Drank maakt meer kapot dan je lief is. Wie kent de slogan niet? Voor het eerst te zien en te horen in 1986 in een Postbus 51-spotje en inmiddels zo bekend dat het een plek krijgt in het Van Dale-woordenboek.
Maar de slogan kennen of ernaar leven zijn twee verschillende dingen. Als een groep mensen bij elkaar is en het gesprek komt op drank, rollen voor je het weet allerlei doldwaze, gênante maar ook zo gezellige en lollige anekdotes over tafel. Hoewel bekend is dat alcohol verslavend en schadelijk is, ben je al snel ongezellig, saai of een zeurpiet als je dergelijke verhalen niet grappig vindt of nog erger: zelf geen alcohol drinkt.
Als iemand door schade en schande geleerd heeft hoe destructief alcohol is, is dat mijn schoolvriendin, die ik hier Theresa noem. In navolging van haar korfbalvrienden die haar vaak gekscherend ‘Moeder Theresa met een alcoholprobleem’ noemen. Zelf lacht ze erom, want ze staat inderdaad altijd voor iedereen klaar, dag en nacht komt ze je helpen als het moet. Maar een alcoholprobleem, nee, dat heeft ze niet.
Ja, ze drinkt graag en antwoordt op de vraag: ‘Wat wil je drinken?’ steevast: ‘Maakt niet uit, als er maar alcohol in zit’. Maar dat is natuurlijk een grapje. Zóveel drinkt ze nou ook weer niet. Na de korfbaltrainingen, ja, dat hoort er nou eenmaal bij. En na de wedstrijden natuurlijk ook. En op feestjes, ja, dan ook. Thuis alleen na het eten, nooit waar de kinderen bij zijn.
Zelf groeide ze op met ouders die graag en veel dronken. Feestjes met vrienden kwamen veelvuldig voor: doordeweeks, tot diep in de nacht, met veel drank en gelach. Theresa sliep er slecht door, had dan haar huiswerk niet af en kwam soms te laat op school. Niemand had het er verder over: alle ouders dronken weleens een glaasje en sommigen waren dronken tijdens carnaval of op een huwelijksfeest. Niks bijzonders.
Net als haar kinderen nu was Theresa in haar jeugd dus een van de vele kinderen die opgroeien met een ouder met verslavingsproblemen. Problemen die vaak niet op zichzelf staan, maar samengaan met bijvoorbeeld sociale en financiële problemen, wat destijds ook bij Theresa’s gezin het geval was. Bovendien zorgt alcoholverslaving voor een verhoogd risico op huiselijk geweld en gezinsinstabiliteit.
Theresa heeft als gevolg van de drank allerlei gezondheidsklachten: ze heeft structureel een te hoge bloeddruk, haar lever functioneert niet goed en ze is vaak moe. Haar kinderen hebben veel last gehad van hun moeders problemen; ze was er niet toen ze haar nodig hadden. En haar man heeft haar op een haar na verlaten, omdat hij de druk ook niet meer aankon.
Gelukkig voor Theresa heeft haar gezin een kring van familie en vrienden waar ze veel aan hebben. Ook heeft Theresa inmiddels professionele hulp. Dat de kinderen onder haar gedrag leden, heeft de doorslag gegeven. Ze is er nog niet, maar de eerste stappen zijn gezet.
Edith Geurts
Is inhoudsdeskundige kindermishandeling en hoofdredacteur van Augeo Magazine (augeomagazine.nl). Augeo Foundation wil dat kinderen veilig en veerkrachtig opgroeien en dat juist kinderen die ingrijpende ervaringen meemaken zich gezien, gehoord en gesteund weten.
Wie een verslaving heeft of hiervoor in behandeling is, houdt dit vaak zo lang mogelijk geheim. Ondanks dat bekend is dat miljoenen Nederlanders verslaafd zijn, is het hebben van een verslaving nog steeds een taboe. Hoe doorbreek je dat?