Thom Verheggen is van oorsprong industrieel ontwerper. Een techneut die zijn opleiding volgde in Delft. Al snel na zijn studie begon hij te werken als manager. Waar hij eerst lange tijd een traditionele manager was, begon hij een paar jaar geleden, in een bijzonder project, steeds meer ruimte te geven aan zijn team. En dat had effect. ‘Hoe minder ik de manager uithing, hoe meer het team voor elkaar kreeg. Hun plezier in het werk nam toe en ik ontdekte dat ik in deze rol veel meer mezelf kon zijn dan in de traditionele managers rol. Het voelde als thuiskomen.’
Zelfsturing
Om anderen te inspireren met zijn verhaal, schreef hij het boek ‘Ontmanagen voor managers’ en helpt hij als ‘De Ontmanager’ tal van organisaties naar meer bevlogenheid en wendbaarheid. Ook in het sociaal domein is zijn manier van leiding geven op afstand goed toe te passen. Verheggen: ‘Het is wel belangrijk om er rekening mee te houden dat zelfsturing nooit een doel op zich wordt. Dat gebeurt nu wel vaak. Blijf je altijd afvragen waarom je het doet. Wordt de cliënt of burger er beter van? Dat is de reden van je bestaan en zou dus ook je drijfveer moeten zijn.’
Thom Verheggen is één van de sprekers bij de masterclass ‘Leiding geven op afstand’ op 29 september in Hotel Houten. Ook Karen Reichert en Ronald van Aggelen leggen uit hoe je betere teamprestaties kunt bereiken door los te laten. Meer weten of inschrijven? Klik dan hier >>
Cultuur
Overigens blijkt, volgens Verheggen, een cultuur van verantwoordelijkheid en andere manier van denken minstens zo belangrijk als de structuur en inrichting. ‘Vaak focussen we te veel alleen op het laatste, waarbij de onderliggende manier van denken bij het oude blijft.’
Ruimte
Verder benadrukt Verheggen dat zelfsturing vooral gericht moet zijn op de inhoud en op het vak. ‘Het moet professionals de ruimte en verplichting geven om te doen wat goed is. In de praktijk draait zelfsturing er nu vaak op uit dat professionals belast worden met “systeemdingen” waar ze helemaal niet op zitten te wachten en waardoor ze minder toekomen aan de cliënt. Dat is niet de bedoeling.’
Professionele beslissingen
Maar het kan wel. Weet je zelfsturing goed toe te passen in het sociaal domein? Dan kunnen er volgens Verheggen hele mooie dingen ontstaan. ‘Het gaat erom dat er ruimte is voor het nemen van professionele beslissingen in plaats van het blind volgen van regels. Daardoor kan een professional soms zelf doen wat hij denkt dat goed is, maar dat hij ook beseft dat hij soms collega’s en specialisten nodig heeft. Het gaat erom dat je als professional telkens weer bedenkt wat je nodig hebt voor de beste beslissing. Maak daarbij gebruik van collectieve wijsheid. De ultieme verantwoordelijke professional is heel goed in het telkens weer maken van die afweging.’
Zelfsturing maakte de laatste jaren een snelle opmars in de wereld van zorg en welzijn. Maar leidt het tot betere hulpverlening? ‘Met meer eigen verantwoordelijkheid kan ik een cliënt betere zorg bieden.’ Lees meer >>
Werk aan het vermogen
Verder meent Verheggen dat het van belang is dat je altijd, met elkaar, scherp hebt wat je gemeenschappelijke belang is. Waar doe je het voor? Dat moet leidend zijn voor alles en daar moet een leidinggevende steeds weer aan herinneren. ‘De missie is de baas. Als teamleden met vragen bij mij kwamen zei ik: wat vind de missie ervan? Je maakt daarmee de missie belangrijk en richtinggevend en stimuleert het oplossend vermogen van het team. En daar gaat het om. Werk aan dat oplossend vermogen in plaats van aan de oplossing.’
Leiding geven op afstand
Een andere tip die Verheggen heeft voor managers van een zelfsturend team: leiding geven op afstand vraagt soms om grote nabijheid. ‘Ik bedoel daarmee dat het soms goed kan zijn om dingen bij het team te laten, maar dat lukt pas als het team ervaart dat je toch af en toe nabij bent. Dat je snapt waar het om draait, dat vertrouwen echt en menselijk is. Menselijk contact is belangrijk. Anders ga je sturen op hele rationele parameters en getallen en gaat het al snel weer naar de traditionele stijl. Met als enige verandering dat je er misschien niet meer bovenop zit. Het verschil is groter dan dat.’
