De kenmerken van vrij spel en het belang hiervan voor de fysieke, cognitieve, emotionele en sociale ontwikkeling van kinderen worden in dit artikel besproken. Tevens komen de voorwaarden ruimte, vrijheid en tijd om tot vrij spel te komen aan de orde. De hoeveelheid tijd die kinderen aan mediagebruik en buiten spelen besteden, wordt belicht. De trend van ‘opgehokt’ naar ‘scharrelen’ die leidt tot het ‘vergroenen’ van schoolpleinen en speeltuinen wordt besproken, evenals de natuur als ontwikkelingsruimte. Hierbij komt het belang van het opdoen van echte ervaringen aan bod. Afgesloten wordt met een pleidooi voor vrij spel in de natuur en een verandering van mindset bij ouders en opvoeders.
Wanneer spreek je van ‘vrij spel’ en waarom is dit belangrijk? Vrij spel komt uit het kind zelf. Hoewel bijna iedereen onderscheid kan maken tussen goed spelende kinderen en niet goed spelende kinderen, blijkt het voor wetenschappers lastig om precies te omschrijven wat ‘vrij spel’ inhoudt. De overzichtsstudie van Hirsh-Pasek et al. (2009) over vrij spel laat zien dat er acht kenmerken zijn waar je vrij spel aan kunt herkennen: het is vreugdevol