De vastenmaand ramadan is vorige week begonnen voor een groot deel van de ruim 850.000 Nederlandse moslims. Tijdens de ramadan, dit jaar van 22 maart tot en met 20 april, mogen zij dertig dagen lang niet eten, drinken, roken en vrijen tussen zonsopgang en zonsondergang. Sommige jongeren kiezen ervoor om daar nog iets aan toe te voegen: zij gebruiken geen sociale media of minderen. Het is een tijd van opoffering, bezinning en vooral solidariteit met de armen.
Ouderen
Chronisch zieken, zwangere vrouwen en jong kinderen hoeven niet mee te vasten. Ouderen wel, als hun gezondheid het toelaat. Moslims die medicijnen gebruiken lopen risico als ze meedoen aan de vastenmaand. Vaak beslissen ze zelf in die maand om hun medicijngebruik aan te passen. Ze nemen helemaal geen medicijnen in of slikken juist alles in één keer na zonsondergang. Hierdoor werkt het medicijn niet goed, ontstaan er bijwerkingen of reageert het lichaam anders op de medicatie. Ook het slikken van geneesmiddelen op een lege maag kan verkeerde gevolgen hebben.
Ook lezen: ‘Je raakt veel mensen kwijt als je het gesprek over religie uit de weg gaat. Religie is een open zenuw in de samenleving geworden, die voor ongemak zorgt. Ook onder professionals’, stelt Hans Boutellier, directeur van het Verwey-Jonker Instituut en schrijver van Het Seculiere Experiment, Westerse Waarden in radicale tijden.
Ook lezen: De manier waarop moslims in Nederland de ramadan vieren, is de afgelopen jaren veranderd. Vroeger deden ze dat vooral onder elkaar. Tegenwoordig gebruiken ze de vastenmaand ook vaak om toenadering te zoeken tot niet-moslims. Ze doen dat bijvoorbeeld door iftars, de maaltijd direct na zonsondergang, voor verschillende bevolkingsgroepen te organiseren.
Ook lezen: Hoe kun je als sociaal werker cultuursensitief werken? ‘Vraag aan je cliënt of je je schoenen uit moet trekken. Sommige gezinnen vinden dat prettig, anderen maakt het niet uit.’ Medisch antropoloog Cor Hoffer vindt dat sociaal werkers moeten weten wat de cultuur van hun cliënten is, om goede hulp te kunnen bieden. Hij geeft een spoedcursus.
Diabetes
Na zonsondergang wordt er vaak veel, heel zoet en vet gegeten. Dat heeft gevolgen voor mensen die om gezondheidsredenen een dieet volgen of cliënten met diabetes. Je kunt je cliënt aanraden om ’s avonds redelijk licht te eten en juist de volgende ochtend een stevig ontbijt te nemen. Zo is het vasten beter vol te houden door het lichaam. Raad je cliënt in geval van diabetes of een dieet aan om met hun arts, apotheker of diëtist te overleggen.
Aanpassen
Soms is het mogelijk om het medicijngebruik aan te passen tijdens het vasten. Dat hangt wel af van de ziekte, het medicijn en de algemene gezondheidstoestand. Het medicijngebruik is in bepaalde gevallen uit te stellen, ook kan je cliënt het vasten onderbreken als de gezondheidsrisico’s te groot zijn. Op een later moment kan je cliënt die gemiste dagen inhalen.
Wil je meer weten over cultuursensitieve zorg? Bezoek dan het Cultuursensitieve Zorg congres van 17 november 2023.
