Krabbendam promoveert 17 februari aan de VUmc op onderzoek onder 184 gedragsgestoorde meisjes die vijf jaar geleden in een jeugdinstelling zaten. Zij waren destijds ongeveer 15 jaar en zaten in de instelling, omdat zij delicten hadden gepleegd of andere zeer ernstige gedragsproblemen lieten zien zoals drugsmisbruik, prostitutie en weglopen van huis.
Lees hier het onderzoek ‘Troubled girls, troubled future’ >>
Stoornis
Uit het onderzoek van de jeugdpsychiater blijkt dat negentig procent van deze – inmiddels volwassen- vrouwen slecht functioneert. Bij 59 procent was sprake van één of meer psychiatrische stoornissen (o.a. depressie, persoonlijkheidsstoornissen) en 96 procent konden niet goed sociaal-maatschappelijk functioneren. Deze vrouwen hebben bijvoorbeeld geen diploma, geen werk en forse schulden. Bij vrouwen die en relatie hadden was er regelmatig (wederzijds) geweld.
Zwangerschap
Een derde van de onderzochte vrouwen is inmiddels moeder geworden. Zij functioneerden slechter dan de vrouwen zonder kind; leefden bijvoorbeeld vaker van een uitkering, hadden meer last van depressies, maar gebruikten minder vaak drugs. Veel van deze moeders hebben moeite met de opvoeding van het kind. ‘Omdat de impact van een moederschap vrijwel altijd onderschat wordt, moet er in behandeling en begeleiding van meisjes in de instelling aandacht zijn voor het voorkómen van zwangerschappen’, zegt Krabbendam.
Agressie
De jeugdpsychiater keek in haar onderzoek onder meer naar agressie bij deze vrouwen. Zo blijkt dat vrouwelijke vormen van agressie zoals heimelijke agressie, zelfbeschadigend gedrag en suïcidaliteit op jonge leeftijd de belangrijkste voorspellers zijn voor agressie op jongvolwassen leeftijd. Een belangrijke bevinding, volgens Krabbendam, omdat deze vrouwelijke vormen vaak minder belangrijk worden gevonden dan fysieke agressie.
Sinds 2012 vertrokken er naar schatting 60 vrouwen vanuit Nederland naar Syrië om zich aan te sluiten bij ISIS. Volgens Sahar Noor zijn er bij deze meiden overeenkomsten met loverboy-slachtoffers.
Nazorg
De jeugdpsychiater pleit voor intensieve nazorg voor deze meiden aansluitend op een opname. ‘We moeten overdracht van de problemen op de volgende generatie voorkomen, anders komen de kinderen van deze moeders ook in een gesloten jeugdinstelling terecht.’ Die nazorg is volgens de onderzoeker niet eenvoudig, omdat de jonge vrouwen erg van elkaar verschillen. De één kan meer problemen hebben met het maatschappelijk functioneren en drugsverslaving en bij de ander moet meer ingestoken worden op trauma-behandeling en het voorkomen van moederschap. Krabbendam adviseert dat een multidisciplinair team deze behandeling moet aanbieden.
Jeugdzorg
‘De werkwijze van de reguliere ggz is niet passend voor deze doelgroep’, stelt de onderzoeker. Deze meiden en vrouwen zijn wantrouwend en brutaal. Ze willen eerst dat de hulpverlening iets voor hen doet, voordat ze iets van zichzelf prijsgeven. Dit vergt veel van hulpverleners, aldus Krabbendam. Volgens haar biedt de jeugdzorg met laagdrempelige jeugdteams meer kansen voor goede zorg aan deze doelgroep. Maar dan moeten zij wel meer expliciete expertise in huis hebben. ‘Probleem bij het opzetten en inzetten van dergelijke teams met hoge expertise, is dat het volledig indruist tegen het huidige politieke klimaat waar bezuinigingen in de zorg een gegeven zijn.’
