In het schooljaar 2011/2012 zaten ruim 70.000 leerlingen op speciale scholen, ongeveer 2 procent van alle schoolgaande jongeren. Deze scholen zijn voor kinderen met een handicap, stoornis of ziekte. Zij hebben vaak meer moeite met leren en moeten extra begeleiding krijgen. In 2003/2004 zaten 54.000 leerlingen op speciale scholen.

Voortgezet onderwijs
De toename van leerlingen speelt vooral op het speciaal voortgezet onderwijs. Daar nam het aantal leerlingen toe van ruim 20 duizend leerlingen in 2003/2004 tot circa 36 duizend leerlingen in 2011/2012. Het aantal leerlingen dat gebruik maakte van basisonderwijs op speciale scholen bleef vrijwel gelijk.

Regio
In Limburg en Overijssel is het aandeel leerlingen op speciale scholen het grootst. Limburg heeft het hoogste aandeel op speciale scholen voor basisonderwijs, Gelderland het hoogste aandeel op speciale scholen voor voortgezet onderwijs. In Drenthe gaat het om weinig leerlingen. Niet in alle regio’s van Nederland zijn alle vormen van speciaal onderwijs beschikbaar.  Ook kunnen kinderen speciaal onderwijs krijgen op een reguliere school door middel van de zorgenaamde rugzakfinanciering in plaats.

Extra begeleiding

Het is niet duidelijk waar de stijging van het aantal leerlingen op het speciaal onderwijs door komt. ‘Uit recente cijfers blijkt dat het aantal ‘zware’ gevallen flink is toegenomen, maar de ‘lichtere’ gevallen juist is afgenomen’,  aldus een woordvoerder van de Algemene Onderwijsbond (AOb). ‘Waar de stijging door komt, is speculatie. Daar moet onderzoek naar gedaan worden.’ De Eerste Kamer stemde afgelopen oktober in met een wetsvoorstel waardoor kinderen die extra begeleiding nodig hebben, voortaan in het regulier onderwijs terechtkunnen. Op die manier moet voorkomen worden dat de kosten voor speciaal onderwijs nog meer toenemen.