Door Veronique van der Waal – Bij uitvoerende organisaties is meer sprake van een integrale benadering van sociale problemen en van een marktgerichte opstelling. In strategische allianties regelen organisaties de onderlinge ketensamenwerking. Dat laatste ziet projectleider Anita Peters van MOVISIE nog te weinig gebeuren. ‘De aandacht is tot nu toe vooral uitgegaan naar het zorgaspect in plaats van het participatiekarakter van de Wmo.’

Gevolgen invoering
Bijna 400 uitvoerende organisaties in wonen, zorg, welzijn en civil society hebben recent een online enquête van MOVISIE ingevuld. Het doel van het onderzoek was de gevolgen van de invoering van de Wmo voor de verschillende uitvoeringsorganisaties in kaart te brengen. Opmerkelijk is dat de zorgsector negatief oordeelt over de wet, terwijl de welzijnssector juist positief is en kansen ziet. Burgerorganisaties, de civil society, nemen een afwachtende houding aan.

Spanningsveld
De ketenpartners zijn in gesprek met elkaar en welwillend, constateert Anita Peters van MOVISIE. ‘Dat is belangrijk, maar de integrale benadering en het ketenaanbod krijgen in de praktijk nog te weinig gestalte. Professionele organisaties zoeken naar manieren om hier vorm aan te geven, maar worstelen tegelijkertijd met de potentiële concurrentie. Dat blijkt een lastig spanningsveld.’

Kwetsbare doelgroepen
Een andere conclusie uit het MOVISIE-onderzoek is dat de focus nog teveel op organisatorische processen ligt. De aandacht voor kwetsbare doelgroepen – gehandicapten, cliënten die zijn aangewezen op de oggz (openbare geestelijke gezondheidszorg) zoals zwerfjongeren en vereenzamende ouderen – blijft daardoor achter.

Muurtje
‘De Wmo heeft nog niet geleid tot meer aandacht voor de kwetsbare burger’, zegt Peters. Maatschappelijke organisaties moeten daarom meer sociale investeringen doen. ‘De Wmo lijkt het bestaande muurtje tussen zorg en welzijn nog niet te hebben geslecht. Gemeenten, professionele organisaties en organisaties uit de civil society moeten dringend nauwer gaan samenwerken. Als deze kans onbenut blijft, wordt het heel moeilijk om de Wmo-ambitie, waarbij iedereen kan deelnemen aan de samenleving, te realiseren.’

Ver van mijn bed
MOVISIE constateert ook dat het participatiekarakter van de wet nog onvoldoende van de grond komt. Opmerkelijk is dat vooral de professionele organisaties zich betrokken voelen bij de Wmo. De wet lijkt voor de civil society vooral een ‘ver van mijn bed show’. De burgerorganisaties zelf verwachten hier op korte termijn geen verandering in.

Beloften
Al met al lijken extra investeringen nodig om de beloften van de Wmo waar te maken. ‘Het betrekken van kwetsbare groepen is niet alleen een verantwoordelijkheid voor gemeenten, ook professionele organisaties kunnen het initiatief nemen om meer contact te leggen met burgerorganisaties’, zegt Peters. Zij ziet hierin een belangrijke rol weggelegd voor de welzijnssector. ‘Instanties moeten zich meer naar elkaar openstellen. Welzijnsorganisaties kunnen het voortouw nemen door uitgebreider contact te leggen met zorgorganisaties.’