‘De drempel van wat we een ‘ziekte’ noemen is steeds verder verlaagd naar ongemak. En er vond een verschuiving plaats van psychiatrische stoornis naar psychische kwetsbaarheid. Het zijn nu vooral de mensen met complexe, dubbele diagnoses die nu tussen wal en schip vallen.’ Aan het woord is Damiaan Denys, hoofd psychiatrie in het AMC Amsterdam.

Marktwerking

In een interview in de Volkskrant van dinsdag 21 juni haakt Denys duidelijk af als het gaat om de invoering van marktwerking in de ggz. Het heeft er volgens hem vooral toe geleid dat de meest complexe ggz-patiënten op straat terecht komen. ‘In de ggz is een uitgebreid meet- en kwaliteitssysteem opgezet, omdat de zorgverzekeraars cijfers willen zien. Dat heeft enorme bureaucratie met zich mee gebracht en een bekostigingssysteem dat niemand meer begrijpt, aldus Denys.

Psychiatrie in cijfers

‘Een complex vak als psychiatrie kun je niet in cijfers vastgrijpen’, zegt Denys. ‘Hoe kun je een depressie in cijfers omzetten? Welk getal moet je plakken op de vrouw die haar buik heeft opengesneden middenin Amsterdam en in een ernstige psychose en in ziekenhuis terecht komt? Als ik tegen verzekeraars zeg dat onze patiënten complexer zijn dan de getallen, word ik gewoon uitgelachen.’

Is ggz-probleem over de schutting gemikt? Het is VWS, Zorgverzekeraars Nederland en GGZ Nederland aan te rekenen dat de discussie nu over ’verwarde personen’ gaat. Dat constateert Z+W hoofdredacteur Piet-Hein Peeters. Terwijl het ook over opvang en ondersteuning van psychisch kwetsbare mensen had kunnen gaan. Lees meer>>

Administratie

Volgens Denys zijn psychiaters 17 tot 30 % van hun tijd kwijt aan administratie. ‘In totaal kost het 1 miljard euro om deze overtollige bewijsvoering van wat je doet in stand te houden. Je komt bijna op een punt dat je zegt: loont het nog wel de moeite om deze patiënt op te nemen?’

Drama

Een van de gevolgen van het systeem van marktwerking in de ggz is volgens Denys dat juist patiënten die echt zorg nodig hebben, in de knel komen. De drama’s met psychiatrische patiënten die de hand aan zichzelf of een ander slaan, komen steeds meer in de publiciteit: De moord op Els Borst. Een 51-jarige vrouw die zichzelf in brand steekt. Een dodelijk ongeluk in Zelhem, waarbij en een jongen met ernstige psychische problemen frontaal botst op een auto waarin een gezin zit.

Persoonlijkheidsstoornis

De meest complexe psychiatrische stoornissen zijn het minst gewenst, aldus Denys. ‘Omdat de cijfers van deze groep patiënten niet goed uitkomen bij de zorgverzekeraar. Daar kun je als instelling niet mee scoren. Iemand met een borderline-persoonlijkheidsstoornis, die al voor de achtste keer de armen heeft opengesneden en bij de instelling terecht komt, die wordt dan niet snel meer opgenomen.’