Dagbesteding voor ouderen is in ontwikkeling. Was het vroeger een soort bezigheidstherapie, tegenwoordig wordt steeds meer gekeken naar de wensen en mogelijkheden van de bezoekers. En naar de grote groep ouderen die (nog) geen gebruik maakt van de reguliere dagbesteding. ‘De drempel om naar een dagbesteding te gaan is voor veel senioren hoog’, zegt Mara van Limbeek, programmacoördinator bij Amstelring. ‘Dagbesteding wordt vaak gekoppeld aan activiteiten als bingo, handwerken, rummikub en bloemschikken. Niet altijd geheel ten onrechte misschien, maar dit schrikt mensen die daar niet van houden af. Bovendien vindt dagbesteding vaak plaats in een zorgcentrum en het beeld dat veel ouderen hebben is dat je daar opgesloten zit voor je er erg in hebt.’

Cultureel café

Om hier verandering in te brengen besloot Van Limbeek twee jaar geleden een vernieuwend project op te zetten. Met als doel de term dagbesteding te koppelen aan leuke activiteiten buiten de zorgwereld. Zij zocht contact met poppodium Duycker, dat zich tot dan toe voornamelijk op jongeren richtte. De programmeur van het poppodium, Onno Blom, had wel oren naar het gezamenlijk organiseren van een maandelijks Nostalgisch Cultureel Café, waar ouderen elkaar konden ontmoeten om naar bandjes te luisteren en samen wat te drinken. Daar sloot Pier K, Centrum voor Cultuuronderwijs in de Haarlemmermeer, zich al snel bij aan. Dat er vraag was naar een Cultureel Café bleek al tijdens de eerste bijeenkomst: er kwamen 35 mensen. ‘Het was meteen een enthousiaste groep die zelf allerlei ideeën had’, vertelt Mara. ‘Zo kwam het voorstel om samen te zingen. Geen Oudhollandse liedjes, maar nummers van bands als de Rolling Stones en The Who. We lieten ons inspireren door het Britse seniorenrockkoor The Zimmers, die razend populair zijn in Engeland.

Iggy Pop en Bruce Springsteen

Niet lang daarna vond de eerste repetitie van seniorenrockkoor My Generation plaats in poppodium Duycker. Zo’n 25 koorleden zongen luidkeels nummers als The Passenger van Iggy Pop en Born in the USA van Bruce Springsteen. Inmiddels is het koor behoorlijk bekend in de regio en worden de optredens goed bezocht. ‘De kinderen en de kleinkinderen van de koorleden komen en zien hoe vader of oma staat te swingen op het podium’, zegt Mara. ‘Dit koor straalt zoveel lol, zoveel energie uit. Na afloop van een optreden krijgt het vaak een staande ovatie en een ‘we want more’. Op de toegiften staat de hele zaal te dansen.’

NoBingo

Inmiddels is het project My Generation uitgebreid met drie rockbands, een met de veelzeggende naam NoBingo. De bands repeteren wekelijks in Poppodium Duycker. De meeste leden van My Generation zijn relatief jong, begin zeventig. Maar er zitten ook tachtigers bij. Er zitten veel vitale senioren tussen maar ook mensen die iets mankeren, fysiek of geestelijk. ‘Als ze op het podium staan lijkt het of er niets met ze aan de hand is’, zegt Mara. ‘Dan staan ze zo in hun kracht. Op zo’n moment vergeten ze hun klachten of gebreken.’

Nieuwe generatie ouderen

Van Limbeek verklaart het succes van het project My Generation uit het feit dat het aansluit op de belevingswereld van een nieuwe generatie ouderen. Deze senioren lijken vaak nog erg zelfstandig, maar ook bij deze groep ligt eenzaamheid op de loer. Daarom is het belangrijk dat zij in aanraking komen met dagbestedingsactiviteiten terwijl ze nog zelf de regie over hun leven voeren. Gaan zij iets mankeren waardoor zelfstandig leven moeilijker wordt, dan is de drempel naar een reguliere dagbesteding minder hoog en minder eng.

Waar heb je zelf zin in?

Hoe pak je het aan als je deze groep relatief vitale ouderen wilt bereiken? ‘Het is belangrijk dat je niet je eigen programma draait, maar luistert naar de mensen die je tegenkomt’, legt Mara uit. ‘Daarbij bedoel ik niet alleen je bezoekers, maar ook je collega’s. En vraag je eens af waar je zelf eigenlijk zin in hebt. En waar je zin in zal hebben als je straks zeventig, tachtig bent.’

Wezenlijk ander leven

De generatie ouderen die momenteel zestig à zeventig is verschilt van de senioren die hen voorgingen. Niet alleen hun muzieksmaak is anders. Van Limbeek: ‘Als je Het Dorp van Wim Sonneveld opzet zingen ze echt wel “Langs het tuinpad van mijn vader” mee. Maar het is niet waar ze mee opgegroeid zijn. Dat zijn de Beatles en de Rolling Stones. Kenmerkend voor deze generatie is dat er meer hoogopgeleide mensen in zitten. De vrouwen hoefden niet te stoppen met werken wanneer zij gingen trouwen of om voor de kinderen te zorgen. Die hebben ook vaak gewerkt. Deze mensen hebben een wezenlijk ander leven dan de generatie ouderen die voor of in de tweede wereldoorlog is geboren.’

Neem risico’s

Het zal voor sociale professionals zoeken zijn hoe je deze groep ouderen het beste bereikt en aantrekt. Van Limbeeks advies hierbij is: durf risico’s te nemen. ‘We hebben eens een rockband bij woonzorgcentrum Floriande in Hoofddorp uitgenodigd die onder andere nummers van The Doors speelden. Er waren een paar mensen die wegliepen omdat zij de muziek te ruig en het volume te hard vonden. Maar er waren er ook een paar die he-le-maal uit hun dak gingen. Die waren opeens weer jong! Je weet niet altijd hoe dingen uitpakken. Soms moet je gewoon iets proberen en niet bang zijn dat er wellicht minder mensen komen dan je had gehoopt.’

Samen met jongeren

Zelf gaat Van Limbeek in elk geval door op de ingeslagen weg. Sinds kort is er ook een Nostalgisch Cultureel Café geopend in Amstelveen en is ook daar een seniorenrockkoor opgericht. Afgelopen zomer deed zij samen met poppodium Duycker een experiment waarbij ouderen en jongeren samen meededen aan theater- en muziekworkshops. ‘Een groot succes’, vertelt ze. ‘Wat je ziet is dat leeftijd wegvalt als je samen aan iets werkt. Je gemeenschappelijke doel is belangrijker dan de mensen met wie je op weg bent naar dat doel. En bij theater en muziek heb je natuurlijk plezier met elkaar, wat ook verbindend werkt.’

Toekomst

Van Limbeek verwacht dat projecten als My Generation in de toekomst steeds belangrijker worden op het gebied van dagbesteding voor ouderen. ‘Ik denk dat ouderen steeds meer hun eigen weekprogramma gaan invullen’, zegt zij. ‘Maandag ga ik dit doen en dinsdag wil ik daarheen… De taak van ons als professionals verschuift van het opstellen van een activiteitenprogramma naar kijken hoe iemand zijn eigen programma kan samenstellen en wat hij daarbij nodig heeft. We zullen in de dagbesteding altijd wel een bepaald aanbod houden waar mensen uit kunnen kiezen. Maar de rol van ons als begeleider zal meer coachend zijn.’

Denk je erover om ook een seniorenrockkoor op te richten? Van Limbeek denkt graag met je mee: mygeneration@amstelring.nl. Meer informatie: www.amstelring.nl/my-generation-voor-rock-n-roll-ouderen