Intensief alcoholgebruik en slechte voeding kunnen ervoor zorgen dat iemand het syndroom van Korsakov ontwikkelt. De ziekte van Wernicke gaat hieraan vooraf. In die voorfase van Korsakov zijn mensen minder stabiel door krachtverlies en vallen ze veel. Juist dan is het volgens Erik Oudman belangrijk om vitamine B te geven, omdat het dan echt fout gaat. Wernicke kan namelijk weer verdwijnen met behulp van vitamine B, maar Korsakov is onomkeerbare hersenbeschadiging.

Alcoholverslaving
Oudman deed promotieonderzoek naar het syndroom van Korsakov. Hij is bovendien psycholoog bij het Korsakovcentrum Slignendael in Rotterdam. Oudman pleit ervoor dat de thuiszorg, FACT-teams of wijkteams standaard vitamine B-pillen geven aan cliënten met een alcoholverslaving. ‘Zorgverleners die bij cliënten thuiskomen hebben vaak wel een vermoeden van alcoholmisbruik doordat er bijvoorbeeld altijd veel drankflessen op het aanrecht staan. Dan is het belangrijk om samen met de huisarts te overleggen om vitamine B-pillen te geven.’

Afzonderen
De situatie wordt ernstig wanneer cliënten slecht of nauwelijks meer gaan eten en zich ook afzonderen, vertelt de psycholoog. ‘Wanneer ze problemen met het lopen krijgen, dan gaat het echt fout. Dan helpen pillen ook nauwelijks meer, omdat in deze fase mensen veel overgeven en last hebben van diarree. Dan is het echt belangrijk om vitamine B-injecties te geven.’

Maatschappelijk probleem
Oudman erkent dat je een alcoholprobleem niet oplost met vitamines. ‘Alcoholisme is een groot maatschappelijk probleem. Het is niet eenvoudig, maar wel goed te behandelen. Korsakov daarentegen is echt een hersenbeschadiging die om heel intensieve zorg vraagt. En met vitamine B is het relatief makkelijk om winst te boeken.’

Dit zijn symptomen van de ziekte van Wernicke

• Veel vallen en uit evenwicht door krachtverlies
• Verwardheid
• Onregelmatig bewegen van de ogen en dubbel zien
• Moeite met slikken
• Sufheid

Dit zijn symptomen van het syndroom van Korsakov

• Geheugenverlies, vooral het kortetermijngeheugen
• Niet weten welke datum en hoe laat het is
• Gaten in het geheugen onbewust opvullen met verzinsels en echt daarin geloven
• Dingen horen en zien die er niet zijn
• Niets meer plannen en veel in bed blijven liggen
• Moeite met reguleren van gedrag en emoties