In 2022 hebben 21.705 jeugdigen voor korte of langere tijd bij pleegouders gewoond, blijkt uit de Factsheet 2022 van Pleegzorg Nederland. Dat komt neer op een afname van 5 procent in vergelijking met 2021. Afgelopen jaar zijn 3.279 jeugdigen bij pleegouders geplaatst. Ongeveer een kwart van de nieuwe plaatsingen gaat om deeltijdpleegzorg. In de meeste gevallen wonen kinderen dan door de week thuis en verblijven ze in weekenden en vakanties bij hun pleeggezin. Maar het komt ook voor dat kinderen die bij pleegouders wonen een deel van de tijd bij een ander pleeggezin doorbrengen. 

Uithuisplaatsingen

De opkomst van deeltijdpleegzorg is te verklaren: zo wordt binnen de jeugdzorg steeds kritischer gekeken naar uithuisplaatsingen. Omdat ouders en kinderen zo’n beslissing voor de rest van hun leven meedragen, wordt er door meer professionals gepoogd om zo lang en zoveel mogelijk het gezin bij elkaar te houden. ‘De beweging naar het voorkomen van uithuisplaatsingen maakt dat er voor het tweede jaar op rij sprake is van een toename van de deeltijdpleegzorg. Dit is een gewenste ontwikkeling’, meldt Pleegzorg Nederland.

Belemmeren

Wel ziet de brancheorganisatie dat twee factoren de verdere groei van deze vorm van pleegzorg kunnen belemmeren. Dat zit onder meer in het tekort aan pleegouders, dat vorig jaar op een historisch dieptepunt zat (lees verderop in het artikel meer hierover). Verder wordt gewezen op de financiering van deeltijdpleegzorg. Deeltijdpleegouderschap is niet kostendekkend, al is in mei van dit kalenderjaar wel een nieuwe Handreiking Tarifering en Inkoop Pleegzorg gepubliceerd. Daarin is ook een apart, passend tarief voor deeltijdpleegzorg opgenomen.

‘We hopen dat deze Handreiking leidt tot betere inkoopafspraken en passende tarieven in de contracten die gemeenten met pleegzorgaanbieders afsluiten waaronder het aparte tarief voor deeltijdpleegzorg. Dat is een belangrijke basis om de deeltijdpleegzorg vaker en beter te kunnen inzetten. Daarmee kunnen we bijdragen aan de ontwikkeling van het zo thuis mogelijk opgroeien van kinderen’, zegt Nicolien van den Berg, bestuurslid pleegzorg van Jeugdzorg Nederland.

Onrustig jaar

Dat de instroom van pleegouders achterblijft, wordt geweten aan het maatschappelijk onrustige jaar. Met 1712 nieuwe pleegouders gaat 2022 in als een ‘historisch laag’ jaar qua instroom. In dezelfde periode stopten ook 2228 pleegouders, zodat per saldo het aantal pleegouders met 500 pleegouders slonk. Dat heeft vermoedelijk te maken met de afbouw van coronamaatregelen, de oorlog in Oekraïne, de energiecrisis en de inflatie. Pleegzorg Nederland stelt dat dit invloed heeft op de aanmeldingen van nieuwe pleegouders. Meer stabiele situaties zijn wenselijk.

Campagne

Jeugdzorg Nederland werkt sinds 2019 met de Nederlandse Vereniging voor Pleeggezinnen (NVP), gemeenten (VNG), het Nederlands Jeugdinstituut (NJi) en de ministeries van Volksgezondheid, Welzijn & Sport (VWS) en Justitie en Veiligheid (J&V) aan het Actieplan Pleegzorg. Doel van het actieplan is om de pleegzorg te verbeteren en actuele vraagstukken op te lossen. De campagne Open je wereld.nu, met juist als doel het vergroten van de naamsbekendheid van pleegzorg en het werven van nieuwe pleegouders, was daar onderdeel van. Die campagne loopt dit jaar af. Komend najaar wordt mede daarom ook een nieuwe campagne ingezet om meer pleegouders te vinden. ‘We hopen hiermee vanaf dit jaar in samenwerking met gemeenten weer een belangrijke impuls te geven aan de werving van nieuwe pleegouders’, laat Van den Berg weten.