Een twintigtal nieuwsgierige kinderen in het asielzoekerscentrum in Rotterdam staat voor een gesloten deur te wachten. Trappelend van ongeduld. Ze zijn jong, van een baby in een kinderwagen tot een jongen van een jaar of tien. En ze komen uit alle windstreken, van Sudan tot Syrië. Binnen maakt Anouk Overman, oprichter van De Voorleeshoek, de ruimte geschikt voor een voorleesuurtje. Als de peuterstoeltjes opgesteld staan in drie rijen en de beamer blijkt te werken, gaat de deur open. Dolenthousiast rennen de kinderen naar binnen.

Herkenning

Of ze het begrijpen of niet, de prenten van het boek ‘Kikker is kikker’ zorgen bij een aantal kinderen voor herkenning. Anderen hebben geen idee waar het over gaat en zijn vooral geïntrigeerd door de werking van de beamer. Dat de spanningsboog bij deze kinderen kort is, blijkt al snel. Sommigen haken af na één boek, anderen beginnen te klieren. Weer anderen dromen heerlijk weg bij de klassieke muziek die onder de bewegende prenten is gemonteerd.

Voorleeshoek

De Voorleeshoek is een concept waarbij kinderen en ouders op een website filmpjes kunnen bekijken waarin kinderboeken voorgelezen worden. Door abonnee te worden krijg je toegang tot vier nieuwe filmpjes per week. ‘Ik bedacht tijdens mijn studie Muziekwetenschap dat ik mijn ervaringen in het onderwijs met klassieke muziek wilde combineren’, vertelt Overman. ‘Dus op een avond ben ik een boek gaan voorlezen, heb de camera aangezet en heb er een filmpje van gemaakt. Ik dacht meteen: dit is leuk, dit werkt.’

Taalachterstand

‘Een kwart van de kinderen begint met een taalachterstand aan de basisschool. Dat is heftig. Ik vind ook dat daar te weinig aandacht voor is op de Pabo. Pas als je zelf les gaat geven, kom je daar achter. Maar ik wil niet alleen dat deze kinderen in aanraking komen met boeken, eigenlijk is het bedoeld voor iedereen. Ook ouders die geen tijd hebben om voor te lezen, kunnen op deze manier toch hun kinderen kennis laten maken met boeken.’

Bedrijven

Sinds 2016 is De Voorleeshoek in de lucht. De animo is groot, variërend van ouders met – inderdaad – weinig tijd tot ouders die zelf de Nederlandse taal nauwelijks spreken. Maar niet alleen consumenten zijn geïnteresseerd, ook een aantal bedrijven en organisaties heeft zich inmiddels aangesloten bij De Voorleeshoek. Van bibliotheken tot de NS, van Bol.com tot de Hema. Allen met het doel om (voor)lezen breder onder de aandacht te brengen.

Fantasie stimuleren

Overman: ‘Toen ik ermee begon stond het COA al op mijn lijstje van gewenste partners. De Voorleeshoek is een toegankelijke manier om de taal te leren. Geen vervanging van een taalles natuurlijk, maar een hulpmiddel.’ ‘Een extraatje’, noemt Merel Hollander, beleidsmedewerker jeugd bij het COA, het programma. ‘Het is ontzettend leuk om kinderen verhalen aan te bieden, om fantasie te stimuleren en om simpelweg een leuke middag te hebben.’

Boekenland

Sinds de Kinderboekenweek in oktober zijn de website en de bijbehorende app toegankelijk voor alle kinderen in alle azc’s. De voorleesuurtjes van Overman moeten meer bekendheid geven aan De Voorleeshoek. Hollander: ‘Nederland is een boekenland, dus we vinden het goed om deze ouders en hun kinderen daar kennis mee te laten maken. Vaak moeten asielzoekers de deur uit om een activiteit te kunnen ondernemen, maar dit kun je gewoon op je smartphone doen, of in de computerruimte van het azc.’

Levenslang leren

De Voorleeshoek besteedt aandacht aan allerlei thema’s, van Sinterklaas tot de seizoenen. ‘Voor de kinderen die terug moeten naar hun land van herkomst én degenen die zullen gaan integreren is het goed om iets mee te krijgen van onze samenleving’, zegt Hollander. Voor Overman spelen de Sustainable Development Goals, in 2015 opgesteld door de Verenigde Naties, ook een rol. ‘Nummer vier daarvan is kwaliteitsonderwijs. Verzeker gelijke toegang tot kwaliteitsvol onderwijs en bevorder levenslang leren voor iedereen. Wij proberen het mogelijk te maken om in ieder geval een kwartier per dag voorgelezen te worden. Ook voor asielzoekerskinderen.’

Taalontwikkeling

De Voorleeshoek is niet het enige middel dat het COA inzet om taalontwikkeling te bevorderen. Kinderen vanaf vijf jaar gaan sowieso naar school, De Voorleeshoek is daarbij een welkome aanvulling. Voor de niet-leerplichtige kinderen zijn er verschillende opties. In een aantal azc’s zijn er peutergroepen die gerund worden door vrijwilligers. Op andere locaties is er een VVE-light-programma: voor- en vroegschoolse educatie bedoeld voor kinderen met een taalachterstand. En in sommige gemeentes kunnen peuters naar de peuterspeelzaal in de stad.

Onderzoek

Hollander: ‘Het Ministerie van OCW doet op dit moment onderzoek naar VVE voor asielzoekerskinderen op een COA-locatie. Naar aanleiding van de resultaten zal samen met het COA gekeken worden of er mogelijkheden zijn om dit aan meer van onze jongste bewoners aan te bieden.’ In Rotterdam is Anouk Overman bijna klaar met haar vierde prentenboek, ‘De mooiste vis van de zee’. Als ze het boek dichtslaat, rennen de kinderen snel naar de computerruimte aan de overkant van de gang. Een paar van hen weten al hoe ze de website van De Voorleeshoek moeten openen. Klaar om het volgende boek te gaan beluisteren.