Driekwart van de medewerkers in de zorg en welzijnssectoren heeft in het afgelopen jaar minimaal één keer agressie in het werk meegemaakt. In de jeugdzorg, gehandicaptenzorg en in de ggz was de agressie door cliënten en door familie/bezoekers nog groter. Dat blijkt uit een onderzoek onder ruim 11.000 werknemers in zorg- en welzijnssectoren. Verbale agressie door patiënten en cliënten komt het meest voor, maar zo’n 38 procent van de professionals heeft ook te maken met fysieke agressie. 22 Procent heeft te maken met seksuele intimidatie.
Covid-19 pandemie
Dat blijkt uit het rapport ‘Agressie en ongewenst gedrag op de werkvloer’. Een derde van de geënquêteerden denkt dat de Covid-19 pandemie de belangrijkste oorzaak is van de toename van geweld. Dit onderzoek is in opdracht van het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport gehouden. PGGM&CO en VWS willen een preciezer beeld krijgen van agressie en ongewenst gedrag om een gerichte aanpak te kunnen inzetten. Daar is ook subsidie voor beschikbaar via VWS. Maar ook werkgevers hebben baat bij een juiste aanpak van agressie en ongewenst gedrag. Zij zijn wettelijk verplicht om te zorgen voor de veiligheid van hun werknemers. Een veilig werkklimaat is voor werknemers een belangrijke voorwaarde om te blijven werken in de sector zorg en welzijn.
Agressie per sector
De cijfers over agressie tegen werknemers verschillen per sector. Opvallend is dat agressie van patiënten en cliënten in de jeugdzorg, de ggz en in de gehandicaptenzorg hoger is dan gemiddeld – dat ligt op 74 procent van de werknemers heeft het afgelopen. Dit zijn de cijfers:
Jeugdzorg
Geweld door patiënten of cliënten: 81% ▪ Familie, vrienden of bezoekers van patiënten/cliënten: 54% ▪ Collega’s of leidinggevenden: 21% ▪ Verbale agressie komt het meest voor.
Gehandicaptenzorg
Geweld door patiënten of cliënten: 88% ▪ Familie, vrienden of bezoekers van patiënten/cliënten: 32% ▪ Collega’s of leidinggevenden: 22% ▪ Verbale agressie en fysieke agressie komen het meest voor.
GGZ
Geweld door patiënten of cliënten: 82% ▪ Familie, vrienden of bezoekers van patiënten/cliënten: 48% ▪ Collega’s of leidinggevenden: 26% ▪ Verbale agressie komt het meest voor.
Sociaal domein
Patiënten of cliënten: 67% ▪ Familie, vrienden of bezoekers van patiënten/cliënten: 38% ▪ Collega’s of leidinggevenden: 24% ▪ Verbale agressie komt het meest voor.
Meer weten over de rapporten over agressie en ongewenst gedrag per branche>>
Hoog ziekteverzuim
Agressie tegen werknemers leidt vaak tot hoger ziekteverzuim. Het is daarom belangrijk dat werkgevers een goed beleid tegen agressie hebben, zowel tegen agressie van derden als ongewenst gedrag binnen de eigen organisatie.
Zes tips tegen agressie van derden
- Breng de risico’s op agressie in kaart: het is goed agressie een terugkerend gespreksonderwerp te maken, bijvoorbeeld tijdens (een van de) de verschillende overlegvormen die je organisatie kent. Stimuleer ook dat medewerkers elk voorval van agressie en geweld melden en registreer alle voorvallen van agressie en geweld.
- Zorg dat de kwaliteit van je product en/of dienstverlening op orde is. Breng knelpunten in de dienstverlening in kaart en verhelp deze knelpunten. Een niet goed verlopende dienstverlening frustreert. Denk aan lange wachtrijen en wachttijden, van het kastje naar de muur worden gestuurd, een niet goed doorgekomen afspraak.
- Agressie protocol: Alle gemaakte afspraken moeten vastliggen, bijvoorbeeld in een agressieprotocol. Daarin kun je beschrijven wat de organisatienorm is, wat de afspraken zijn over melden en registreren en over de afhandeling van een agressievoorval (de nazorg, praktische ondersteuning, aanpakken van de dader). Het protocol moet goed toegankelijk zijn en iedereen moet er van op de hoogte zijn.
- Voorlichting en training aan (nieuwe) medewerkers. Periodieke training helpt medewerkers professioneel om te gaan met agressie en geweld, het te beperken of te voorkomen. Stem de training af op de organisatie en de organisatienorm.
- Beperk risicovolle situaties zoveel als mogelijk door de benodigde bouwkundige en technische voorzieningen te treffen. Zorg in voor goed verlichte, open, verzorgde, en overzichtelijke ruimten.
- Actualiseer de aanpak regelmatig: door de aanpak te evalueren met het personeel. Uit de evaluatie komen eventueel onderdelen naar voren die bijgesteld/geactualiseerd moeten worden. Blijvende aandacht in de organisatie voor agressie en geweld is van belang.
Meer weten over de aanpak tegen agressie op het werk? Kijk op de website van arboportaal.nl>>
