Iedereen loopt op een bepaald punt in het leven tegen vragen of problemen. Je raakt werkloos, de thuissituatie staat onder druk of je sociale netwerk is zo uitgedund dat je vereenzaamt. Voor volwassenen die aan dit soort problemen willen werken, is er begeleiding, maar die hulpverlening is vaak verbaal ingesteld, ziet Petra van Leeuwen, auteur van het Kr8!-instrument. ‘Er is dan weinig grip of regie op wat er precies is besproken en op de ontwikkeling van je cliënt.’

Tastbaar

Waar werk je aan en wat heeft prioriteit? Om dat tastbaar te maken, kan het Kr8!-instrument, ontwikkeld door Movisie, ondersteuning bieden. Het dient als een handvat voor de hulpverlener en cliënt om wat doelgerichter aan de slag te gaan’, vertelt Van Leeuwen. ‘Het helpt ook om erachter te komen waar de cliënt zelf mee aan de slag wil gaan, zonder dat je daar veel uren over hoeft te praten.’

Van Leeuwen gaat verder: ‘De ontwikkeling van de cliënt wordt door het Kr8!-instrument tastbaar. Met deze tool hebben zij zelf een soort cliëntdossier in handen, dat vind ik er zo goed aan.’

Leefgebieden

Het Kr8!-instrument heeft de vorm van een magazine. Blader erdoorheen en je komt 7 thema’s tegen: zingeving, wonen, financiën, relaties, lichamelijke gezondheid, psychische gezondheid, werk en activiteiten. Van Leeuwen: ‘De cliënt kan bij elk van deze leefgebieden aankruisen hoe ze vindt dat ze ervoor staat, door middel van de krachtmeter. Dat is een schaal van 1 tot 10 – waarbij 10 betekent dat ze heel tevreden is.’

Van Leeuwen gaat verder: ‘Ze vult ook in waar ze zou willen staan. Dus als ze bij het thema ‘wonen’ een 3 aankruist voor de huidige situatie, kan ze bijvoorbeeld een 8 invullen als doel waar ze wil komen te staan. Dan kijk je als begeleider: bij welk thema is het verschil tussen waar de cliënt wil staan en waar ze nu staat het grootst? Daar is het verlangen om iets te veranderen waarschijnlijk ook het grootst. Dan weet je welk thema prioriteit heeft in de gesprekken. Praktische oefeningen zijn er ook. Bij het thema wonen mag er een ware collage gemaakt worden van foto’s van een woonsituatie of een huiskamer waar zij zich prettig in zou voelen. Ook kun je hierover verdiepende vragen stellen, daar hebben we de Leefgebiedenwijzer voor ontwikkeld’, maar daar vertelt Van Leeuwen zo meer over.

8-fasenmodel 

Het Kr8-model is gebaseerd op het 8-fasenmodel, dat Van Leeuwen eerder heeft bedacht. ‘Ik werkte jaren geleden met vrouwen die in de prostitutie zaten of gezeten hadden. Zij kampten met psychiatrische problematiek, verslavingsproblematiek en vaak ook aids. Bij zulke mensen dacht ik: wat maakt nou dat je iedere dag weer opstaat? Want van een afstand lijkt een leven soms zo verloren te zijn.’

Van Leeuwen ging met hen in gesprek en hoorde hun beweegredenen. ‘Vaak was dat: ik heb nog een kind ergens rondlopen. Daarom wil ik mijn leven op orde krijgen zodat ik mijn kind nog eens onder ogen kan komen. Toen zag ik: er is altijd íets wat iemand drijft. Er zit altijd ergens een kracht, een vuurtje dat brandt. Dat was de basis voor het 8-fasenmodel, dat gaat over de zeven leefgebieden die ook zijn opgenomen in het Kr8!-instrument.’

Verdiepende vragen

Onder begeleiding komt de cliënt met het Kr8!-instrument het best tot zijn recht, ziet Van Leeuwen. ‘Als hulpverlener kun je het instrument als richtingwijzer gebruiken voor de gesprekken met je cliënt. Je kunt op basis van de krachtmeter bepalen welke thema’s prioriteit hebben en daarover gerichte vragen stellen.’ 

Voorbeelden van die verdiepende vragen vind je in de Leefgebiedenwijzer. Bovenaan staat daarin het leefgebied ‘zingeving’, met daarbij vragen als: wat vindt u belangrijk in het leven? Wie of wat geeft betekenis aan uw leven? Waar wordt u blij van, krijgt u energie van? Van Leeuwen: ‘Zingeving stond eerder onderaan in het Kr8!-instrument, maar de motor van werken aan je leven is waar je je zingeving vandaan haalt. Het gaat in op iemands diepere verlangen om het leven weer op de rit te krijgen. Daar zit iemands kracht of motivatie. Daarom hebben we het nu helemaal bovenaan gezet, als eerste thema.’ 

Hoe verder? 

Hoe ga je na het invullen van het Kr8!-instrument verder? Ga je ergens concreet mee aan de slag? Van Leeuwen: ‘Dat is een beetje een open veld. Cliënten kunnen met hun begeleider een plan maken op basis van de Kr8!-meter. Ze kunnen doelen of acties opschrijven. Maar we hebben dat bewust niet in de Kr8!-meter opgenomen, want we willen mensen niet in een fuik in duwen, dat ze bijvoorbeeld per se een SMART-doel moeten opstellen. Het instrument is bedoeld om inzicht te geven in de wensen en huidige leefwereld van de cliënt, het is aan de begeleiding en cliënt samen om te bepalen hoe ze verder gaan werken aan die leefgebieden.’