In een interview over ouderenzorg bekritiseert de Rotterdamse hoogleraar Robbert Huijsman de Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG). Die schrijft niks voor en laat alleen maar inspirerende voorbeelden zien, zodat gemeenten van elkaar kunnen leren.
Dat levert echter weinig op, want iedere gemeente wil zelf het wiel uitvinden. Zo wordt onvoldoende gewerkt aan verbetering van de kwaliteit en effectiviteit van aanpakken. De VNG kan natuurlijk niks voorschrijven aan gemeenten, maar ze kan wel verwijzen naar databanken met goed onderbouwde en op effectiviteit beoordeelde interventies.
Staatssecretaris Maarten van Ooijen pakt het voortvarender aan. In zijn hoofdlijnenbrief over de Wmo kondigt hij acties aan ter verbetering en vernieuwing van de aanpak van sociale vraagstukken. Vooral het versterken van de sociale basis krijgt daarin een cruciale rol.
Van Ooijen wil investeren in onderzoek naar werkzame elementen en effectiviteit van interventies. Ik steun die ambitie zeer. Zijn sturingsmogelijkheden zijn in het gedecentraliseerde sociaal domein beperkt, maar door verspreiding van kennis over effectiviteit van interventies, kan hij gemeenten en uitvoeringsorganisaties wel ondersteunen.
De staatssecretaris verwijst nadrukkelijk naar de Databank Effectieve sociale interventies van Movisie. Daarin zitten ruim 120 interventies. Opmerkelijk genoeg heeft slechts één daarvan betrekking op versterking van de sociale basis: de interventie ‘Buurtcirkel’.
Wel zitten er in de databank onder andere noemers interventies die raken aan het versterken van de sociale basis. De kern van de sociale basis bestaat uit wat inwoners voor en met elkaar doen en hoe zij zorgen voor goed functionerende gemeenschappen. Vaak zal daarbij enige vorm van ondersteuning nodig zijn, bij uitstek een taak voor sociaal werkers.
De wetenschappelijke en toepassingsgerichte kennisbasis ter onderbouwing van het sociaal werk is echter mager. Ik juich daarom toe dat er wordt gewerkt aan een vervolg op de eind 2021 uitgebrachte Kennis- en onderzoeksagenda voor het sociaal werk. Laten we hopen op boter bij de vis, nu de staatssecretaris het versterken van de sociale basis en het inzetten op kwaliteitsverbetering en effectiviteit van interventies nadrukkelijk wil bevorderen.
Hier ligt een kans en uitdaging voor het sociaal werk, voor onderzoekers van hogescholen en universiteiten en voor Movisie. Laten we met elkaar – met steun van het Rijk en de VNG – de pareltjes opzoeken, die goed beschrijven en onderbouwen en evalueren op hun effectiviteit. Een mooie vindplaats daarvoor is www.buurtwijs.nl, dat tal van inspirerende verhalen en voorbeelden van praktische interventiepraktijken ontsluit. Wie de sociale basis wil ver- sterken, dient ook de wetenschappelijke basis ervan te versterken.
Wat werkt er nu precies en wat werkt niet? Nog te vaak is men op te veel plekken, zonder het van elkaar te weten, met de beste bedoelingen maar onvoldoende kennis van zaken, oplossingen aan het uitvinden. Laten we samen een impuls geven aan robuuste kwaliteitsverbetering van interventies gericht op het versterken van de sociale basis. Dan kan de VNG haar aandacht richten op voorbeelden waarvan is aangetoond dat ze werken.
Reageren? Mail naar: s.keuzenkamp@movisie.nl
