Sinds 2015 zijn de gemeenten verantwoordelijk voor de jeugdhulp. Bröcking concludeert in zijn proefschrift dat zij hiermee een behoorlijke taak op hun bord hebben gekregen. Ze moesten een zorgorganisatie in huis realiseren die contracten kon opstellen, budget kon verdelen en problemen in kaart kon brengen. ‘Daarbij is het zo dat als je de ontwikkeling vanaf 2001 bekijkt, de vraag naar jeugdhulp continu stijg, terwijl het aantal kinderen in Nederland niet evenredig toeneemt. De oorzaak daarvan is voor een groot deel niet te verklaren. De Jeugdwet schrijft gemeenten voor dat ze de vraag naar jeugdhulp in de hand moeten houden door preventief te werken, door eigen kracht te versterken, professionals meer ruimte te geven en het opvoedkundige klimaten te versterken. Maar hoe kun je preventief werken als je niet weet wat de oorzaak van de toenemende vraag is?’

Verschillende belangen

Om de kwaliteit van de jeugdzorg in deze omstandigheden toch te verbeteren, zullen gemeenten, onderwijsinstellingen, hulpverleners en cliënten een samenwerking aan moeten gaan. Goede relaties tussen cliënten, hulpverleners en overheid zijn cruciaal. Bröcking: ‘De kern van mijn proefschrift is is dat ik de jeugdhulp zie als een systeem dat drie met elkaar verbonden partijen kent: cliënt, hulpverlener en overheid. De relaties tussen deze drie partijen kunnen worden samengevat in een driehoek. Deze partijen hebben ieder voor zich een eigen belang. Die belangen kunnen harmoniëren, maar ook botsen of schuren. Gemeenten moeten bijvoorbeeld bezuinigen. Dat leidt tot minder budget voor hulpverleners, die op hun beurt cliënten niet de hulp kunnen geven die de cliënt nodig heeft. In dit geval schuren alle relaties. Dan is sprake van een niet goed functionerend systeem. Dat voor een gemeente lastig aan te sturen is. Door overleg tussen gemeente, hulpverlener en cliënt kunnen deze partijen met elkaar zoeken naar mogelijkheden om gegeven een bepaald budget te zien welke vormen van hulp er mogelijk zijn om te komen tot een systeem van hulpverlening dat voldoet aan de wettelijke eisen. Deze eisen zijn dat de gemeente binnen haar financiële mogelijkheden zorgt voor een systeem dat toegankelijk is voor cliënten met problemen en hen hulp van voldoende kwaliteit biedt. Wanneer gemeenten het overleg aangaan met cliënt en hulpverlener over welke hulp mogelijk is, is het belangrijk dat de gemeenten onder andere beschikken over de verwachte vraag naar jeugdhulp en de mogelijkheden om de ontwikkelingen in deze vraag te sturen.’

In het eerste kwartaal van 2016 zijn 109 meldingen binnengekomen over ontoereikende hulp aan kinderen. Veel ouders ervaren dat de zorgvraag van het kind niet leidend is in het hulpaanbod dat ze krijgen. Lees meer >>

Preventief werken

In zijn proefschrift doet Bröcking twee belangrijke aanbevelingen die moeten helpen om de kwaliteit van de jeugdzorg te verbeteren. Ten eerste doet hij een oproep aan jeugdhulpaanbieders. ‘Professionals en de jeugdhulporganisaties waar zij werken kunnen een verbeterslag door de hulpverleningsprocessen in hun organisatie te verbeteren om op de juiste manier cliënten te begeleiden. Zo kunnen zij tot goede behandelresultaten komen.’ Ook de gemeenten, die uiteindelijk verantwoordelijk zijn voor een goede jeugdhulpverlening, kunnen een verbeterslag maken. ‘Ga na waar de ontwikkeling in de vraag vandaan komt. Betrek daar de cliënten zelf en de jeugdhulpverleners bij. Vergeet ook zeker niet het onderwijs hierbij te halen. Dan kun je daarna ook echt preventief gaan werken.’