Om gemeenten en uitvoerende organisaties te helpen evalueren, hebben Integraal Werken in de Wijk (IWW) en Toezicht Sociaal Domein (TSD) de ‘Zorg en ondersteuning Evaluatie Tool’ (ZET) ontwikkeld.
‘In de waan van de dag is er in het sociaal domein vaak weinig tijd voor evaluatie. Het is een rijdende trein die maar doorgaat. En dus lastig om daar tijd voor vrij te maken. Maar het blijft belangrijk om te weten of beleid en hulpverlening in de praktijk goed uitpakt en hoe inwoners dit ervaren’, zegt adviseur Bobeldijk.
‘We zien dat het heel waardevol voor gemeenten en andere ketenpartners om dit evaluatieonderzoek zelf te doen. Het is heel anders dan dat wij vanuit inspectieonderzoek resultaten opleveren. Als gemeenten de evaluatie zelf uitvoeren krijgen zij meer gevoel bij de materie. Het is mooi om te zien wat goed gaat. Het levert zowel voor bestuurders, beleidsadviseurs als sociale professionals belangrijke inzichten op.’
Tevreden
‘Je ziet soms dat een inwoner zelf tevreden terugkijkt, terwijl professionals juist vinden dat het proces beter had gekund. Dat is belangrijk om te weten, soms ligt er vanuit organisaties veel druk op uitvoerende professionals. “
De evaluatietool zet het perspectief van de hulp vragende inwoner centraal en aan de hand van een aantal casussen wordt duidelijk hoe toegankelijk de zorg en ondersteuning in de betreffende gemeente is. Ook geeft het instrument zicht op de samenhang in de keten. Werken professionals van verschillende organisaties goed samen?
Het uitgangspunt 1gezin, 1plan blijkt makkelijker gezegd dan gedaan in de praktijk. ‘Er zijn bij sommige gezinnen nog steeds heel veel hulpverleners betrokken. Het systeem is ook complex. En gemeenten worstelen daar mee. Dat geldt ook voor de regierol, hoe geef je dat nu echt goed vorm? Wat merkt de inwoner daarvan? Maar ik zie ook gemeenten waar 1gezin, 1plan echt goed werkt. Het zit ‘m dan toch vooral in goede en heldere afspraken maken, dezelfde taal spreken, weten wat je van elkaar kunt verwachten en in de persoonlijke relaties. Samenwerken blijft mensenwerk.’
Interviews
Bobeldijk: ‘Aan de hand van interviews met de inwoners, van de betrokken professional en dossieronderzoek wordt het pad wat de inwoner heeft doorlopen in beeld gebracht. Zelfs met een beperkt aantal uiteenlopende casussen kan met dit instrument heel veel rijke informatie worden opgehaald.’
Sommige gemeenten kiezen ervoor om de interviews met cliënten door de hulpverleners te laten uitvoeren. ‘Dat vinden professionals vaak prettig, in de praktijk gebeurt het toch niet zo vaak dat je samen eens rustig terugkijkt naar het hele proces.’ In andere gemeenten wordt het onderzoek – wat volgens Bobeldijk niet heel veel tijd hoeft te kosten – uitgevoerd door bijvoorbeeld een kwaliteitsmedewerker.
Doelgroep
De evaluatietool ZET kan ook op een bepaald vraagstuk of specifieke doelgroep worden ingezet. ‘Bijvoorbeeld ouderen, mensen met licht verstandelijke beperking, of gezinnen die doorverwezen zijn naar Veilig Thuis. Dan krijg je juist van die doelgroep een goed beeld, hoe hebben zij de hulp ervaren? Deze resultaten kunnen dan weer belangrijke input geven bij het ontwikkelen van nieuw beleid.’
Na de inzet van de evaluatietool ZET is het uiteraard belangrijk dat gemeenten en ketenpartners met de resultaten aan de slag gaan, benadrukt Bobeldijk. Wat kan er beter en wie pakt wat op? ‘Op sommige plaatsen leidt dit tot een goed overleg tussen beleid, uitvoerende professionals en bijvoorbeeld vertegenwoordigers van de cliëntenraad. En dat is heel mooi, vanuit de verschillende perspectieven wordt er dan naar oplossingen gezocht. Uitvoerende professionals zien vaak heel scherp wat er beter kan en denken graag mee over het hele proces.’
