Door Maria van Rooijen – Beroepsverenigingen van sociaal-agogisch werkers, gemeenten en instellingen die betrokken zijn bij wijkverbetering, maken zich al jaren zorgen over de professionele kwaliteit van het lokale welzijnswerk. Daarin wordt te weinig geïnvesteerd, zeker nu de Wmo nieuwe eisen stelt aan de zorg en het welzijnswerk. Het moet klantgerichter, burgers moeten erin participeren, samenwerking met ketenpartners is belangrijk en bovenal moeten gemeenten overtuigd worden van het effect van het werk. Het project Professionaliteit Verankerd probeert hieraan tegemoet te komen.
Olympiades
Dit gebeurt door eerst vast te stellen wat kwaliteitskenmerken zijn. Daarvoor heeft MOVISIE samen met het veld een aantal goede praktijkvoorbeelden geselecteerd. Tijdens zogenaamde olympiadebijeenkomsten bepalen cliënten, beroepskrachten, managers, gemeenteambtenaren en mensen uit het beroepsonderwijs met elkaar bij elk praktijkvoorbeeld welke onderdelen ervoor zorgen dat het zo’n goede aanpak is. Projectcoördinator Paul Vlaar van Movisie: ‘Bij het Ambulant Jongerenwerk in Zuid-Limburg bijvoorbeeld zijn de jongerenwerkers knap in staat om naar de vraag van de jongeren te luisteren, hen serieus te nemen, ze te betrekken bij activiteiten en tegelijkertijd rekening te houden met de wens van wijkbewoners en gemeente om de overlast te beperken. Op basis daarvan stellen we dan kwaliteitskenmerken vast, zoals het contact kunnen krijgen met bepaalde groepen jongeren of samen met de doelgroep oplossingen bedenken voor bepaalde problematiek.’
Inmiddels zijn er drie olympiade’s geweest. Er zijn kwaliteitskenmerken vastgesteld voor de sectoren welzijn en maatschappelijke dienstverlening, maatschappelijke opvang en gehandicaptenzorg. Er komen er nog twee. Nu gaat het erom die kwaliteitskenmerken te vertalen in beroepscompetenties, oftwel de capaciteiten die de beroepskrachten moeten hebben om die kwaliteiten te kunnen leveren. Die competenties worden vervat in onderwijsmodules. Vlaar: ‘We zijn nu begonnen onderwijsmodules te ontwikkelen rondom participatie en burgerschap, ondernemerschap, social support en outreachend werk. Deze onderwijsmodules worden opgenomen in de bij- en nascholing van huidige beroepskrachten en in het reguliere onderwijs.’
Verankering
Als de kwaliteitskenmerken in de praktijk zijn getoetst en in competenties zijn vertaald, worden ze in samenwerking met de beroepsverenigingen en de brancheorganisaties in de praktijk verankerd. ‘Zover zijn we nog niet’, zegt Vlaar, ‘maar we denken daarbij aan het koppelen met beroepsregisters en bijvoorbeeld HKZ-certificering. Ook is het mogelijk dat instellingen een professioneel statuut vaststellen dat ervoor borg staat dat alle beroepskrachten aan die competenties kunnen voldoen.’
Het is de bedoeling dat gemeenten de kwaliteitsstandaarden gaan gebruiken bij de aanbesteding. Maar daar zal nog wat energie in gestoken moeten worden. Vlaar: ‘De olympiades zijn over het algemeen een succes. Iedereen doet enthousiast mee, vooral de cliënten roeren zich actief. Aleen de gemeenten laten het nog afweten. Dat is jammer, want dit project geeft hun mogelijkheden om diensten die zij bij zorg- en welzijnsorganisaties inkopen te kiezen op kwaliteit en effectiviteit.’
Projectgegevens
Professionaliteit Verankerd is een initiatief van Platform kwalificatiebeleid, na een rondetafelconferentie georganiseerd door de beroepsvereniging voor maatschappelijk werkers NVMW. De doelstelling van het project is de ontwikkeling van kwaliteitsnormen voor alle zorg- en welzijnsdiensten, het versterken van competenties van uitvoerende krachten en het borgen van de beroepskwaliteit. MOVISIE is uitvoerder van het project dat van 2008 tot en met 2012 loopt. Het ministerie van VWS financiert het project en de partners zijn AbvaKabo/FNV, CNV Publieke Zaak, MOgroep, GGZ Nederland, VGN, Federatie Opvang, Platform sociaal-agogische beroepsverenigingen. Professionaliteit Verankerd is onderdeel van het programma Beter in Meedoen van de ministeries VWS en WWI (VROM).
Dit artikel staat in de opleidingenspecial van mei 2009
