-OPINIE-Op basis van onderzoek en interviews met welzijnswerkers neigen we naar een bevestigend antwoord op de vraag of er moet worden geïnvesteerd in de samenwerking tussen kunste-naars en welzijnswerkers. Ten eerste staan begrippen als samenwerking, netwerken, verbinden en integraal werken op het moment centraal in de welzijnssector. Community arts projecten faciliteren de welzijnssector in dit opzicht, want lokale overheid, welzijns-, zorg- en on-derwijsinstellingen, woningcorporaties, kunstenaars en bewoners werken met elkaar samen.

Ten tweede is het doel van Welzijn Nieuwe Stijl burgers laten participeren, in hun kracht zetten en met elkaar verbinden. Community arts kunstenaars doen dat precies. Ze creëren plaatsen waar mensen elkaar ontmoeten en actief worden. Er is een positieve uitwerking van deelname op empowerment, ontwikkeling van sociale vaardigheden en talenten van individuen. In de wijk wordt een toename aan sociale dynamiek zichtbaar.

Een derde reden wordt verklaard door een stafmedewerker van Divers: ‘Kunstenaars kunnen welzijnswerkers leren dat je sociale processen naar een ander niveau kunt tillen, door meer een beroep te doen op non-verbale uitingsvormen en meer ruimte te geven aan emoties. Andersom kunnen kunstenaars van welzijnswerkers leren hoe zij aansluiten bij doelgroe-pen die verder afstaan van de kunst, en hun belevingswereld en motieven leren begrijpen.’

Competenties
De competenties die welzijnswerkers en kunstenaars nodig hebben in community arts projec-ten verschillen. Community artists brengen allereerst vakkennis in: beheersing van het crea-tieve proces om iets te maken wat er nog niet is of iets te verbeelden op een manier die niet gebruikelijk is. Hun onderscheidende manier van communiceren zien de kunstenaars als hun kracht. Zij nemen de bewoner serieus door met hen in gesprek te gaan en samen te verken-nen wat mogelijk is. Welzijnswerkers loven het vermogen van community artists om te inspi-reren door hun bevlogenheid en positieve benadering die mensen laat opleven.

Wijkrijp
Welzijnswerkers zetten ook vakkennis in: kennis van de doelgroep en vraagstukken die in de wijk spelen, methodische kennis en vaardigheden in het werken met bepaalde doelgroepen. Ze hebben een netwerk van sleutelfiguren uit de wijk en zien als hun belangrijkste competen-ties het initiëren van community arts projecten en procesbegeleiding. Een projectcoördinator cultuur van Trajekt specificeert: ‘Als welzijnswerker help je wijkbewoners kunstrijp te maken en kunstenaars wijkrijp.’

Uitdaging
Een gemeenschappelijke competentie is: kunnen samenwerken. Dat blijkt in de praktijk de nodige uitdagingen op te leveren. De verschillen in (organisatie)cultuur en werkhouding leiden tot botsingen, evenals de verschillen in benadering van het proces en de ontstane conflicten. De talentmakelaar van Portes: ‘Men praat letterlijk een andere taal. Soms heeft men andere drijfveren.’ Welzijnswerkers neigen soms naar sussen en willen voorkomen dat deelnemers afhaken. Community artists willen de conflicten doorleven om zo tot een mooier resultaat te komen, maar zich niet ondergeschikt maken aan het sociale proces.
 
Inspireren
De houding en werkwijzen van community artists kunnen inspireren om welzijnsdoelstellingen op een andere manier te verwezenlijken, vaste doelgroepen op een andere manier te bena-deren en nieuwe groepen te bereiken. Community arts projecten zullen makkelijker pro-grammatisch worden ingebed in bredere programma’s, wanneer sectoren de handen ineen-slaan. Dit maakt de individuele projecten bovendien effectiever.

Ten slotte zijn we van mening dat ook de community arts projecten zelf beter worden van een goede samenwerking tussen kunstenaars en welzijnswerkers. De projecten zullen kwalitatief sterker worden vanwege een mooie balans tussen aandacht voor het artistieke en sociale. Door het complementair inzetten van artistieke en sociale werkmethoden zullen de effecten van de projecten op individuen en gemeenschappen verder strekken. Bovendien zullen de processen makkelijker te verduurzamen zijn, omdat de partij met langdurig commitment met een betreffende locatie (welzijnswerk) een waarachtig aandeel heeft in het proces. Op basis van de bestaande samenwerking en verder onderzoek, kunnen trainings- en coa-ching-trajecten in intersectorale samenwerking ontwikkeld worden.

Saskia van Grinsven is senior adviseur en trainer bij MOVISIE. Sandra Trienekens is onder-zoeker bij bureau Urban Paradoxes: onderzoek naar burgerschap, diversiteit en de kunsten. Lees hier het volledige essay over community art en welzijnswerk.

Bron: ANP-Photo/Ilvy Njiokiktjien