Door Alexandra Sweers – De meeste mantelzorgers verlenen met grote vanzelfsprekendheid zorg aan hun naasten en ervaren dit als positief. Sommigen zeggen zelf ‘extra geluk’ te ervaren. Maar, en dit is niet onbekend, mantelzorgers ervaren ook matige tot ernstige belasting, voelen zich ‘in de greep gehouden door eigen plichtsgevoel’ en kunnen de zorg moeilijk combineren met hun werk of gezin.
Informatie
Dat blijkt uit het SCP-onderzoek, in opdracht van het ministerie van VWS. Het opnderzoek moet meer informatie geven over wie de mantelzorgers zijn, welke hulp zij verlenen, of zij ondersteuning nodig hebben en welk effect de zorg op deze mensen heeft. De meerderheid van de mantelzorgers in Nederland biedt hulp aan een persoon die niet tot het eigen huishouden behoort. Meer dan 40% helpt een (schoon)ouder, 20% een partner, 11% kennissen of vrienden en 9% een kind, aldus het onderzoek.
Fenomeen
Ondersteunende voorzieningen moeten de zorger verlichting brengen. Dat een meerderheid van de mantelzorgers weet van respijtzorg en waar informatie en advies te krijgen, is een gunstig beeld blijkt uit het onderzoek. Vooral omdat deze ondersteuning een relatief nieuw fenomeen is. Het bekendst zijn de dagopvang en de activiteitencentra, daarna komt lotgenotencontact. De helft van de mantelzorgers is op de hoogte van het zorgloket van de gemeente.
Op adem
De behoefte naar ondersteuning is heel divers. De voorkeur gaat meer uit naar ondersteuning voor de hulpbehoevende dan voor de mantelzorger zelf. Zorgers die wel wat zien in respijtzorg, willen graag op adem komen door gebruik te maken van een logeerplek voor de hulpbehoevende of vervangende zorg voor een dagdeel.
Schaamte
Ruim de helft van de helpers wil geen enkele vorm van ondersteuning. Geen respijtondersteuning en geen informatie en advies. Daarbij moet gezegd worden dat veel mantelzorgers hun eigen hulpbehoefte niet onderkennen of hun behoefte ondergeschikt maken aan die van de persoon voor wie ze zorgen. Echt gebruik maken van hulp is nog een stap die moeilijk te zetten is, aldus het rapport. ‘Mantelzorgers zien de eigen hulpvraag vaak als een teken van mislukking of de inzet van ondersteuning roept schuld- en schaamtegevoelens op.’
Compliment
Het grootste knelpunt bij de mantelzorgondersteuning is de waardering door de gemeente en overheid. De mantelzorgers hebben hier slechte ervaringen mee. Waarschijnlijk doelen de zorgers op het mantelzorgcompliment – een bedrag van 250 euro, waarmee de overheid haar waardering uitspreekt – dat maar een beperkt bereik heeft gehad, volgens het onderzoek.
Onderzoek ‘Mantelzorg, een overzicht van de steun van en aan mantelzorgers’
Meer weten? Lees dan ook de gratis Zorg + Welzijn Nieuwsbrief. Daarvoor kunt u zich hier aanmelden.
Bron: Sociaal Cultureel Planbureau
