Deze verhalen leggen de schijnwerper op de belangrijke rol van hulpverlening in tijden van crisis in de levens van mensen, en laten zien hoe empathie, ondersteuning en mededogen een leven kunnen veranderen.

1. Meelopen met crisisdienst Altrecht. ‘We zien hier de hele samenleving voorbijkomen’

In juni 2023 mocht journalist Jessica Maas meelopen met de crisisdienst Altrecht in Utrecht. Daar helpen Lea Diepgrond (43) en haar collega’s dagelijks mensen die helemaal de draad kwijt zijn. Lea vertelt dat ze vooral één cliënt nooit meer zal vergeten. ‘Zij had zichzelf opgesloten in een kamer. Ineens zagen we rook vanonder de deur komen. Ze had haar haren in brand gestoken, niet omdat ze dood wilde, maar ze was zo in de war, angstig.’

De vrouw kon worden gered en Lea bracht haar later – met flinke brandwonden – voor behandeling naar een andere afdeling van het ziekenhuis. ‘Het was een heel heftig voorval, maar het schrok me niet af. Integendeel. Ik heb later een enorme band met deze vrouw opgebouwd en ik realiseerde me toen al dat je met dit werk écht iets voor mensen kunt betekenen.’

Lees dit verhaal als je wilt weten hoe het er op de crisisdienst aan toe gaat. En laat je inspireren door de manier waarop Lea en haar collega’s omgaan met mensen met onbegrepen gedrag.

2. Wat als je door je opa bent misbruikt? Ik dacht: ‘Oei, het ligt aan mij’

Mandy Sleijpen is initiatiefnemer van stichting ‘Wij zijn M’. Ze zegt: ‘De M staat voor “misbruikt”, maar we zijn ook “mooi” en “moedig” en we mogen niet vergeten dat we “machteloos” waren.

Sleijpen vertelt in dit interview met redacteur Carolien Stam openhartig over het misbruik door haar opa. ‘Mijn opa zei dat ik naar de gevangenis zou gaan als ik iets zou verklappen. Ik wilde hem ook niet verliezen, want ik hield van hem. Dan is het als kind minder erg om jezelf even uit te schakelen tijdens het misbruik dan om ermee voor de dag te komen.’

Lees dit verhaal om inzicht te krijgen in de gedachtewereld van kinderen die misbruikt zijn.

3. Diana is de moeder van twee jonge topcriminelen. ‘Hulpverlening kwam te pas en te onpas binnen’

Met één zoon in de Top 600 van jonge criminelen en één zoon in de Top 400 van risicojongeren werd Diana Sardjoe knettergek van de talloze hulpverleners die op haar pad kwamen. Totdat een VIG-coach de juiste snaar raakte. Nu heeft Sardjoe met haar Stichting De Moeder is de Sleutel één belangrijk doel: de hulp aan moeders van daders en hun gezinnen verbeteren. Journalist Karin van Lier sprak Sardjoe over haar ervaringen met hulpverleners.

Lees dit verhaal hier. Sardjoe legt uit hoe hulpverleners een betere vertrouwensband kunnen opbouwen met mensen die al heel veel hebben meegemaakt.

4. ‘Behandel een kind in de jeugdzorg als je eigen kind’

Rafael en Sanne delen hun ervaringen in de jeugdzorg, die zij op veel momenten als onveilig hebben ervaren. ‘Andere jongeren die op het terrein woonden, mishandelden elkaar lichamelijk en ik maakte een keer mee dat een begeleider dit zelfs aanmoedigde. De eerste dag dat ik naar de vso-school ging, vochten klasgenoten met elkaar en werden mensen zelfs tegen de prullenbak aan gesmeten. De leraar keek toe en deed niks. Op dagen dat er inspectie kwam, zaten we ineens met onze neus in de boeken en deden we alsof alles goed was. Mijn overlevingsinstinct ging aan en ik dacht: zodra ik 18 ben, is het voorbij.’

Lees dit verhaal als je je wilt inleven in hoe jongeren de jeugdzorg ervaren. Rafael en Sanne geven ook tips over hoe de jeugdzorg beter kan.

5. Sandra had een ton schuld. Zo kwam ze ervan af

Als Sandra Doevendans 23 jaar is, heeft ze een schuld van bijna 100.000 euro. Ongeveer twee jaar ervoor kocht ze vol enthousiasme een kroeg in hartje Amsterdam. Het café liep door verschillende redenen niet goed, waardoor Doevendans het uiteindelijk verkoopt met bijna een ton verlies. Ze zoekt hulp bij de schuldhulpverlening, en ziet zo met eigen ogen wat er anders kan.

Sandra schreef een boek over haar geldproblemen, hoe ze eruit kwam én hoe we anders kunnen kijken naar mensen met schulden. ‘Deze mensen zijn niet ongemotiveerd, ze zijn moe.’

Lees dit artikel als je wilt weten hoe je als sociaal werker in de schuldhulpverlening je cliënt het beste kunt bejegenen.

6. Kim was verslaafd en onhandelbaar en hopte van hulpverlener naar hulpverlener

In groep 8 ontwikkelde Kim Musk al een eetstoornis. Op de middelbare school had ze alle verslavingen die ze kon bedenken. ’Ik hopte van hulpverlener naar hulpverlener, van de ene wachtlijst naar de andere. Alles probeerde ik, niets leek te helpen. Ik voelde me machteloos, want ik wilde zo graag hulp. Maar elke keer liep ik tegen dichte deuren aan.’ Haar gedragsproblemen groeiden iedereen boven het hoofd. Tot ze tegen de ervaringsdeskundigen van “Yes we can” aanliep. Kim schreef een boek over haar omzwervingen: ‘Om anderen uit zo’n destructieve situatie te helpen.’

Redacteur Carolien Stam sprak Kim over haar jeugd en ervaringen met hulpverleners. Lees het verhaal hier. 

7. Hoe help je een kind dat geen gevoel meer kan uiten?

Het verhaal van Sanne is onderdeel van het boek van Hameeda Lakho en Jeroen Wapenaar ‘Zie je mij?’, waarin mensen die te maken hebben (gehad) met huiselijk geweld en kindermishandeling laten zien hoe belangrijk veiligheid en vertrouwen zijn voor echte verbinding.

Sanne: ‘Mijn moeder zei dagelijks tegen me dat ze wilde dat ik nooit was geboren. Als je dat van kinds af aan jarenlang krijgt te horen, krijgt de gedachte dat het inderdaad beter zou zijn dat je nooit geboren was een vaste plaats in je hoofd. Ik ben vaak suïcidaal geweest, dan dacht ik: “Mijn moeder is het niet gelukt om me van het leven te beroven, dus dan moet ik zelf maar zorgen dat ik er niet meer ben.” Dit soort gedachten heb ik nog steeds niet definitief achter me kunnen laten, en daar baal ik ontzettend van.’

Lees dit verhaal als je als hulpverlener meer wilt weten over het doorbreken van het patroon van wantrouwen en angst bij iemand die zich nooit veilig heeft gevoeld.