Voor bepaalde groepen cliënten overschrijden de wachttijden in de ggz en de Wlz al langere tijd de Treeknormen. Deze normen worden sinds 2001 gehanteerd en stellen dat de maximaal aanvaardbare wachttijd tot een eerste intake vier weken is. Na de intake mag het maximaal tien weken duren voor de daadwerkelijke behandeling van start gaat. ‘In de ggz gaat het vooral om de wachttijd tot het eerste contact met de zorgaanbieder (de aanmeldwachttijd of wachttijd tot polikliniekbezoek). Deze wachttijden zijn het afgelopen jaar gelijk gebleven of zelfs verder gestegen.’ Dat schrijft de NZa.

Gespecialiseerde ggz

In de gespecialiseerde ggz is de aanmeldwachttijd bij instellingen gemiddeld twee weken langer dan de norm van vier weken. Bij vrijgevestigden in de gespecialiseerde ggz moeten patiënten gemiddeld bijna vijf weken langer dan de norm wachten. In de basis-ggz ligt de aanmeldwachttijd wel rond de norm van vier weken.

Onjuiste screening

De NZa constateert dat de aanmeldwachttijden in de gespecialiseerde ggz vooral oplopen voor patiënten die een behandeling nodig hebben voor persoonlijkheidsstoornissen of autisme. Deze wachttijden worden veroorzaakt door een combinatie van factoren. ‘Zo weten patiënten niet dat hun zorgverzekeraar hen kan helpen bij het vinden van tijdige en passende zorg. Ook worden patiënten soms onjuist gescreend of doorverwezen en sturen zorgaanbieders niet altijd voldoende op tijdige afronding van lopende behandelingen. Soms wijzen zorgverzekeraars, zorgkantoren en gemeenten nog naar elkaar omdat het onduidelijk is wie de zorg financiert. Zorgverzekeraars en zorgaanbieders maken tot slot in hun contracten nog weinig specifieke afspraken over de zorg aan patiëntgroepen met complexe problematiek die langdurige behandeling nodig hebben.’

Minister Schippers concludeert in een brief aan de Tweede Kamer dat de oplopende wachttijden niet te wijten zijn aan financiële problemen. ‘Ieder jaar is er groeiruimte beschikbaar voor de ggz. De beschikbare financiële ruimte wordt niet volledig benut.’ Lees meer >>

Onvoldoende zichtbaar

In de langdurige zorg krijgen de meeste cliënten de zorg die zij nodig hebben op tijd. ‘Toch zijn er cliënten met een specifieke zorgbehoefte die onacceptabel lang op passende zorg moeten wachten.’ Dat komt onder meer omdat in de langdurige zorg de zorgkantoren onvoldoende zichtbaar zijn voor cliënten die moeten wachten op zorg. Ook weten zorgkantoren niet goed genoeg wie er op de wachtlijst staan en hoe dringend zij zorg nodig hebben.

Samenwerken

‘Wij denken dat veel problemen opgelost kunnen worden als zorgaanbieders en zorgverzekeraars beter samenwerken. De NZa neemt als toezichthouder de regie om samen met betrokken partijen te zorgen dat dat ook gebeurt’, aldus Marian Kaljouw, voorzitter van de Raad van Bestuur van de NZa. Gebeurt het niet, dan worden partijen erop aangesproken en eventueel nog verdere maatregelen genomen.

Zorgplicht

Naast het stimuleren van een betere samenwerking tussen partijen, gaat de NZa ondertussen ook alle meldingen van patiënten die te lang moeten wachten onderzoeken en controleert de zorgautoriteit bij zorgverzekeraars en zorgkantoren welke actie zij voor deze mensen hebben ondernomen. Kaljouw: ‘Zorgverzekeraars en zorgkantoren hebben een zorgplicht. Dat betekent dat zij ervoor moeten zorgen dat hun verzekerden op tijd de juiste zorg krijgen en voldoende zorg moeten inkopen. De NZa beoordeelt of zorgverzekeraars en zorgkantoren de verbeteringen die wij hen al eerder gevraagd hebben voortvarend doorvoeren. Zo moeten zij patiënten bijvoorbeeld beter informeren en bemiddelen als mensen te lang moeten wachten.’

Handhaving

De komende periode zal de NZa blijven volgen of de verbeteringen inderdaad leiden tot het wegwerken van de wachtlijsten. ‘Wanneer de maatregelen onvoldoende blijken, zullen wij de zorgverzekeraars, zorgkantoren en zorgaanbieders hierop aanspreken. Waar nodig zullen wij handhavingsmaatregelen nemen als de problemen niet worden opgelost.’