‘Het moet goedkoper en we moeten inspelen op de huidige problemen in de jeugdzorg. Hoe dat moet, daar hoor ik gemeenten niet over eigenlijk’, zegt Cardol. Een andere valkuil is de tijdsdruk. ‘Die is groot. Ik hoop maar dat we over een jaar of vier niet zeggen dat het mislukt is. Om een goed stelsel neer te zetten is echt een langetermijnvisie nodig.’

Buitenland
‘We hebben de jeugdzorg enorm ingewikkeld gemaakt in Nederland’, vindt de lector. ‘De huidige vorm is aan buitenlanders erg lastig uit te leggen. Het is daar vaak ook veel eenvoudiger geregeld, in landen als Duitsland, Engeland en Scandinavische landen. Die werkwijze is niet een op een te kopiëren, want je moet wel rekening houden met je eigen cultuur. Toch kunnen we daar nog veel van leren.’

Kwetsbaar
Allereerst moeten de gemeenten het probleem in kaart brengen.Verder moeten ze laagdrempelig zijn voor ouders en met name een visie ontwikkelen, meent Cardol. ‘Draag vooral uit dat opvoedingen gepaard gaan met ups en downs. Daar is niets mis mee, soms maak je fouten. Het taboe moet van de twijfel of je kwetsbaar mag zijn.’

Zware trajecten
Wat gemeenten volgens de lector vooral niet moeten doen is kinderen met lichte problemen in te zware en lange trajecten stoppen. ‘Dat gebeurt momenteel nog te vaak. Daar is veel winst te halen. Verder is het ook van groot belang dat ze niet overdreven reageren op drama’s, door telkens nieuwe protocollen waardoor jeugdzorgmedewerkers geen ruimte krijgen hun werk goed te doen.’

Drama’s
Ook vanuit het Rijk zal risicobeheersing de ruimte van gemeenten begrenzen, verwacht Cardol. ‘Maar gemeente krijgen veel autonomie voor deze taak. Als ze de uitvoering hiervan dan weer gaan dichttimmeren voor de hulpverlening heeft dat juist negatieve effecten. Het is helaas niet anders: drama’s zijn niet altijd te voorkomen.’

Lege begrippen
Soms is jeugdzorg echt nodig, ondanks het doel dat mensen hun eigen kracht en hun sociale netwerk moeten gebruiken. ‘Het probleem is dat het vaak lege begrippen zijn en dat ze worden gezien als een soort Haarlemmerolie. Je moet nadenken over de inhoud van deze begrippen. Soms moeten mensen echt worden geholpen en staan er weinig tot geen vrienden en familieleden klaar om bij te springen.’

Overnemen
In beginsel geef je ouders de eigen regie over de opvoeding van hun kind. Je moet mensen niet afhankelijk maken van zorg en dingen overnemen, maar ze helpen om het zelf in te vullen, adivseert Cardol. ‘De gemeenten moeten dit praktisch invullen, dat is niet eenvoudig. Overnemen doe je alleen als het echt slecht gaat. Het wel of niet interveniëren is een verantwoordelijkheid van hulpverleners; zij moeten en kunnen die inschatting maken.’

Grenzen
‘De gemeente moet de hulpverleners het werk gunnen en de ruimte en vertrouen geven om hun werk goed te doen. De lokale overheid zal heel goed moeten nadenken over hun visie om vanuit een samenhangend geheel de veerkracht van ouders en kinderen te vergroten. Dit moet ook gebeuren over de grenzen van de jeugdzorg heen. Kijk dus ook naar schulden, verslaving, enzovoort. Als je dat niet doet, biedt je geen structurele langdurige oplossing. Maar juist gemeenten zijn in staat dit te doen’, aldus de lector. 

Congres transitie Jeugdzorg:

Cardol is een van de sprekers tijdens het congres over de transitie van de jeugdzorg >>

Bron: Gemeente.nu