Sociaal professionals sluiten aan op wensen en noden van burgers, niet alleen van individuen maar ook van groepen. Het versterken van burgerkracht door sociaal professionals neemt in belang toe. Hun rol is soms stimulerend, soms faciliterend, soms co-creërend. Zij beschikken over kennis van methoden om dit te doen, maar in de beeldvorming over het sociaal werk wordt die professionaliteit onvoldoende erkend. Het is in deze tijd des te belangrijker dat zelfbewuste professionals en hun organisaties zichtbaar maken wat zij doen om burgerkracht te versterken en wat dit oplevert.
Neem bijvoorbeeld het ACTIE-model, een instrument voor ‘frontlijnwerkers’: opbouwwerkers, participatieprofessionals, buurtregisseurs en andere professionals die initiatieven van burgers ondersteunen (Denters et al, 2013). Sociaal professionals werken vaak volgens dit model of een vergelijkbare methode, zonder dat dit door de buitenwereld altijd wordt herkend. De vijf letters van het ACTIE-model geven de elementen ervan weer en bieden professionals handvatten voor invulling van hun rol.
Animo: kan ik aansluiten bij de motieven van burgers of moet ik bijsturen? Contacten: is er voldoende inbedding in de buurt? Toerusting: beschikken burgers over voldoende middelen en vaardigheden of moet ik bijspringen? Inbedding: zijn er knelpunten in de relatie met de systeemwereld? En Empathie: moet ik uitgaan van betrokkenheid of dienstbaarheid? Professionals kijken hiermee naar burgerinitiatieven en stemmen hun ondersteuning af op wat nodig is. Zo maken zij optimaal gebruik van de wijsheid, energie en mogelijkheden van burgers zelf, met een (meestal geringe) inzet van professionals.
Frontlijnwerkers zijn vaak bescheiden, in die zin dat zij niet zelf publiekelijk uitventen wat hun meerwaarde is. Begrijpelijk, want hun rol is ook bescheiden: het zijn vooral de mensen zelf die het doen. Maar ze zijn vaak wel onmisbaar voor het realiseren van de beoogde, duurzame resultaten. Voor het vergroten van de erkenning van hun werk, zou het goed zijn om daarvan meer te laten zien. Zorg+Welzijn kan daarvoor een podium bieden. En ook als Movisie zullen wij de komende tijd ons steentje bijdragen door beter zichtbaar te maken wat de meerwaarde is van burgerinitiatieven en de rol daarbij van sociaal professionals.
Reageren? Mail naar: S.Keuzenkamp@movisie.nl
Saskia Keuzenkamp is directeur Kennis en Innovatie van Movisie.