossing die de cliënt in gedachten heeft .’
Vragen
Met behulp van de methode Kids Skills vraagt Van de Vegte aan het kind wat hij wil leren en hoe hij dat zou kunnen doen. ‘Kinderen kunnen dat heel goed zelf bedenken, als ze maar de goede vraag gesteld krijgen. Bijvoorbeeld: Komt het wel eens voor dat het je wel lukt om voor jezelf op te komen? Of:Stel dat je de vaardigheid goed onder de knie hebt, wat zou er dan anders zijn? Hoe zou dat er uit zien?’
Supportgroep
Een belangrijk element van deze methode is de supportgroep. Dat is een groep van zo’n vijf of meer mensen om het kind heen die ervoor zorgt dat hij gemotiveerd blijft om de goede kant op te gaan. Deze supporters zijn mensen waarmee het kind de successen kan delen. ‘De supportgroep helpt het kind in een postieve flow te blijven door hem aan te moedigen en te helpen bij tegenslag . Het is daarom ook de bedoeling dat de supporters het kind positief benaderen. Bijvoorbeeld door hem te helpen herinneren: weet je nog hoe goed je het een tijdje geleden deed? Of: Ik ben trots op je,want ik zie dat je hard bezig bent de vaardigheid te oefenen.’
Oplossen
Het kind bedenkt zelf wie er in de supportgroep zit: een moeder, een vader, de juf of een vriendje bijvoorbeeld. ‘Dat zelf bepalen, vinden ze fantastisch’, zegt Van de Vegte. ‘Ze zien heel gauw wie er belangrijk zijn, maar soms hebben ze wat ondersteuning nodig bij zoeken naar de juiste supporters. En het mooie is dat de supporters het ook leuk vinden om het kind positief te ondersteunen. De meeste supporters hebben een belang bij de oplossing en willen daar op die manier graag aan mee werken.’
Multiprobleemgezin
Van de Vegte wil graag de supportgroep ook gebruiken in de hulp aan multiprobleemgezinnen. Hij wil daarom het effect van de supportgroep gaan onderzoeken. ‘Wanneer je een marathon gaat lopen dan vind je het ook fijn als belangrijke mensen om je heen je steunen. De supportgroep kan in veel situaties ingezet worden en kan soms zelfs in plaats van het professionele netwerk worden ingezet. Het is wel belangrijk dat het gezin de regie blijft houden, zij stelt de doelen vast en bepaalt zelf hoe de ondersteuning er uit gaat zien.’
Voorrang
‘Als je het gezin laat meedenken over de oplossing,kan het blijken dat de situatie uiteindelijk minder heftig is dan je dacht. Laat ze zelf kiezen welk probleem voorrang krijgt, in plaats van aan alle problemen tegelijk te werken. Ik heb zware problematiek gezien, maar als je vraagt wat het gezin als eerste wil oplossen en een inventarisatie maakt van de problemen die daarna opgelost moeten worden, komt er overzicht en wordt de situatie weer hoopvol. ‘
Wilt u meer weten over oplossingsgericht werken en de positieve aanpak van Gerrit van de Vegte? Bezoek dan zijn workshop tijdens het Zorg + Welzijn Congres Begeleiding Multiprobleem Gezinnen op 7 oktober. Kijk hier voor meer informatie over het programma en inschrijven.