Als de jonge moeder ouder dan 18 jaar is, vangen pleeggezinnen meestal alleen het kind op als er problemen zijn. Maar volgens Sonneveld zou het in veel gevallen beter zijn als moeder en kind samenblijven. ‘Uiteindelijk moet de moeder toch zelf voor het kind kunnen zorgen. Daarom is het belangrijk dat we zoveel mogelijk kijken of het meisje dat met de nodige hulp kan leren. Dat is uiteindelijk ook goedkoper.’ Jaarlijks worden ruim 2540 meisjes onder de 20 jaar moeder. Hoewel de aantallen dalen, groeit juist de problematiek bij jonge moeders, zegt Bea Sonneveld. En dat terwijl er een groot tekort is aan opvangplaatsen.

Puber
De gastgezinnen waarvan de VBOK nu al gebruik maakt, bieden een kortdurende vorm van opvang. De jonge moeder krijgt hulp van de gastouders, die zich vaak als opa en oma opstellen voor de baby. Dat is een groot verschil met gezinnen die alleen een kind onder de vleugel nemen, vindt Sonneveld. ‘Veel gezinnen willen wel voor een lief klein kindje zorgen, maar niet voor een puber. De gast- of pleegouder moet in dit geval niet zozeer zelf voor de baby zorgen, maar de jonge moeder begeleiden. Dat vergt een andere houding, maar het animo is er wel.’

Juridisch lastig
Sonneveld pleit voor een uitbreiding van verschillende vormen van gezinsopvang: gastgezinnen, pleeggezinnen en gezinshuizen. Het probleem is, zo blijkt uit het onderzoek en ervaringen in de sector, dat als Bureau Jeugdzorg een pleegzorgplaatsing wil doen voor moeder en kind samen, dat juridisch gezien lastig is. Meestal vangen pleeggezinnen alleen het kindje op. Het gezin is verantwoordelijk voor het baby’tje. Dat krijgt dan ook de indicatie, niet de moeder. Zo ontstaan er problemen met de financiering en is onduidelijk welke rol de moeder speelt. ‘Het is een juridisch hiaat, waardoor we tegen allerlei regeltjes aanlopen als we opvang willen regelen voor moeder en kind samen.’

Oplossen
Voor opvang in een gastgezin is geen indicatie nodig. ‘Dat betekent dat het meisje zelf haar kost en inwoning moet betalen en er onduidelijkheid bestaat over de financiering’, legt Sonneveld uit. De hulporganisatie pleit dan ook voor het aanpassen van de juridische en financiële kaders en de verschillende indicatiestellingen. ‘Als opvang in gezinnen meer gebruikt kan worden, dringt dat een deel van de wachtlijsten in de jeugdzorg terug. Ook komen er dan in de residentiële opvang meer plekken vrij voor moeders met een ernstigere problemen.’

Zelfstandig
De moeders die voor het onderzoek zijn geïnterviewd, zeggen dat zij vooral willen leren hoe ze goed voor hun kindje kunnen zorgen, hoe ze met geld moeten omgaan en hoe ze bijvoorbeeld het huishouden moeten doen. Ze willen zo snel mogelijk zelfstandig wonen met hun kind en vinden gezinsopvang een goede opstap naar zelfstandigheid.

Lees hier het onderzoek ‘Gezinsopvang voor jonge moeders met hun kind’ uitgevoerd door JSO Expertisecentrum voor jeugd, samenleving en opvoeding.

Meer nieuws in uw inbox? Klik hier voor de gratis Zorg + Welzijn Nieuwsbrief. Voor meer achtergronden en opinies, neem hier een abonnement op Zorg + Welzijn Magazine.

Bron: Foto: ANP/Rick Nederstigt