‘Over geld praten, moet ik dat echt? Nee ik doe maar net alsof alles goed gaat, dan hoef ik het er vast niet over te hebben.’ Vrijwel alle sociaal werkers hebben wel eens (misschien ongemerkt) tegenover een cliënt gezeten die zo dacht. Uit onderzoek blijkt al jaren dat vrijwel niemand uit zichzelf over geldzorgen begint. Zelfs mensen met problematische schulden wachten vaak jaren tot ze aankloppen voor hulp.
Het spreekt voor zich dat je liever eerder de financiële situatie van je cliënt bespreekt dan later. Maar hoe krijg je het voor elkaar dat de ander jou wél in vertrouwen neemt, als je ook weet dat die cliënt (waarschijnlijk) nog veel meer problemen heeft waar hij/zij mee worstelt, en misschien ook wel heel vaak teleurgesteld is in zorg en welzijn? Dit dossier geeft je de praktische adviezen om geldzorgen toch met cliënten te kunnen bespreken. Onderstaande lijst met artikelen over schulden bespreken wordt regelmatig aangevuld.
Nibud slaat alarm om financiële sores: ‘Thema wordt veiliger als je jouw geldzorgen benoemt’
In dit artikel:
- Onderzoeksresultaten over de impact van de inflatie
- Tips om financiële problematiek eerder te signaleren
- Tips om een veilige omgeving voor je cliënt te creëren zodat de drempel om schulden te bespreken omlaag gaat
Een op de drie huishoudens komt momenteel niet rond en is niet schuldenvrij, stelt het Nationaal Instituut voor Budgetvoorlichting (Nibud). Een te groot deel van het inkomen gaat op aan vaste lasten en boodschappen. ‘Wie in de financiële stress zit, heeft in het hoofd niet de ruimte om na te denken.’ Lees het interview met Gabriëlla Bettonville, strategisch adviseur van het Nibud.
Betrek vrijwilligers eerder bij schulden, zegt Humanitas: ‘Het stigma op schulden moet eraf’
In dit artikel:
- Hoe vrijwilligers van Humanitas gezinnen nu al bijstaan met administratie en zelfredzaamheid bevorderen
- Welke problematiek ze daarbij momenteel vooral tegenkomen
- Adviezen voor gemeenten over het betrekken van deze vrijwilligers bij schuldhulpverlening
- Adviezen voor sociaal werkers over het bespreekbaar maken van schulden
Gemeenten doen er verstandig aan bij de bestrijding van armoede vaker gebruik te maken van de kennis van vrijwilligers. ‘De ervaring die zij hebben kan een verschil maken’, stelt Tamar Strietman van Humanitas. ‘Juist voor de mensen die nu tussen wal en schip vallen.’
Schulden in beeld: 4 knelpunten waar niemand vrolijk van wordt
In dit artikel:
- Actuele cijfers over betalingsproblemen
- Uitleg over de belangrijkste redenen dat veel mensen met schulden nog buiten beeld blijven
- Uitleg over de schaamte over armoede
Sterk stijgende vaste lasten. Rekeningen die zich opstapelen. Problematische schulden. Hoe krijgen we de mensen die met geldproblemen kampen (beter) in beeld? Zorg+Welzijn schrijft een artikelenreeks over deze vraag. In de eerste aflevering: 4 knelpunten waar niemand vrolijk van wordt.
‘Nooit meer skeer’ voor mbo’ers: ‘Die jongen op de hoek leent geld uit om die boete te betalen’
In dit artikel:
- Hoe jongerenwerkers jongeren aan het denken zetten over geld en keuzes maken
- Waarom het project Nooit meer skeer (jongerentaal voor Nooit meer platzak) belangrijk is
- Hoe het onderwerp ‘de impact van schulden’ met dit project breder op de kaart wordt gezet
Om somber van te worden: de financiële zorgen van jongeren tussen de 18 en 24 jaar zijn fors toegenomen. Sociaal Werk Nederland vindt het hoog tijd voor actie en initieert ‘Nooit meer skeer’, een project gericht op mbo’ers. Financiële educatie en praten over wat je kunt doen bij een schuld gaan daarbij hand in hand.
Z+W onderzoek: Veel stress over financiën bij cliënten én bij sociaal werkers
In dit artikel:
- Cijfers zoals: hoeveel sociaal werkers de stress zien toenemen bij cliënten vanwege de moeilijke financiële situatie van cliënten, en hoeveel sociaal werkers hierdoor stress ervaren op werk
- Lex Staal van Sociaal Werk Nederland duidt de cijfers. En geeft antwoord op vragen als ‘Hoe kan de werkgever de hogere werkdruk van sociaal werkers aanpakken?’
Negen van de 10 professionals in het sociaal werk signaleert meer stress bij cliënten vanwege financiële onzekerheid. Het gaat om psychische klachten, grotere problemen en sociale isolatie. Dat blijkt uit een online onderzoek van Zorg+Welzijn onder sociaal professionals. 45% van de sociaal werkers maakt zich ook zorgen om de eigen financiële situatie. Lex Staal van Sociaal Werk Nederland roept medewerkers op financiële problemen met de werkgever te bespreken.
Nadja Jungmann: ‘Een dashboard over schulden en de inflatie is heel hard nodig’
In dit interview met schuldenexpert Nadja Jungmann:
- legt Jungmann uit waarom we meer zicht moeten krijgen op het effect van maatregelen ter preventie van armoede en schulden
- waarom we volgens haar meer moeten inzetten op gedragsverandering
- waarom we volgens Jungmann het systeem van schuldhulpverlening kritisch onder de loep moeten nemen
Om mensen met geldzorgen bij te staan heeft het kabinet veel geld uitgetrokken, maar het effect van die maatregelen hebben we onvoldoende in beeld. Dat zegt Nadja Jungmann, sinds september 2022 bijzonder hoogleraar Bijzondere aspecten van het privaatrecht met schuldenproblematiek als specialisatie. ‘We moeten ons ook afvragen of aan schuldhulp gestelde voorwaarden nog wel passen bij deze tijd.’
Schulden aflossen kan sneller: ‘Bij financiële problemen is meer mogelijk dan cliënten denken’
In dit artikel:
- legt senior beleidsadviseur van de NVVK Joeri Eijzenbach uit waarom de verkorting van schuldsaneringstrajecten een stap vooruit is
- hoe sociaal werkers de begeleiding van mensen met schulden kunnen verbeteren
- ruimt Eijzenbach een aantal misverstanden over schuldhulpverlening uit de weg
Trajecten voor schuldsanering worden korter, van 3 jaar naar 18 maanden. Doel: dat meer mensen met financiële problemen hulp vragen. De NVVK, de branchevereniging van financiële hulpverleners, vindt het een stap vooruit. ‘Maar er is veel meer nodig om mensen met schulden beter te bereiken. ‘Bijvoorbeeld dat wij samen met sociaal werkers misverstanden over schuldhulpverlening de wereld uit helpen.’
Elke maand 1050 euro voor dak- en thuisloze jongeren: ‘Ik kan eindelijk weer leven’
In deze reportage:
- delen (voormalig) dak- en thuisloze jongeren hoe zwaar hun leven is of was
- leggen maatschappelijk werker Joran Nijssen en de jongeren zelf uit hoe de jongeren opgebloeid zijn dankzij een tijdelijk vast inkomen zonder voorwaarden maar met begeleiding
Vijf dak- en thuisloze jongeren kregen 1050 euro in de maand, een jaar lang, met als enige voorwaarde begeleiding. Doel: hun leven weer op de rails krijgen. Het experiment is zo succesvol dat nu veel meer jongeren dit Bouwdepot krijgen. Joran Nijssen, maatschappelijk werker bij het Jeugd Interventie Team (JIT) in Amersfoort, begeleidt een aantal van deze jongeren. ‘Leven in plaats van overleven.’
Cliënt zonder cent? Op deze 18 fondsen kun jij een beroep doen (update)
In dit artikel een overzicht van fondsen die sociaal werkers kunnen inschakelen voor cliënten die financieel moeilijk rondkomen. We noemen ook de voorwaarden waar inschrijvers aan moeten voldoen.
Het gezin, de oudere of het kind dat je als hulpverlener ondersteunt, zit in financiële nood. De hulp die nodig is, zoals het schilderen van een afgebladderde muur of het aanschaffen van schoolspullen, valt buiten de bestaande regelingen. Let op: er zijn nog andere deuren die geopend kunnen worden. Maar hier kunnen jij en/of je cliënt wellicht ook terecht. Of lees hier meer over de schuldenwijzer.
Schuldenaanpak moet veel beter: dit zijn de nieuwe plannen
In dit artikel:
- lees je over de kabinetsplannen om de vroegsignalering van schulden te verbeteren.
- lees je wat een integraal schuldenoverzicht inhoudt.
- komt de pauzeknop aan de orde, waarmee het aflossen van schulden tijdelijk wordt stilgezet. Dat moet huishoudens ademruimte geven.
Voorkomen dat burgers met betalingsachterstanden verder in de knel raken. Daar wordt de komende jaren door het kabinet structureel 75 miljoen euro in geïnvesteerd. Wat zijn de plannen? Zorg+Welzijn praat je bij over de belangrijkste ontwikkelingen.
