VOC staat voor Vrijwillig Ondersteunend Contact en Tandem verwijst naar de
combinatie van het maatje en de cliënt. ‘Wij zijn het enige maatjesproject in
Nederland dat breed gericht is op sociaal isolement’, legt coördinator
Jacqueline Kremer-Duzijn de filosofie van het project uit. ‘Om wat voor reden
dan ook. Andere maatjes projecten zijn gericht op specifieke doelgroepen, zoals
mensen met psychiatrische problemen, of het zijn buddygroepen.’
VOC Tandem ondersteunt daarom
zowel minderjarige asielzoekers, als mensen die met rouw en verlies worden
geconfronteerd, chronische zieken, verslaafden, ex-gedetineerden, thuislozen,
psychiatrische patiënten en vrouwen die gevlucht zijn naar een anoniem
adres.
Ondersteunend contactDe maatjes van VOC Tandem
ondernemen met de cliënten activiteiten die gericht zijn op het leggen van
sociale contacten. Het doel is iemand een duwtje in de rug te geven, zodat hij
binnen een jaar weer genoeg contacten heeft en alleen verder kan. Daarvoor
ontmoeten vrijwilliger en de cliënt elkaar eens in de week, zo’n twee tot vier
uur.
Jacqueline Kremer: ‘Het kan zijn dat je met de cliënt in de voortuin de
plantjes gaat wieden, zodat je weer ‘hallo’ zegt tegen de buren. Je kunt ook
samen naar de markt gaan, naar het buurthuis, een sportclub zoeken of de stad
verkennen. De eerste paar keer ontmoeten maatje en cliënt elkaar gewoon thuis,
omdat het vaak heel moeilijk is voor een geïsoleerd iemand om weer naar buiten
te gaan.’
Het aanbod van VOC Tandem gaat verder dan vriendschappelijk huisbezoek,
legt Kremer uit. ‘Het is ondersteunend contact. Het maatje probeert zichzelf
overbodig te maken. De deelnemer geeft aan wat hij of zij wil en de vrijwilliger
ondersteunt daarbij. Het is een duwtje in de rug.’
Uniek
In 1998 ontstond VOC Tandem vanuit een samenwerking van
Tactus
Verslavingszorg, Carint Thuiszorg, Humanitas, Adhesie GGZ , de maatschappelijke
opvang en de
Telefonische Hulpdienst. ‘Zij signaleerden dat er bij veel cliënten behoefte was aan
direct contact buiten telefonisch ondersteuning.’ Begin 2005 werd het project
onderdeel van Humanitas en daarmee een reguliere voorziening betaald door de
gemeenten. Uniek aan VOC Tandem Twente is de wijze van financiering: ‘no cure, no
pay’. Gemeenten betalen voor het aantal koppelingen van maatje en cliënt.
In 2000 ging ook in de Gelderse Achterhoek een VOC Tandem-project van
start.
Het project bereikt de doelgroep via een netwerk van in de hulpverlening en vrijwilligerswerk. ‘Mensen
melden zich zelf aan omdat ze over ons hebben gelezen of gehoord.
Of ze worden doorverwezen via een vrijwilligersorganisatie, de thuiszorg
of het maatschappelijk werk. Wij zeggen altijd dat we het liever hebben
dat de deelnemers zichzelf aanmelden. Dan weten we of de deelnemer zelf ook echt
gemotiveerd is om gekoppeld te worden.’
Resultaten
Het maatjesproject levert goede resultaten op, zegt Kremer. ‘Bijvoorbeeld
iemand die chronisch ziek is en voor het eerst sinds tijden weer buiten de deur
actief wordt als vrijwilliger. Of iemand die na verloop van tijd zich in gaat
zetten voor de MS-vereniging. We hebben ook wel mensen die we doorverwijzen naar
een andere vrijwilligersorganisatie omdat ze er behoefte aan hebben dat er
jarenlang iemand bij hen op bezoek komt. Je ziet ook dat vrijwilliger en
deelnemer vriendschappelijk verder gaan.’
In Twente heeft VOC Tandem zo’n 120 vrijwilligers, die per jaar zo’n 160
koppels vormen. De vrijwilligers komen met het maatjesproject in contact door
een actief pr-beleid en krijgen een grondige begeleiding. ‘We koppelen op maat,
we zetten niet zomaar vrijwilligers naast willekeurige deelnemers, we kijken
eerst of ze bij elkaar passen.’
Breed inzetbaarHet grote voordeel van de breed
inzetbare methodiek is dat VOC Tandem makkelijk kan inspelen op nieuwe
doelgroepen. Voorbeelden daarvan zijn de ondersteuning van alleenstaande
minderjarige asielzoekers of vrouwen die gevlucht zijn naar een anoniem adres.
Dat maakte het makkelijk voor VOC Tandem om het project ‘Persoonlijke
ondersteuning allochtone vrouwen en meisjes’ over te nemen, vertelt Kremer.
‘Daardoor hebben we nu 25 vrijwilligsters van allochtone afkomst. Die spreken
ook een tweede taal en worden gekoppeld aan allochtone vrouwen. Aan hen bieden
ze ook ondersteuning bij de opvoeding of vragen rondom administratie.’
Een voorbeeld van een nieuwe samenwerking is de
gezamenlijke aanpak van het Twentse Meldpunt voor ex-gedetineerden, opgericht
door Tactus Verslavingszorg, Humanitas
Onder Dak en de instelling voor begeleid wonen RIBW. Jacqueline
Kremer: ‘Als een gedetineerde korter dan vier maanden gevangen heeft gezeten en
teruggaat naar zijn woonplaats, kan het Meldpunt VOC Tandem inschakelen. Als de
gedetineerde vrijkomt, staat hij er niet alleen voor, maar heeft meteen ook een
maatje achter zich.’
VOC Tandem Twente
Waarbekenweg 15b
7552 BC Hengelo (ov)
tel: 074 2437733
email: voctandem@hetnet.nl