De ondersteuning en zorg voor mensen met een beperking zijn opgenomen in verschillende wetten zoals de Wet maatschappelijk ondersteuning (Wmo), de Wet langdurige zorg (Wlz), de Jeugdwet en de Participatiewet. Daarnaast kunnen zij gebruikmaken van allerlei voorzieningen en regelingen, zoals schuldhulpverlening, vervoer, onderwijs en regelingen op het gebied van werk en inkomen.

Ontschotting

‘Vooral waar de problematiek complex is en waar mensen met meerdere wetten en regels te maken krijgen, treden snel knelpunten op. Veel van de gesignaleerde knelpunten vragen daarom om het doorbreken van schotten in de wet- en regelgeving en het bieden van maatwerk’, concludeert Femke Berends, communicatieadviseur bij MEE.

Aansluiten op de doelgroep

Daarnaast zien de cliëntondersteuners van MEE dat voorzieningen en dienstverlening niet altijd goed zijn afgestemd op mensen met een beperking. ‘Meestal heeft dat te maken met onvoldoende kennis over deze doelgroep, waardoor niet aangesloten wordt op de beperking. Dat geldt met name voor niet-zichtbare beperkingen, zoals een lichte verstandelijke beperking, autisme of een niet-aangeboren hersenafwijking.

Als je mensen met een beperking zo zelfstandig mogelijk hun leven wilt laten leiden, in hun eigen huis, is het inzetten van digitale hulpmiddelen een mooie uitbreiding op het bestaande ondersteuningsaanbod. Margit van der Meulen: ‘Als we dit mogelijk willen maken, vergt dat voor professionals een andere manier van werken dan ze nu doen.’ Lees meer >>

Toegankelijkheid van zorg en ondersteuning

In het MEE Trend- en Signaleringsrapport 2018 zijn alle signalen die de cliëntondersteuners het afgelopen jaar binnenkregen gebundeld en ‘gesorteerd’ op thema en op wetgeving. Zo wordt over het thema toegankelijkheid bijvoorbeeld gesteld dat de digitalisering bij gemeenten voor het aanvragen van voorzieningen ervoor zorgt dat ouderen en mensen met een licht verstandelijke beperking vastlopen. ‘Zij begrijpen het gevraagde niet en/ of beschikken niet over een computer of smartphone.’ Ook verhuizingen belemmeren de toegankelijkheid van voorzieningen: ‘Regelmatig ondervinden mensen met een beperking problemen met het continueren van gemeentelijke voorzieningen als zij verhuizen naar een andere gemeente. Vaak moeten zij dan een hele nieuwe aanvraag doen en kunnen ze bijvoorbeeld niet hun rolstoel of persoonsgebonden budget behouden.’

Maatwerk versus preventie

Kijkend naar de problemen die de cliëntondersteuners hebben gesignaleerd rondom de verschillende wetten, blijkt bijvoorbeeld dat de aanvraagprocedures voor Wmo-voorzieningen vaak te lang zijn, dat begeleid wonen voor bepaalde doelgroepen zoals jongeren met een LVB, GGZ en/of een vorm van autisme ontbreekt en dat onafhankelijke cliëntondersteuning onvoldoende bekend of beperkt beschikbaar is. Specifiek over de Jeugdwet wordt gezegd dat er te snel wordt ingezet op maatwerk en te weinig op preventie en dat de wachttijden in de jeugdzorg voor problemen zorgen.