Minister Blok voor Wonen en Rijksdienst schrijft in een brief aan de Tweede Kamer over de voortgang van de Wijkenaanpak 2015 dat een ruime meerderheid (ongeveer tachtig procent) van de Nederlandse bevolking in buurten woont waar de leefbaarheid op peil is en een ruime voldoende scoort. Dat blijkt uit de Leefbarometer die sinds 2007 de leefbaarheid in alle woonbuurten van Nederland meet.

Aandachtswijk

Een kleine vijf procent van de Nederlandse bevolking woont in wijken die onvoldoende tot zeer onvoldoende scoren op die Leefbarometer. De helft van deze groep woont in de voormalige 40 aandachtswijken. In de aandachtswijken in de grote vier steden van Nederland (Amsterdam, Utrecht, Den Haag en Utrecht) is de leefbaarheid in 2008-2012 wel beter geworden. Maar na 2012 is die leefbaarheid in sommige aandachtswijken ook weer licht verslechterd, zo blijkt weer uit een ander onderzoek; de Outcomemonitor Wijkenaanpak 2015.

Krachtwijk, Vogelaarwijk en aandachtswijk. Wat zijn de opbrengsten van zo’n acht jaar investeren in veertig achterstandswijken? Bewoners, ondernemers en professionals uit vier van die wijken vertelden het SCP wat wel en niet werkt.

Wijkteams

Uit beide onderzoeken blijkt dat de leefbaarheidssituatie en de leefbaarheidsontwikkeling per gemeente en per wijk verschilt en dat er lokaal maatwerk per wijk nodig is voor de goede aanpak van de problemen, concludeert minister Blok in de brief. Die leefbaarheid blijkt voor een groot deel samen te hangen met veiligheid en overlast. Een stevige aanpak van overlast en het ontmoedigen van crimineel gedrag in wijken helpt, zo adviseert hij. Ook moet de gemeente met sociale wijkteams inzetten op sociaal-maatschappelijke vraagstukken in de wijk.

MOgroep

De MOgroep zegt dat daar juist de schoen wringt. De wijkenaanpak wordt ondermijnd door de bezuinigingen, zegt de brancheorganisatie voor het sociaal werk. Door de decentralisaties staan sociaal werker en organisaties onder druk. Bij gemeente is er nu vooral aandacht voor nieuwe zorgtaken en het preventieve sociaal werk en de vroegsignalering komen er ‘bekaaid af’, aldus de brancheorganisatie. Daarom moet er juist geïnvesteerd worden in de sociale infrastructuur en voldoende handen in de wijken.

Verbetering

De minister stelt dat de leefbaarheid de afgelopen jaren verder is verbeterd en dat de meeste wijken op de goede weg zijn. Bovendien zijn het niet allemaal de 40 aandachtswijken waar de ontwikkelingen soms minder positief zijn. Sommige van de 40 aandachtswijken zijn zelfs zo vooruit gegaan dat ze ‘aandachtswijk af’ zijn.

Problemen

Het specifiek volgen van de ontwikkelingen in alleen de 40 wijken is daarom niet meer logisch, vindt de minister. De ene aandachtswijk is niet de andere en ook buiten de aandachtswijken zijn problemen. Hij vindt het logischer om de leefbaarheidsontwikkelingen voor heel Nederland te volgen, met specifieke aandacht naar zwakkere gebieden.