Een vondelingenkamer is een kleine ruimte met een ledikantje, waar de moeder haar kind kan achterlaten en als ze wil anoniem in gesprek kan gaan met een hulpverlener. De eerste vondelingenkamer in Nederland werd in september 2015 geopend in Papendrecht.

Niet charmant

‘Een vondelingenkamer is absoluut geen charmante oplossing. Maar het is altijd beter dan dat een baby na een ongewenste zwangerschap wordt gedood of achtergelaten op een onveilige plek. Als we met dit initiatief het leven kunnen redden van één kind, heeft het al zin.’ Dat zei Barbara Muller, oprichter van Stichting Beschermde Wieg, vlag voor de opening van de eerste vondelingenkamer in de Volkskrant. Inmiddels, ruim een jaar alter, zijn er verspreid over de verschillende vondelingenkamers zeven baby’s achtergelaten.

De eerste jonge moeder heeft gebruik gemaakt van een vondelingenkamer van Stichting Beschermde Wieg.  Het te vondeling leggen van een kind is strafbaar, maar tegen de vondelingenkamers wordt niet opgetreden. Lees meer >>

Dark number

De reden dat er ook in Amsterdam een vondelingenkamer wordt geopend, is omdat hier volgens de stichting dringend behoefte aan is. Zo werd in 2014 een nog levende baby in een vuilcontainer in de hoofdstad gevonden en begin juni 2016 werd een sporttas met het lijkje van een pasgeboren kind ontdekt. Muller benadrukt bovendien dat dit alleen de gevallen zijn die bekend zijn. ‘Er is een dark number, een factor x. Hoeveel kinderen worden kort na hun geboorte gedood, in de kliko gegooid en nooit meer gevonden? Niemand weet het.’

Puzzelstukje

Net als in de meeste andere plaatsen komt de vondelingenkamer in Amsterdam in een particuliere woning. De kamer is, zoals gebruikelijk, toegankelijk vanaf de straat, met een aparte toegang, en voorzien van een bedje en een stoel. De moeders kunnen rustig afscheid nemen van het kindje en het als ze weggaan achterlaten in het bedje. Wanneer ze behoefte hebben aan een gesprek, kunnen ze via de intercom contact leggen met de Beschermde Wieg moeder. In de kamers ligt ook altijd een envelop met informatie over de gevolgen van een bevalling, de noodzaak van medische hulp en waar deze te krijgen is, ook voor wie anoniem wil blijven. Tot slot zit er een puzzelstukje in de envelop. Dit hoort bij een tweede stukje dat bij het kind blijft. Mocht de moeder toch terugkomen op de keuze om haar kind af te staan, kan ze met het puzzelstukje laten zien dat het haar kindje is. Het is ook mogelijk, maar niet verplicht, om contactgegevens achter te laten.

Strafbaar

Het te vondeling leggen van een kind is verboden in Nederland. Er staat een celstraf van ruim vier jaar op en een boete van ongeveer 20.000 euro. Daarom strijdt Beschermde Wieg voor een gedeeltelijke wetswijziging. Volgens de stichting worden elk jaar twee levende en zo’n vier dode vondelingen ontdekt op straat, in vuilcontainers of in boodschappentassen. Dit kan wellicht voorkomen worden als het niet strafbaar is een kind te vondeling te leggen.