Hoe belangrijk is informele zorg? En hoe werk je als professional goed samen met informele zorgverleners? Op die, en meer, vragen krijg je antwoord in het themagedeelte van dit magazine. Daarbuiten onder meer een interview met journalist en radiomaker Fien Vermeulen, die borstkanker overwon, en een kijkje in het werk van Maikel Snels, die zich inzet voor dak- en thuislozen in Eindhoven.
Maryam, studente elektrotechniek, is 21 als ze van Soedan naar Nederland vlucht. Haar strijd voor vrouwenrechten bracht haar in de problemen. Ze vroeg en kreeg politiek asiel, leerde de Nederlandse taal en ging aan het werk. Zeven jaar geleden, op haar 39e, ging haar werkgever failliet. Sindsdien wijdt ze zich weer aan haar missie: vrouwen (economisch) zelfstandiger maken.
Margot is zorgbemiddelaar bij een organisatie voor mensen met een verstandelijke beperking in Breda. Zij regelt de zorg voor vaak complexe cliënten, zoals voor een 37-jarige man met een licht verstandelijke beperking, een autistische stoornis en psychiatrische problematiek. Dat gaat niet van een leien dakje.
'It takes a village to raise a child', luidt de uitdrukking. Het is een van oorsprong Afrikaans gezegde: er is een hele gemeenschap nodig om een kind alles te geven wat het nodig heeft. Ik ben het daar van harte mee eens. Ik vind het gezin zoals ik dat zo om me heen zie vaak een beetje te klein en te benauwd. Veel gezinnen hebben iets weg van sektes, met eigen, nogal dwingende opvattingen voor alle gezinsleden, een sekteleider (meestal de moeder, soms de vader) en een doorgaans weinig open houding tegenover de buitenwereld.
Radiomaker en journalist Fien Vermeulen genoot op haar 21e volop van het studentenleven toen ze opeens geconfronteerd werd met lymfeklierkanker. Ze kon nog net 'Wat is een OK?' aan de dokter vragen, voor ze erheen werd gereden voor een spoedoperatie.
Voorzichtig overwegen steeds meer organisaties om mantelzorgers in dienst te nemen/te betalen. Is dat een goed idee? Liesbeth Hoogendijk, directeur van MantelzorgNL, en Kina Koster, Bestuurder van Cicero Zorggroep in Zuid-Limburg, verdedigen hun standpunt.
De coronacrisis is (ook) een sociale crisis. Hoewel dat alom wordt erkend, zijn de meeste maatregelen vanuit het Haagse gericht op de beheersing van de zorgkant van de crisis en het dempen van de economische gevolgen. Aangezien op sociale steun vaak als eerste bezuinigd wordt, is het des te belangrijker dat zichtbaarder wordt wat mensen zelf, al dan niet geholpen door professionals, doen om elkaar te helpen.
'Voor veel mensen in de Haagsche Schilderswijk is de reguliere hulpverlening een brug te ver. Ze kennen de instanties niet of worden er geholpen als cliënt en niet als mens', zegt Fatma Aktas¸ oprichter van Stichting Avrasya. 'Bij ons kunnen mensen, in tegenstelling tot reguliere instanties, ook buiten kantoortijden terecht. Soms geef ik ze bij mij thuis een logeerplaats.'
Op twee momenten in de week pakken de vrijwilligers van Voedselbank Haaglanden zo'n tweeduizend voedselpakketten in voor de 25 uitgiftepunten in de regio. Fotograaf Thijs Wolzak was er een ochtend bij en heeft deze foto niet in scène gezet; hier wordt keihard aangepakt.
Haar moeder is 65 als de eerste tekenen van dementie zich aandienen. Samen met haar zus besluit Aniana Taelman voor haar moeder, die snel achteruit gaat, te zorgen. En alsof het vechten tegen de ziekte en zelf overeind blijven niet lastig genoeg zijn, komt er ook een ander rouwproces naar boven. Dat andere rouwproces is de niet verwerkte zelfmoord van haar vader van zestien jaar eerder. In Het einde is nu schrijft Aniana haar strijd, pijn, woede en angst van zich af en zet ze de eerste stappen naar haar eigen heling.
Marjan van der Zee (62) is gedragswetenschapper voor de kinderbescherming. Toen zij bij een vorige baan, 25 jaar geleden, onderzoek deed naar de mogelijkheid voor een bezoekregeling voor een vader, werd ze bedreigd en uitgescholden voor het ergste wat er is: 'kindermoordenaar'.
Dankzij informele zorg houden we ons zorgstelsel draaiende, zegt onderzoeker Marianne Potting. Maar professionals zouden nog beter kunnen samenwerken met mantelzorgers en vrijwilligers.
De moeder van Laurie van der Ploeg (51) heeft al tien jaar vergevorderde alzheimer en woont nog op zichzelf. Bij de verzorging van haar moeder krijgt ze hulp van thuiszorg, wijkverpleging, huishoudelijke hulp, dagopvang en mantelzorgondersteuning.
Als vrijwilliger in buurtwerkkamer Ons Koekoeksnest in Amsterdam-Noord, werd Maryam Lebesher (46) van lieverlee steeds meer hulpverlener. Dagelijks staat ze klaar voor met name migrantenvrouwen die geen instantie weten, kunnen of durven te benaderen. 'Ze moeten leren om het zelf te regelen. Ik help ze op weg.'
Mensen met zorgvragen moeten meer gebruikmaken van het informele netwerk. Zo luidt het belangrijkste devies sinds de transitie in 2015. Sociaal makelaars zorgen ervoor dat de formele en informele zorg elkaar weten te vinden. Berthie Melissen, sociaal makelaar in Gouda: 'We zijn de smeerolie tussen organisaties en bewoners.'
Informele zorg, professionals beseffen allemaal hoe waardevol die is. Maar hoeveel informele zorgverleners zijn er eigenlijk? En krijgen zij ook begeleiding? De antwoorden op deze, en andere, vragen geven we hier.
Als gevolg van corona en de maatregelen ertegen verschenen dit jaar steeds meer sporters in het straatbeeld. Dat viel Dennis Wisse op en hij besloot die buitensporters te gaan fotograferen.
In een van mijn vorige columns schreef ik dat ik wat over mijzelf leerde in deze vreemde coronatijd. Ik ben minder op pad. Ik ben meer thuis. Ik besteed meer aandacht aan andere dingen. Ik weet niet of u het ook merkt, maar stiekem vallen we toch vaak terug in oude patronen.
Jongerenwerker Steven probeert al tijden contact te krijgen met Kevin, een vijftienjarige jongen die meer op straat hangt dan op school zit en steeds vaker blowt. Thuis heeft Kevin het zwaar. Zijn vader drinkt veel, het gezin heeft het niet breed en het is geen geheim dat er af en toe klappen vallen. Langzaam lukt het Steven Kevins vertrouwen te winnen. Als de politie contact met Steven opneemt omdat ze vermoeden dat Kevin een loverboy is, weet hij niet goed wat te doen. Het vertrouwen van Kevin in stand houden of meewerken aan het politieonderzoek?
Een horecaondernemer en een zorgbestuurder. Sandra Chedi en Clemens Blaas bewijzen dat die ongebruikelijke combinatie uitstekend samen kan gaan. Sterker nog: 'Het is altijd een feestje.'
Voor veel kinderen in Nederland is 'thuis' niet de spreekwoordelijke veilige haven die het zou moeten zijn. Naar schatting worden jaarlijks tussen 90.00 en 127.000 kinderen thuis mishandeld, verwaarloosd of seksueel misbruikt. Kinderen kunnen daar ernstige emotionele en lichamelijke schade door oplopen, soms zelfs tot ver in hun volwassen leven.
Journalist Jessica Maas en fotograaf Bas Losekoot lopen een dag mee met Maikel Snels, teamleider van het outreachend straatteam van Ervaring die Staat, een stichting die zich al jaren inzet voor de dak- en thuislozen van Eindhoven.
Na een stukgelopen relatie en vier dagen in de buitenlucht te hebben geslapen, zette M'hammed Akrim zijn trots opzij en klopte aan bij Het Inloopschip voor dak- en thuislozen in Den Bosch. Het duurde een half jaar voordat hij zijn leven weer op de rit had.
