In de Roze Loper-huizen draait het om een positieve sfeer, een plek waar vrijheid, respect, zelfbeschikking en verdraagzaamheid centraal staan, vertelt Koolwijk. ‘Toen ik 22 jaar geleden reageerde op een vacature voor humanistisch geestelijk verzorger, vond ik de vooruitstrevende visie van Amstelring heel aansprekend.’ In die tijd waren er huizen met verschillende levensbeschouwelijke achtergronden waar ouderen woonden, er waren katholieke, protestantse en socialistische locaties. ‘Niet iedereen stond open voor homoseksuele bewoners.’

Die verschillen tussen de locaties zijn nu wat minder groot, maar toch was er behoefte aan een plek voor mensen uit de LHBTI-gemeenschap. Een plek waar iedereen zichzelf mag zijn, zo schrijft de organisatie. Op de site van de organisatie zijn verhalen te vinden van bewoners die blij zijn met de Roze zorg. ‘Mensen weten soms niet half hoeveel houvast en veiligheid zoiets geeft’, vertelt een van hen.

Homovriendelijkheid

‘Veertien jaar geleden deden de COC en ANBO een onderzoek om de homovriendelijkheid van de zorg in Nederland te onderzoeken’, vertelt Koolwijk. ‘Daar kwamen wel schokkende voorbeelden uit naar voren. Mannen die niet durfden te vertellen dat de man op de foto in hun kamer hun partner was, en dus zeiden dat het een broer was. Vrouwen die werden gemeden nadat zij vertelden dat ze lesbisch waren. Mensen leerden vroeger dat homoseksualiteit een ziekte was, een afwijking of een zonde.’

Dat gold ook voor de medewerkers van de huizen en in de thuiszorg. ‘De conclusie was dat ouderen erg hun best deden om te vermijden dat ze in de zorg terecht kwamen, want wat was hun achtergrond en hoe zat het met hun verdraagzaamheid? Er was geen garantie dat er iemand over de vloer zou komen die homovriendelijk was.’

Tolerantiescan

Na het onderzoek bedacht COC Nijmegen een vragenlijst om te toetsen of instellingen en organisaties nadachten over dit soort onderwerpen, een zogenoemde tolerantiescan. Zijn er bijvoorbeeld dansmiddagen waar een mannelijk stel ook dans? Worden er films vertoond over gelijke liefde? Is er aandacht voor seksuele diversiteit? ‘Ze vragen ook of het op formulieren gaat over een echtgenoot of een partner. Als een locatie homovriendelijk blijkt, dan kregen ze een roze loper. Een soort bewijs dat ze stilstaan bij dit soort vragen en er respect is voor iedereen.’

COC Nederland nam iemand in dienst die samen met anderen een officiële tolerantiescan ontwikkelde. Tijdens een uitgebreide audit wordt door een extern bureau gecontroleerd in hoeverre zorg- of welzijnsorganisaties alleen in woord of ook in daad homovriendelijk zijn. Er wordt gekeken naar welke boodschappen er op de website en de informatie voor nieuwe bewoners en medewerkers staat, naar opleidings- en personeelsbeleid, het activiteitenaanbod; er worden gesprekken gevoerd met bewoners, medewerkers, de leiding. Zegt het kwaliteitsjaarplan iets over diversiteit en seksuele diversiteit? ‘Elke twee á drie jaar wordt er een audit gedaan, om te zien of alles nog steeds positief is. Zo niet, dan kan je de roze loper verliezen.’ De allereerste audit die werd gedaan, vond plaats op De Rietvinck, de locatie waar Koolwijk werkt.

Onzichtbaar

Koolwijk stipt tijdens zijn verhaal iets interessants aan. ‘Veel homoseksuele ouderen zijn onzichtbaar. Waar de zorg meer aandacht heeft gekregen voor mensen met een andere culturele achtergrond, is er niet bekend hoeveel van hen homoseksueel zijn. In sommige gevallen zijn deze mensen verstoten door familie, en vaak hebben ze geen kinderen. Hierdoor hebben zij een kleinere achterban en zijn ze juist eerder op zorg aangewezen. Statistisch gezien zou 8 tot 10 procent van de ouderen homoseksueel moeten zijn.’

Inmiddels heeft COC Nederland iemand in dienst die zich bezighoudt met de homovriendelijkheid van de ouderenzorg, vertelt Koolwijk. Waar ook meer aandacht voor komt is de diversiteit in de thuiszorg. ‘Ze zouden het op de opleidingen al meer moeten hebben over diversiteit. Een medewerker die zijn schoenen niet uit wil trekken bij een bezoek aan een islamitisch gezin, dat is onfatsoenlijk. Er zou meer sensibiliteit moeten worden ontwikkeld om het respect voor elkaar te bevorderen’, aldus de geestelijk verzorger.

De roze aanpak van de ouderenzorg heeft ook de aandacht van landen om ons heen, ziet Koolwijk. ‘Toen we met de Roze Loper begonnen, kwamen mensen uit Duitsland en Amerika bij ons kijken hoe we dingen deden en organiseerden.’

Roze activiteiten

Bij de Roze Loper-huizen zijn er het hele jaar activiteiten met ‘een roze randje’. Nu, tijdens Pride Week, hangen er regenboogvlaggen aan de panden. ‘Er zijn allemaal activiteiten georganiseerd, er komen travestieten optreden en we hebben een roze bingo. Het is heel gezellig.’