‘Net als veel andere centrumgemeenten, kampt Leeuwarden met een groot tekort op het budget voor Wmo en jeugdhulp. Het lijkt erop dat het aantal wijkteams zal worden gehalveerd en de coöperatie Amaryllis, die 8 wijkteams inzet, zich alleen nog kan richten op diensten voor mensen en gezinnen met meervoudige problemen.’ Dat zegt directeur Henry de Boer naar aanleiding van het bericht dat het nieuwe college van B en W het budget van de welzijnscoöperatie wil halveren.
Maatschappelijke ondersteuning
In Leeuwarden zijn al gemeenteraadsverkiezingen geweest. Het nieuwe college is links te noemen: PvdA, GroenLinks, CDA en D’66. Toch gaat het mes in de maatschappelijke ondersteuning met de halvering van het budget voor Amaryllis. De welzijnscoöperatie heeft 150 sociaal werkers in dienst en werkt in 6200 huishoudens. Vanaf 2015 is gewerkt aan de opzet van een nieuwe structuur in de eerstelijnszorg met 8 wijkteams, die het hele stadsgebied en de dorpen omvat. Het doel is de zorg dichtbij de bewoner en de bewoner centraal.
Wijkteams sluiten
‘In sommige wijken zullen we de wijkteams moeten sluiten, zegt directeur De Boer, ‘en ons concentreren op de wijken waarvoor de gemeente kiest om de teams behouden. Het opbouwwerk zal door de gemeente zelf opgepakt worden en er komt een nieuwe ondersteuningsstructuur op scholen.’
Integrale werkwijze
De Boer vreest dat de nieuwe integrale werkwijze die in 2015 is ingezet, niet afgemaakt kan worden. ‘Ik ben ervan overtuigd dat het weghalen van de schotten tussen de verschillende gemeentelijke domeinen en het uitgaan van wat een cliënt wel kan leidt tot betere en goedkopere zorg. Die effecten zijn ook zichtbaar. Alleen moet je wel bedenken dat de kosten voor de baten uit gaan. Op termijn zullen mensen minder individuele voorzieningen nodig hebben als een goede structuur van algemene voorzieningen is opgebouwd.’
Wijkteams zijn niet divers genoeg
Wijkteams zouden laagdrempelig zijn, zichtbaar en in de buurt. Maar weten ze alle burgers te bereiken? ‘Je moet als team diversiteitsproof willen werken en dat is niet altijd het geval.’ Lees dit PREMIUM artikel in Z+W magazine>>
Maatwerkvoorziening
Er zijn al algemene voorzieningen in Leeuwarden die de veel duurdere maatwerkzorg vervangen. De Boer geeft het voorbeeld van de werkplaats voor mensen die langdurig zonder werk zijn. ‘In de werkplaats krijgen mensen structuur, leren ze vaardigheden zodat ze beter naar werk of vrijwilligerswerk geleid kunnen worden. De werkplaats wordt ook gebruikt door mensen die dagbesteding nodig hebben. Het wordt gerund door 1 sociaal werker, die wordt ondersteund door vrijwilligers. Politici moeten niet denken dat dit soort voorzieningen alleen door bewoners in de wijk gerund kan worden, er zal altijd een professional nodig zijn.’
Geld verspild
De zorg kan zeker ook goedkoper, denkt De Boer. ‘Er wordt veel geld verspild doordat er te veel partijen actief zijn in het sociaal domein, dat leidt tot versnippering. De gemeente heeft 178 partijen gecontracteerd via aanbestedingen. Vervolgens komen organisaties bij ons om mensen een maatwerkvoorziening te bieden. Dan is het lastig om de bewoner te overtuigen dat er simpelere en goedkopere oplossingen zijn om zijn zorgvraag op te pakken.’
Wat beoogt het College van Leeuwarden met dit besluit om de wijkteams te sluiten? Zijn dan de problemen opgelost?
het doet me denken aan 1-1-1996 toen Ivo Opstelten in Rotterdam het wijze besluit nam om Perron 0 te ontmantelen. Dat lukte wel, maar daarna lagen daklozen in rioolbuizen te slapen, op balkonnetjes in in aanbouw zijnde flats, en andere gure plekken. De drugs verspreiden zich ook heel snel overal naar toe. Overlast was een groot gevolg. De oplossing daarna was een grote uitbreiding van aantallen slaapplaatsen. Het budget verveelvoudigde. Nu kun je in Leeuwarden ook wachten op verergering van de problematiek. Heb je meer en zwaardere zorg nodig. Dus zal de GGZ aan meoten poten en de GGD en zal daar uitbreiding komen. Daarnaast moeten er meer plekken komen om te verblijven en begeleiding omdat de mensen om wie het nu gaat dan verder verwaarloosd zijn en niet meer zo in kunnen stappen. Leed aanbrengen betekent dit besluit.
Ook in Arnhem zijn 8 wijkteams, ze zouden generalisten moeten zijn, dat kan niet. Men kan zich niet in alles specialiseren en dan moeten ze ook nog de (complexe) ggz indiceren. Arnhem heeft zelfs geen adviserend arts waarop men terug kan vallen.
Het volgende maakte ik mee in Rotterdam waar ik een client via de ggz begeleidt .
Indien er een hulpvraag is, ik houd het hier even op mijn ervaring, dus hulp voor een autist en PPD/NOS. Dat wordt gemeld bij de gemeente afd WMO.
Zij maken binnen een paar weken een afspraak met de hulpvrager en eventueel familielid of anders. Tot mijn verbazing kwam de WMO ambtenaar samen met een professional die ervaring en gestudeerd heeft voor de stoornis van client. Gezamenlijk wordt op een rij gezet wat er nodig is. De WMO ambtenaar overlegde met de professional en de WMO ambtenaar neemt het advies van hem/haar over en indiceert. Binnen 6 weken is alles rond.
Ik zie het voordeel in inzet van professionals maar ook dat de WMO ambtenaar in de buurt zit van zijn collega’s financiën waardoor de lijnen kort zijn.
Bij het wijkteam in Arnhem, áls ze al know how hebben van de problematiek die er is en zich inzetten dan lopen ze vaak vast bij afd financiën waarmee ze weer de wijk in worden gestuurd met : kan het niet een beetje minder.
Ook het ontbreken van een adviserend arts vind ik onacceptabel.
Wellicht zou een onderzoek kunnen worden gedaan of mijn vermoeden inderdaad juist is dat de gemeente Rotterdam goedkoper uit is dan Arnhem met 8 wijkteams samen variërend met 160 tot 180 medewerkers.